Bieda
Z Wikipedii
Bieda (ubóstwo) - to pojęcie ekonomiczne i socjologiczne opisujące brak dostatecznych środków materialnych dla zaspokojenia potrzeb jednostki, w szczególności w zakresie: jedzenia, schronienia, ubrania, transportu i podstawowych potrzeb kulturalnych i społecznych.
Wyróżnia się kilka kategorii ubóstwa:
- ubóstwo absolutne
- ubóstwo względne
- ubóstwo subiektywne
- ubóstwo ustawowe - w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej.
Spis treści |
[edytuj] Zasięg ubóstwa w Polsce
Zasięg ubóstwa przyjmuje różne wartości zależnie od przyjętych definicji. Dane GUS 1 i IPiSS 2 z 2004 prezentuje poniższa tabela.
| Granice ubóstwa | Rodzina 4-os. (z 2 dzieci) miesięcznie |
1 osoba dziennie |
Odsetek ludności żyjącej poniżej granicy |
Wskaźnik luki dochodowej (wydatkowej) |
|---|---|---|---|---|
| Minimum egzystencji | 1 018 | 8,48 | 11,8% | 21% |
| Ustawowa granica ubóstwa |
1 264 | 10,53 | 19,2% | 24% |
| Relatywna granica ubóstwa |
1 291 | 10,76 | 20,3% | 23% |
| Subiektywna granica ubóstwa |
1 577 | 13,14 | 27,3% | 27% |
| Minimum socjalne | 2 439 | 20,33 | 59% | - |
Luka dochodowa - różnica między kwotą, stanowiącą granicę ubóstwa a otrzymywanym dochodem.
Wskaźnik luki dochodowej (wydatkowej) – relacja wysokości luki dochodowej do wysokości granicy ubóstwa wyrażona w %. Inaczej mówiąc, jest to wskaźnik ukazujący, o ile procent przeciętne wydatki gospodarstw domowych z danej grupy są niższe od danej granicy ubóstwa. Wskaźnik luki dochodowej informuje o głębokości ubóstwa.
Z tabeli wynika, że rodziny uprawnione do ubiegania się o świadczenia pieniężne z opieki społecznej posiadały w 2004 r. przeciętne dochody o 24% niższe od ustawowej granicy ubóstwa. Zatem dla rodziny 4-osobowej z tej grupy luka dochodowa wynosiła 303 zł.
W ostatnich latach w Polsce następuje zarówno wzrost liczby osób dotkniętych ubóstwem, jak i głębokość tego ubóstwa. Osoby żyjące poniżej minimum egzystencji stanowiły: 5,6% ogółu społeczeństwa w 1998 r., 11,1% w 2002 r. i 11,8% w 2004 r. Luka dochodowa dla tej grupy wynosiła odpowiednio: 16%, 20% i 21%. Według GUS, wzrost ubóstwa w ostatnich latach dokonał się przy poprawie przeciętnej sytuacji materialnej ogółu Polaków, generowanej przez wysokie dochody, co świadczy o rosnących nierównościach w sytuacji dochodowej i poziomie spożycia polskiego społeczeństwa. W 2004 r. przeciętny miesięczny dochód 20% osób o najwyższych dochodach wynosił 1 536 zł na osobę i był ponad 7-krotnie wyższy od przeciętnego dochodu 20% osób uzyskujących najniższe dochody. W porównaniu z rokiem poprzednim odnotowano wzrost zróżnicowania dochodów gospodarstw domowych ogółem (w 2003 r. przewaga 6,5-krotna).
Mimo że w 2004 roku PKB w Polsce wzrósł o 5,3%, większość wskaźników ubóstwa uległa pogorszeniu. Według GUS w zeszłym roku poniżej minimum socjalnego żyło prawie 60% Polaków. W 2003 roku było to 59%, w 2002 58%, w 2001 57%, w 1996 47%, a w 1989 wskaźnik ten wynosił tylko 15%.
[edytuj] Definicje i cytaty o biedzie
Ze względu na brak jednolitej definicji biedy, tak w Polsce jak i na świecie, oraz często trudno wymierną, subiektywną ocenę biedy - różni autorzy starają się tą wieloaspektową kwestię ująć jak najpełniej:
- Webster`s New Encyclopedic Dictionary
- "ubóstwo to niemożność osiągnięcia minimalnego standardu życiowego"
- H. Zandler
- "ubóstwo to specyficzna indywidualna sytuacja niedoboru lub swoisty fenomen, wprawdzie relatywnie jednorodnych, ale zarazem zmarginalizowanych grup społecznych"
- G. Simmel mówi, że
- ktoś staje się biedny w sensie społecznym dopiero wtedy gdy udziela mu się pomocy. Bieda to nie wynik niedostatku, lecz wynik otrzymywania wsparcia lub zgodnie z normami społecznymi uprawnienie do otrzymywania wsparcia.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
