Janusz Meissner
Z Wikipedii
Janusz Meissner, pseudonim literacki porucznik Herbert (ur. 21 stycznia 1901, zm. 28 lutego 1978), polski lotnik wojskowy, pisarz i dziennikarz.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Urodził się w Warszawie w rodzinie rzeźbiarza Jana Wiktora Meissnera, jego bratem był kapitan żeglugi wielkiej Tadeusz Meissner. Od 1915 uczył się w Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie. Od lipca 1917 działał w POW, przez kilka tygodni osadzony był w Cytadeli w X Pawilonie przez władze okupacyjne, lecz został zwolniony. W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego, służył początkowo jako mechanik lotniczy w 2 Eskadrze w Lublinie i 7 Eskadrze we Lwowie.
Pod koniec 1919 ukończył kurs pilotażu w Niższej Szkole Pilotów w Krakowie, a w marcu 1920 w Wyższej Szkole Pilotów w Poznaniu. Od lipca 1920 brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej w składzie nowo sformowanej Toruńskiej Eskadry Wywiadowczej, w stopniu sierżanta pilota. Za lot bojowy 16 lipca 1920 został odznaczony Krzyżem Walecznych, awansował też w sierpniu na podchorążego pilota. Po zakończeniu wojny wziął udział w przygotowaniach do III powstania śląskiego i działaniach bojowych od 3 maja 1921,[1] dowodząc oddziałem dywersyjnym z grupy "Wawelberg". Został odznaczony za to Orderem Virtuti Militari oraz Krzyżem Niepodległości z Mieczami.
Po powstaniu powrócił do lotnictwa wojskowego; od lutego 1922 służył w 12 Eskadrze 1 Pułku Lotniczego w Warszawie jako podporucznik pilot. W 1924 ukończył 3-miesięczny kurs oficerski, ukończył też w tym czasie studia w Wyższej Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. Służył następnie w 11 Pułku Myśliwskim w Lidzie (1924), Niższej Szkole Pilotów w Bydgoszczy jako instruktor (1925), Departamencie Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych jako referent prasowy (1928). W 1926 awansował na stopień porucznika pilota. Od 1930 służył jako instruktor-pilot w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie, w 1931 – dowódca eskadry w CWOL. Od jesieni 1932 służył w stopniu kapitana pilota w 2 Pułku Lotniczym w Krakowie jako adiutant pułku, następnie oficer taktyczny III/2 Dywizjonu Myśliwskiego, dowódca Eskadry Treningowej i pułkowej szkoły pilotów. przy Eskadrze Treningowej. Brał także udział w sporcie lotniczym, miał licencję pilota sportowego i ukończony kurs szybowcowy. 31 lipca 1939 został przeniesiony w stan spoczynku. Do 1939 wylatał na samolotach 7920 godzin.
Po wybuchu II wojny światowej został 1 września 1939 zmobilizowany i przydzielony do CWOL w Dęblinie. Uczestniczył w jednym locie bojowym podczas kampani wrześniowej. 19 września 1939 ewakuował się do Rumunii, gdzie został komendantem oddziału 300 lotników polskich, głównie podchorążych, internowanych w Tulczy, następnie obozie we wsi Sarighiol. Został następnie pełnomocnikiem Brytyjskiego Funduszu Pomocy i Opieki nad Internowanymi Żołnierzami Polskimi działającego przy ambasadzie brytyjskiej, pracując przy ewakuacji polskich żołnierzy do Francji. Jesienią 1939 przedostał się do Francji, a po jej upadku, do Wielkiej Brytanii. Nie otrzymując przydziału bojowego, został redaktorem i współautorem czasopisma satyrycznego Polski Spitfire, którego jedyny numer ukazał się 5 września 1940 w dwóch egzemplarzach. Zamieszczone w nim teksty i krytyka nie spotkały się z uznaniem polskich władz wojskowych, które wszczęły dochodzenie i skierowały go do rezerwy, "zsyłając" na Wyspę Wężów (Bute).[2]. Mimo to, Meissner został następnie kierownikiem Wojskowej Rozgłośni Radiowej przy Biurze Propagandy Naczelnego Wodza, nadającej krótki program na falach BBC. Odmawiano jego prośbom o przydział do personelu latającego, powołując się na wiek. Od 1 kwietnia 1941 został jednak lotniczym korespondentem wojennym, uczestnicząc m.in. w lotach bojowych z załogami polskich bombowców, co wykorzystał w wydanej w 1943 popularnej książce Żądło Genowefy. 22 października 1942 zwolniony ze służby wojskowej, został dyrektorem Radia Polskiego – działu Ministerstwa Informacji i Dokumentacji rządu na uchodźstwie. W styczniu 1945 został szefem wydziału propagandy, prasy i informacji Polskich Sił Powietrznych.
