Jacek Kuroń

Z Wikipedii

Jacek Kuroń

Data i miejsce urodzenia	3 marca 1934 Lwów
Data i miejsce śmierci	17 czerwca 2004 Warszawa
Minister pracy i polityki społecznej
Okres urzędowania	od 12 września 1989 do 14 grudnia 1990
Poprzednik	Michał Czarski
Następca	Michał Boni
Minister pracy i polityki społecznej
Przynależność polityczna	Unia Demokratyczna
Okres urzędowania	od 11 lipca 1992 do 26 października 1993
Poprzednik	Jerzy Kropiwnicki
Następca	Leszek Miller
poseł III kadencji Sejmu
Przynależność polityczna	Unia Wolności
Okres urzędowania	od 20 października 1997 do 18 października 2001

Jacek Jan Kuroń (ur. 3 marca 1934 we Lwowie, zm. 17 czerwca 2004 w Warszawie) – polski polityk, jeden z przywódców opozycji demokratycznej w okresie PRL, historyk, działacz ZHP, współzałożyciel KOR, dwukrotny minister pracy i polityki społecznej, w latach 1989-2001 poseł na Sejm X, I, II i III kadencji.

Mąż Grażyny Kuroń, a od 1990 Danuty Kuroń. Ojciec Macieja Kuronia.

Biografia

Urodził się w rodzinie o PPS-owskich tradycjach. W 1949 był działaczem Związku Młodzieży Polskiej. Od 1952 pracował jako etatowy instruktor w wydziale harcerskim stołecznego ZMP, wstąpił też wtedy do PZPR.

W 1955 był założycielem, a do 1961 komendantem Kręgu Walterowskiego, następnie Hufca Walterowskiego. W latach 1957-1964 pracował w Głównej Kwaterze ZHP. W 1953 został przewodniczącym zarządu uczelnianego ZMP na Politechnice Warszawskiej. W listopadzie 1953 usunięto go z tej organizacji, jak i z PZPR za krytykę koncepcji ideowej ZMP.

Od 1955 brał udział w zebraniach Klubu Krzywego Koła.

W 1957 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1964 wraz z Karolem Modzelewskim był autorem Listu otwartego do Partii^[1], krytykującego biurokratyzację i klasowy charakter reżimu PRL. W jego miejsce proponował "demokrację robotniczą" z takimi rozwiązaniami, jak referendum, gdzie podejmowano by decyzję, jaka część dochodu narodowego miałaby być konsumowana, a jaka przeznaczona na inwestycje. Robotnicy przyjmowaliby w "kolektywny" sposób decyzje dotyczące planu gospodarczego. Został za to skazany na karę 3 lat pozbawienia wolności w 1965, zwolnienie uzyskał w 1967. W marcu 1968, w związku z wydarzeniami marcowymi, został aresztowany i skazany za organizację strajków studenckich tym razem na karę 3 i pół roku pozbawienia wolności. W 1975 współorganizował akcję mającą zablokować poprawki do Konstytucji PRL. Należał do sygnatariuszy Listu 59. We wrześniu 1976 był jednym z sygnatariuszy aktu założycielskiego Komitetu Obrony Robotników, a w 1977 KSS KOR. Współpracował z Biurem Interwencji KSS KOR. Od 1977 wchodził w skład redakcji niezależnego kwartalnika "Krytyka", od 1978 wykładał w ramach Towarzystwa Kursów Naukowych (Uniwersytetu Latającego)^[2].

Z powodu represji nie mógł znaleźć pracy w instytucjach państwowych, został więc fikcyjnie zatrudniony jako osobisty sekretarz pisarza Igora Newerlego. W latach 70. opublikował pod pseudonimem kilka powieści kryminalnych^[3]. Podczas działalności opozycyjnej używał pseudonimów "Maciej Gajka", "Elżbieta Grażyna Borucka", "EGB".

W lipcu i sierpniu 1980 organizował sieć informacji o ruchu strajkowym. We wrześniu 1980 był doradcą Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność". Po wprowadzeniu stanu wojennego został Internowany 13 grudnia 1981, w 1982 aresztowany pod zarzutem próby obalenia ustroju, zwolniono go 1984 na mocy amnestii. W czasie uwięzienia w listopadzie 1982 zmarła jego pierwsza żona Grażyna (Gajka).

Tablica pamiątkowa na ścianie domu, w którym mieszkał Jacek Kuroń – Żoliborz, ul. Mickiewicza

W 1989 brał udział w rozmowach Okrągłego Stołu. W latach 1989-1990 i 1992-1993 był ministrem pracy i polityki socjalnej w rządach Tadeusza Mazowieckiego i Hanny Suchockiej. Od 1989 do 2001 sprawował mandat posła na Sejm czterech kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego, Unii Demokratycznej i Unii Wolności. W wyborach w 1995 kandydował na urząd Prezydenta RP; zajął 3. miejsce, uzyskując 9,2% głosów.

W 2000 wraz z drugą żoną Danutą założył Uniwersytet Powszechny im. Jana Józefa Lipskiego w Teremiskach, którego został pierwszym rektorem.

