Marco Polo

Z Wikipedii

Marco Polo

Marco Polo (ur. 1254, zm. 8 stycznia 1324)- wenecki kupiec i podróżnik. Wraz z ojcem i stryjem dotarł do Chin (nazywanych przez niego Katajem), przemierzając jedwabny szlak. Byli oni jednymi z pierwszych przedstawicieli Zachodu, którzy dotarli do Państwa Środka. Jego podróże zostały spisane w książce Il Milione (czyli Milion, bardziej znanej jako Opisanie świata). Obecnie Marco Polo jest uważany za jednego z największych podróżników, choć współcześni uznawali go raczej za gawędziarza, a jego opowieści za fantastyczne. Warto też pamiętać, że pewne elementy jego relacji oraz brak jakichkolwiek śladów jego obecności na dworze cesarskim w kronikach chińskich sprawiły, że pojawiają się głosy powątpiewające w jakiekolwiek podróże Marco Polo (patrz poniżej).

Podróże Marco Polo i jego rodziny trwały kilkanaście lat. Po powrocie z wyprawy Marco Polo został pojmany podczas bitwy morskiej pomiędzy Wenecją i Genuą. Osadzony w więzieniu, zdał relację ze swojej podróży Rusticello z Pizy, który zawarł je później we wspomnianej książce.

[edytuj] Podróże Marco Polo

Pomnik w Hangzhou

Wywodzi się z chorwackiej wyspy Curzola (obecnie Korčula) na Morzu Adriatyckim. Do dzisiaj stoi tam dom, w którym urodził się Marco. Jego ojciec Mikołaj (Nicolò) oraz wuj Mateusz (Maffeo) byli zamożnymi kupcami handlującymi ze Wschodem. W 1255 udali się oni na wyprawę do Azji. W 1266 dotarli do Chin, rządzonych wówczas przez mongolską dynastię Yuan. Zatrzymali się na dłużej w Chanbałyk (dzisiejszy Pekin, tak nazywano go wówczas po mongolsku). Powrócili z Chin jako wysłannicy Kubilaj-chana z listami do papieża z prośbą o przysłanie wykształconych ludzi, aby nauczali Mongołów o świecie Zachodu. W kolejną podróż w 1271 wyruszyli już z Marco Polo w roli wysłanników papieża do Kubilaj-chana, przybył tam prawdopodobnie w r. 1275. Marco szybko zaskarbił sobie przychylność Kubilaj-chana, który uczynił go nadwornym doradcą, a wkrótce potem - emisariuszem. W czasie siedemnastoletniej służby na dworze chana, Marco Polo miał okazję zwiedzić ogromne połacie Chin i zapoznać się wieloma osiągnięciami chińskiej cywilizacji, w owym czasie pod pewnymi względami przewyższała europejską. Marco Polo jako jeden z pierwszych Europejczyków epoki średniowiecza odkrył lądową drogę do Indii.

[edytuj] Wątpliwości

Na łożu śmierci, Marco nagabywany przez rodzinę by wyznał, iż jego opowieści nie były pełne, powiedział: "Opowiedziałem tylko połowę z tego, co widziałem!". I chociaż większość historyków uważa, że Marco Polo rzeczywiście przebywał w Chinach, to ostatnio pojawiły się sugestie, iż w rzeczywistości nie dotarł on tak daleko i tylko przekazywał informacje usłyszane od innych. Sceptycy wskazują, że w jego relacjach brak wzmianek m.in. o piśmie chińskim, jedzeniu pałeczkami, herbacie, krępowaniu stóp, czy Wielkim Murze. Ponadto, postać Marco nie pojawia się w chińskich źródłach z tego okresu, pomimo jego twierdzeń, że był emisariuszem Kubilaj Chana. Jest to tym bardziej zastanawiające w obliczu faktu, że cesarska biurokracja przywiązywała ogromną wagę do dokładności i rzetelności oficjalnych zapisów.

Z drugiej strony, Marco opisuje w szczegółach inne fakty z życia na Dalekim Wschodzie: papierowy pieniądz, Wielki Kanał, strukturę mongolskiej armii czy cesarski system pocztowy. Wspomina on również Japonię, używając chińskiego określenia Zipang lub Cipangu, co powszechnie uważane jest za pierwszą wzmiankę o tym kraju w literaturze Zachodu.

Uważa się również, że Marco opisał most, który później stał się miejscem incydentu na moście Marco Polo, bitwy, która zapoczątkowała japońską inwazję na Chiny w czasie II wojny światowej w 1937 roku.

[edytuj] Znaczenie historyczne

Chociaż Marco Polo i jego rodzina nie byli pierwszymi Europejczykami, którzy dotarli do Chin drogą lądową (wcześniej dotarł tam Jan di Piano Carpini i Benedykt Polak oraz [[Wilhelm z Rubruk] to dzięki książce ich podróż stała się pierwszą powszechnie znaną i dobrze udokumentowaną wyprawą na Daleki Wschód. Kilka lat przed Marco Polo do Chin dotarł również żydowski kupiec Jakub z Ankony, swoją podróż opisał w książce zatytułowanej "Miasto Świateł".

Legenda głosi, że Marco Polo sprowadził do Włoch wiele nowych produktów, m.in. lody, pinatę oraz makaron, w tym spaghetti. Jednak wartość tych informacji jest bardzo wątpliwa, gdyż istnieją dowody na to, że makaron był znany we Włoszech od czasów starożytnych.

Imieniem Marco Polo nazwano port lotniczy w Wenecji oraz serię satelitów telewizyjnych.