Po wojnie, jesienią 1946, powrócił do Polski i zamieszkał w Zakopanem. W 1954 został tam wybrany radnym Miejskiej Rady Narodowej, od 1956 mieszkał w Krakowie, gdzie zmarł 28 lutego 1978.
[edytuj] Twórczość
Meissner napisał wiele popularnych utworów o tematyce lotniczej i marynistycznej, korzystając częściowo z własnych doświadczeń i przeżyć. Pierwszym z nich było opowiadanie Czerwone widmo, opublikowane w tygodniku Na Fali w 1926. W kolejnych latach publikował powieści, opowiadania, audycje radiowe. Pierwszą powieścią była Eskadra oparta na przeżyciach z wojny 1920 roku. Łącznie wydał 48 ksiażek, z tego 33 o tematyce lotniczej, pozostałe o tematyce marynistycznej, sportowej, wojskowej lub myśliwskiej., a także trzy tomy wspomień: Jak dziś pamiętam (1967), Wiatr w podeszwach (1971) i Pióro ze skrzydeł (1973). Najbardziej znane powieści to Szkoła orląt (1929), poświęcona szkoleniu lotniczemu, Żądło Genowefy (1943) i L jak Lucy (1945), poświęcone polskim lotnikom bombowym okresu II wojny światowej, i trylogia Opowieść o korsarzu Janie Martenie (Czarna bandera, Czerwone krzyże, Zielona brama). Współtworzył także scenariusze filmowe (Orzeł, Sprawa pilota Maresza, Wraki). Niektóre z książek zostały przetłumaczone na kilka języków.
[edytuj] Odznaczenia i nagrody
Janusz Meissner został odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Krzyżem Walecznych Górnośląskim z Gwiazdą, Krzyżem Komandorskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy I i II kl., Medalem za Długoletnią Służbę, Polową Odznaką Pilota, Złotym Medalem za Zasługi Dla Obronności Kraju, medalem Zasłużony dla Lotnictwa (1973) i innymi. Był laureatem m.in. nagrody I stopnia Ministra Kultury i Sztuki w dziedzinie literatury za całokształt tworczości (1973).
Jego imię nosi m.in. ulica w Warszawie, w dzielnicy Praga Południe (Gocław), ulica w Krakowie, w dzielnicy Prądnik Czerwony, oraz w gdańskiej dzielnicy Zaspa
[edytuj] Źródła
- Jerzy R. Konieczny, Tadeusz Malinowski: "Mała encyklopedia lotników polskich", Warszawa 1983, ISBN 83-206-0337-4.
- Janusz Meissner: "Wspomnienia pilota – 3. Pióro ze skrzydeł", Kraków 1985, ISBN 83-08-01134-9
Przypisy
- ↑ W źródle Mała encyklopedia... najwyraźniej błędna data 3 marca 1921.
- ↑ Pismo współredagowali Zygmunt Wasilewski i Artur Horowicz; według Mała encyklopedia... ukazały się cztery numery. Zawarte w nim teksty satyryczne krytykujące stosunki panujące na uchodźstwie i zbyt duży wpływ oficerów sztabowych stały się przyczyną odsunięcia Meissnera przez władze.
