Karl Barth
Z Wikipedii
Karl Barth (ur. 10 maja 1886 w Bazylei, zm. 10 grudnia 1968 w Bazylei), teolog szwajcarski. Najbardziej wpływowy teolog kalwinistyczny od czasów Kalwina.
W typowo protestancki sposób w każdej dziedzinie teologii podkreśla przewagę Boga i jego łaski nad działaniem ludzkim. Konserwatywny kalwinista, negujący jednak predestynację. Zaprzeczył możliwości poznania Boga za pomocą rozumu, tym samym odrzucając teologię naturalną. Należy do nurtu teologii dialektycznej. W kontrowersyjny sposób przeciwstawia chrystocentryzm antropocentryzmowi. Przeciwstawia też religię wierze, opowiadając się po stronie ostatniej.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
[edytuj] Zerwanie z liberalizmem
Wychowywał się w Bernie. Kształcił się w duchu XIX-wiecznego liberalnego chrześcijaństwa. W latach 1911-1921 był pastorem w Safenwil (Argowia). W okresie I wojny rozczarował się do liberalizmu, widząc poparcie jakie teoretycy tego kierunku (m.in. Adolf von Harnack) dali militaryzmowi niemieckiemu.
W komentarzu do Listu do Rzymian (1922, uważanego za jedno z najważniejszych współczesnych dzieł teologicznych) stanowczo odrzucił możliwość łączenia Boga z jakimikolwiek ludzkimi osiągnięciami, kulturą lub ideologią.
Wspólnie z innymi teologami (Rudolf Bultmann, Eduard Thurneysen, Emil Brunner, Friedrich Gogarten) stworzył kierunek zwany "teologią dialektyczną", który występował przeciwko liberalizmowi w chrześcijaństwie.
[edytuj] Twórca "Deklaracji z Barmen"
Następnie wykładał teologię na uniwersytetach w Getyndze, Münster i Bonn. W 1934 stanowczo sprzeciwił się próbom pojednania niemieckich protestantów z Hitlerem. Był jednym z głównych inicjatorów i współautorów "Deklaracji z Barmen", która odrzuciła możliwość wszelkiej współpracy protestantów z nazizmem i przeciwstawiła Jezusa – "Führerowi". Następnie został wybrany jednym z członków rady antyhitlerowskiego niemieckiego Kościoła Wyznającego. W 1935 naziści zmusili go do opuszczenia Niemiec, gdy odmówił przysięgi na wierność Hitlerowi. Wrócił do Szwajcarii i został wykładowcą w Bazylei. Tu ukształtował się jako polemista z filozofią Hegla i teologią Fryderyka Schleiermachera. W 1938 oświadczył, że żołnierze walczący z III Rzeszą, walczą o chrześcijaństwo.
[edytuj] Po II wojnie
Po wojnie stał się jednym z głównych rzeczników odpowiedzialności Niemców za II wojnę światową, a także chciał doprowadzić do pojednania ich z innymi narodami. W 1947 wraz Hansem-Joachimem Iwandem napisał "Oświadczenie z Darmstadt", które jasno stwierdzało fakt odpowiedzialności narodu niemieckiego za skutki wojny. Winą za współpracę Kościołów z faszystami obarczał dominujący w chrześcijaństwie konserwatyzm i anty-socjalizm. Był krytykowany, że ten dokument nie potępił wyraźnie komunizmu. W latach 50. popierał pacyfistów i sprzeciwiał się remilitaryzacji Niemiec. W 1962 wyjechał z serią wykładów do USA. Zaproszony na obrady Soboru Watykańskiego II, nie przyjechał z powodu poważnej choroby. Jego najważniejszym dziełem, tworzonym przez większość życia i nieukończonym jest Dogmatyka kościelna.
[edytuj] Podstawowe tezy
- teologia musi mieć znaczenie praktyczne i być użyteczna społecznie
- istnieje tylko "predestynacja pozytywna" tzn. wybranie przez Boga wszystkich ludzi do zbawienia (uniwersalizm)
- potwierdzenie istnienia Trójcy Świętej, podważane przez "liberałów"
- Biblia nie jest "objawieniem", lecz tylko częściowym "ujawnieniem" się Boga człowiekowi za pomocą "niedoskonałego" ludzkiego języka i pojęć
- Biblia nie jest jednolita historycznie, ani nie jest zgodna z nauką; jej najważniejszą podstawą i znaczeniem jest ukazanie osoby i dzieła Jezusa jako "drogi ku Bogu" (chrystocentryzm)
- błędne są: protestancka "teologia naturalna" (która koncentruje się na indywidualnej pobożności) i katolickie zestawianie na jednej płaszczyźnie teologicznej Boga i człowieka (antropocentryzm)
- religia musi być głoszona wyłącznie "słowem", nie za pomocą ozdób i ceremonii
- odrzucał katolickie "dogmaty maryjne" jako przejaw "herezji"
- podkreślał konieczność szukania "ekumenicznej wspólnoty" wszystkich chrześcijan
[edytuj] Dzieła
- List do Rzymian 1922
- Kazania na cały rok chrześcijański
- Bóg tu i teraz
- Wprowadzenie do teologii ewangelickiej
- Kościół i Państwo
- Człowieczeństwo Boga 1960
- Życie chrześcijańskie
- Dogmatyka kościelna, 5 tomów
[edytuj] Linki zewnętrzne