Odznaczony Orderem Orła Białego (1998), francuską Legią Honorową, niemieckim Krzyżem Zasługi, ukraińskim Orderem Jarosława Mądrego, litewskim Orderem Wielkiego Księcia Giedymina. Na wniosek dzieci ze świdnickiego Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Chorych "SERCE" decyzją Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu z 4 kwietnia 2001 został 645. kawalerem Orderu Uśmiechu.

Grób Jacka Kuronia na Powązkach

Występował przeciwko łamaniu praw człowieka w Chinach i Tybecie^[4]. Przyjaźnił się z Dalajlamą XIV^[5].

Pogrzeb Jacka Kuronia odbył się 26 czerwca 2004 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Został pochowany w Alei Zasłużonych. Hołd oddali mu m.in. prezydent RP, przyjaciele i przedstawiciele różnych religii w Polsce katolicy, ewangelicy, prawosławni, żydzi, buddyści i muzułmanie, chociaż sam był ateistą. Przed jego dawnym mieszkaniem przy ul. Mickiewicza na warszawskim Żoliborzu wmurowana jest pamiątkowa tablica.

Wybrane publikacje

Polityka i odpowiedzialność (1984, Wyd. "Aneks", Londyn) – zbiór artykułów i esejów Kuronia oraz wywiadów przez niego udzielonych
Wiara i wina. Do i od komunizmu (1989, Wyd. Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa, a także "Aneks", Londyn)
Gwiezdny czas (1991)
Spoko! czyli kwadratura koła (1992, Polska Oficyna Wydawnicza "BGW", Warszawa)
PRL dla początkujących (1995, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław), wspólnie z Jackiem Żakowskim
Siedmiolatka, czyli kto ukradł Polskę? (1997, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław), wspólnie z Jackiem Żakowskim
Działanie. Jeśli nie panujemy nad swoim życiem, ono panuje nad nami (2002, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław)
Rzeczpospolita dla moich wnuków (2004, Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy, Warszawa)

Przypisy

↑ "List Otwarty do Partii"
↑ Nota biograficzna na stronie poświęconej Jackowi Kuroniowi
↑ Jacek Kuroń, "Wiara i wina", wyd. Aneks, Londyn 1989, s. 334
↑ Anna Bikont, Joanna Szczęsna: "Jacek Kuroń, 1934-2004". 18 września 2006. [dostęp 25 września 2006].
↑ Warszawa: uroczystości pogrzebowe Jacka Kuronia, portal ekai.pl, z 26 czerwca 2004

Zobacz też

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów
z Jacka Kuronia

Linki zewnętrzne

p • d • e

Rząd Tadeusza Mazowieckiego

W dniu zaprzysiężenia	Tadeusz Mazowiecki • Jacek Ambroziak• Artur Balazs • Leszek Balcerowicz • Aleksander Bentkowski • Izabella Cywińska • Aleksander Hall • Czesław Janicki • Jan Janowski • Bronisław Kamiński • Czesław Kiszczak• Andrzej Kosiniak-Kamysz • Marek Kucharski • Jacek Kuroń • Aleksander Mackiewicz • Jerzy Osiatyński • Aleksander Paszyński • Henryk Samsonowicz • Florian Siwicki • Krzysztof Skubiszewski • Tadeusz Syryjczyk • Marcin Święcicki • Witold Trzeciakowski • Franciszek Wielądek
Późniejsi członkowie rządu	Janusz Byliński • Piotr Kołodziejczyk • Krzysztof Kozłowski • Waldemar Kuczyński • Jerzy Slezak • Ewaryst Waligórski

p • d • e

Rząd Hanny Suchockiej

W dniu zaprzysiężenia	Hanna Suchocka (UD) • Henryk Goryszewski (ZChN) • Paweł Łączkowski (PChD)• Andrzej Arendarski (KLD) • Jan Krzysztof Bielecki (KLD) • Andrzej Bratkowski (UP) • Zbigniew Dyka (ZChN) • Zbigniew Eysmont (PPPP) • Zdobysław Flisowski (ZChN) • Zygmunt Hortmanowicz (PL) • Gabriel Janowski (PL) • Zbigniew Jaworski (ZChN) • Jerzy Kamiński (PL) • Witold Karczewski (bezp.) • Krzysztof Kilian (KLD) • Jerzy Kropiwnicki (ZChN) • Jacek Kuroń (UD) • Janusz Lewandowski (KLD) • Piotr Łukasiewicz p.o. • Andrzej Milczanowski (bezp.) • Wacław Niewiarowski (SLCh) • Janusz Onyszkiewicz (UD) • Jerzy Osiatyński • Jan Rokita (UD) • Krzysztof Skubiszewski (bezp.) • Andrzej Wojtyła (SLCh)
Późniejsi członkowie rządu	Bernard Błaszczyk (bezp.) p.o. • Janusz Byliński (PSL Solidarność") p.o. • Jerzy Góral (ZChN) • Jacek Janiszewski (SLCh) p.o. • Jan Piątkowski (ZChN)