Ocean Południowy

Z Wikipedii

Ocean Południowy (Ocean Antarktyczny) rozciąga się od wybrzeża Antarktydy do równoleżnika 60°S, gdzie łączy się z Oceanami: Spokojnym, Indyjskim i Atlantyckim. Ocean Południowy jest drugim najmniejszym spośród wszystkich pięciu. Jego obszar został formalnie zatwierdzony przez Międzynarodową Organizację Hydrograficzną w roku 2000. UWAGA: Oficjalną nazwą polską tego oceanu jest Ocean Antarktyczny, inną nazwą jest Południowy Ocean Lodowaty. Nazwa "Ocean Południowy" jest również używana, ale o wiele rzadziej niż w języku angielskim.^[1]

Teoretyczne współrzędne geograficzne tego oceanu to 60°S 0°λ, lecz w praktyce jest to zbiornik wodny całkowicie otaczający Antarktydę. Ten pierścień wodny rozciąga się pomiędzy równoleżnikiem 60°S a wybrzeżem lodowego kontynentu, pokrywając 360° długości geograficznej.

Ta definicja nie jest jednak uniwersalna. W Australii do zasięgu opisanego powyżej dodaje się obszar między równoleżnikiem 60°E i południowymi wybrzeżami Austalii oraz Nowej Zelandii. Na mapach wybrzeży Tasmanii i południowej Australii zawsze widnieje nazwa "Ocean Południowy", nigdy "Ocean Indyjski".

Mapa pokazująca australijską definicję Oceanu Południowego

Powierzchnia tegoż oceanu to 20,327 milionów km². Liczba ta zawiera Morze Amundsena, Morze Bellingshausena, fragment Cieśniny Drake'a, Morze Rossa, Morze Weddella i inne składowe zbiorniki wodne. Linia brzegowa ma długość 17 968 km.

Temperatura wody waha się od -2°C do 10°C. Cykloniczne sztormy, które przemieszczają się dookoła kontynentu w kierunku wschodnim, często są bardzo silne z powodu sporej różnicy temperatur między lodem a otwartym oceanem. W obszarze od równoleżnika czterdziestego do Koła Podbiegunowego Południowego występują najsilniejsze wiatry na Ziemi. W zimie ocean zamarza w rejonie Pacyfiku do 65° szerokości geograficznej południowej, a w rejonie Atlantyku do 55°. W niektórych punktach wybrzeża stałe wiatry wiejące z wnętrza Antarktydy utrzymują linię brzegową wolną od lodu.

Ocean Południowy jest głęboki na 4000–5000 metrów z nielicznymi płytszymi miejscami. Szelf kontynentalny jest wąski i nadzwyczaj głęboki; jego krawędź znajduje się 400–800 m pod wodą, podczas gdy średnia światowa wynosi 133 m. Czapa lodowa rośnie od 2,6 milionów km² w marcu do około 18,8 mln km² we wrześniu, powiększając swoją powierzchnię ponad siedmiokrotnie. Antarktyczny Prąd Okołobiegunowy (21 000 km długości), nieustannie przemieszczający się w kierunku wschodnim, jest największym na świecie prądem morskim - transportuje 130 milionów metrów sześciennych wody w ciągu jednej sekundy; to 100 razy więcej niż przepływ wody we wszystkich rzekach na Kuli Ziemskiej. Najniższym punktem Oceanu Południowego jest Rów South Sandwich (-7 235 m).

Pod dnem oceanu prawdopodobnie występują olbrzymie złoża ropy naftowej i gazu ziemnego, rudy manganu oraz piasku i żwiru. W lodowcach zmagazynowana jest słodka woda. W oceanie żyją kałamarnice, wieloryby, foki, kryl oraz wiele gatunków ryb. Na Oceanie Południowym obowiązują międzynarodowe umowy ograniczające bądź zakazujące połowów tych zwierząt morskich.

Zobacz też:

• Wyspy Oceanu Południowego

Przypisy