Białowieski Park Narodowy

Z Wikipedii

Białowieski Park Narodowy Białowieża Forest^a Lista światowego dziedzictwa UNESCO

Kraj	Polska Białoruś
Typ	przyrodnicze
Spełniane kryterium	VII
Charakterystyka	#33
Region^b	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę:	1979 na 3 sesji
Dokonane zmiany:	1992
a Oficjalna nazwa wpisana na liście UNESCO b Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

Białowieski Park Narodowy Rezerwat biosfery UNESCO wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości

Położenie	woj. podlaskie
Data utworzenia	1932
Powierzchnia - leśna - uprawna - wodna	105,02 km² 95,94 km² 0,74 km² 0,09 km²
Pow. ochrony - ścisłej - częściowej - krajobrazu	47,47 km² 48,47 km² 9,08 km²
Powierzchnia otuliny	32,24 km²
Długość szlaków turystycznych	24,5 km
Liczba odwiedzających rocznie	200 tys. ^[1]
Siedziba	Białowieża
Oficjalna strona Parku

Białowieski Park Narodowy, utworzony w 1932 r. jako Park Narodowy w Białowieży, jest jednym z 23 parków narodowych na terenie Polski.

Jego historia sięga 1921 roku, kiedy to 29 grudnia utworzono leśnictwo "Rezerwat", które 13 kwietnia 1924 roku zostało podniesione do rangi nadleśnictwa o tej samej nazwie, które 1 stycznia 1929 roku zostało objęte ochroną ścisłą. 4 sierpnia 1932 roku zostało przemianowane na "Park Narodowy w Białowieży". W roku 1947 21 listopada reaktywowano go pod obecną nazwą. 26 października 1996 roku powierzchnia parku zostaje powiększona do 10 502 ha przez przyłączenie części powierzchni dwóch sąsiadujących nadleśnictw, a wokół parku utworzono otulinę o powierzchni 3224 ha.

Siedzibą dyrekcji parku jest Białowieża. Obejmuje fragmenty Puszczy Białowieskiej zachowane w stanie zbliżonym do naturalnego.

Obecnie w skład parku wchodzą 3 jednostki administracyjne: Obręb Ochronny Orłówka (wraz z Parkiem Pałacowym), Obręb Ochronny Hwoźna i Ośrodek Hodowli Żubrów (z trzema rezerwatami hodowlanymi i Rezerwatem Pokazowym Żubrów).

Obszar Ochrony Ścisłej Białowieskiego Parku Narodowego w 1979 z racji dużego znaczenia dla kultury i dziedzictwa ludzkości, wpisano na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. 26 czerwca 2004, na "II Forum Polskich Miast i Miejsc UNESCO", miasta i obiekty w Polsce, znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, w celu przekazywania informacji, współpracy i promocji skupiły się w Ligę Polskich Miast i Miejsc UNESCO. Siedzibą Ligi został Toruń, a jej pierwszym prezesem Marcin Zamoyski.

W 1992 r. UNESCO rozszerzyło status obiektu dziedzictwa światowego na przylegający doń od wschodu fragment białoruskiego parku narodowego "Białowieżskaja Puszcza", podlegający ochronie ścisłej (4500 ha). W ten sposób powstał w Puszczy Białowieskiej jeden z siedmiu na świecie i trzech w Europie transgraniczny obiekt dziedzictwa światowego.

[edytuj] Wody

Białowieski Park Narodowy, leży przy wododziale Wisły i Niemna. Na terenie parku nie ma żadnych jezior ani większych rzek. Najbardziej cenny obszar parku leży w widłach rzek Hwoźnej i Narewki. W puszczy ma swoje źródło rzeka Orłówka. Ponadto przez obszar parku przepływają dopływy Narewki: Łutownia, Przedzielna i Braszcza.

[edytuj] Flora

Przewalony pień w Puszczy Białowieskiej

Puszcza Białowieska jest najlepiej zachowanym lasem naturalnym na Niżu Europejskim. Ponad 2/3 powierzchni parku zajmują lasy liściaste. Największą powierzchnię zajmują lasy grądowe (dębowo-grabowe), które rosną na najżyźniejszych glebach puszczy. W miejscach zalewanych przez kilka miesięcy wodą, rosną olsy i łęgi, składające się głównie z olszy czarnej i jesionu. W suchszych miejscach rosną natomiast bory sosnowe, świerkowe i mieszane. Występuje tu 20 gatunków lasów. Ogólnie flora parku liczy 1000 gatunków roślin, w tym 728 gatunków roślin naczyniowych, 277 gatunków porostów oraz ponad 3000 gatunków grzybów. Spośród szczególnie rzadkich roślin należy wymienić pełnika europejskiego, kosaćca syberyjskiego, arnikę górską i fiołka bagiennego.

[edytuj] Grądy

Bogactwo tutejszej puszczy najlepiej widać w piętrowości tutejszych lasów grądowych. Najwyższe piętro zajmują, przekraczające nierzadko 50m, pojedyncze świerki. Pod nimi, na wysokości 40 m rosną dęby, lipy i klony. Najniżej, bo na wysokości 20 m, rosną graby.

[edytuj] Martwe drewno

W Białowieskim Parku Narodowym charakterystyczną cechą jest duża liczba martwego drewna. W obszarze ochrony ścisłej zajmuje ono około 25% masy wszystkich drzew. Dzięki rozkładowi martwych pni, do gleby wracają cenne substancje odżywcze, przywracające glebie żyzność. Ponadto, martwe drewno staje się domem dla niezliczonej ilości grzybów, bakterii i malutkich bezkręgowców. Wiele z nich to gatunki zagrożone wyginięciem, nie występujące nigdzie indziej w Europie.

Najciekawsze drzewa na terenie Białowieskiego Parku Narodowego:

Dąb Jagiełły

[edytuj] Fauna

Żubr

W Puszczy Białowieskiej żyje około 12 000 gatunków zwierząt, wśród których przeważają bezkręgowce, a w szczególności owady (8 000 gatunków). Ponadto występuje tu 120 gatunków ptaków, 7 gatunków gadów i 11 gatunków płazów.

Symbolem parku jest żubr, gdyż właśnie w tym parku ocalono od zagłady to zwierzę. Żubry wyginęły już prawie całkowicie w XVIII wieku. Ich nieliczne populacje przeżyły jedynie na Kaukazie i w Puszczy Białowieskiej. W 1919 zabity został ostatni osobnik w Puszczy Białowieskiej. Wyginęła również populacja kaukaska. Do Białowieży zaczęto ściągać osobniki z ogrodów zoologicznych. Początkowo hodowane były na osobnym dziedzińcu. Dopiero w 1952 roku pierwsze okazy zostały wypuszczone na wolność. Obecnie w Białowieskiej Puszczy żyje około 750 żubrów (z czego około 440 po stronie polskiej), spośród 3000 na całym świecie; wszystkie pochodzą właśnie z białowieskiej hodowli.

[edytuj] Turystyka

Brama wejściowa do Obszaru Ochrony Ścisłej BPN wybudowana w 1930r. według projektu inż. arch. H. Jasieńskiego z Krakowa.

Północna brama Parku Palacowego, ostatnie miejsce dokąd mozna dojechać samochodem przed zwiedzaniem Obszaru Ochrony Ścisłej BPN.

Do Białowieskiego Parku Narodowego co roku przyjeżdża ok. 140 000 turystów. Najczęściej zwiedzanymi obiektami są Rezerwat Pokazowy Żubrów, muzeum BPN i Obszaru Ochrony Ścisłej BPN. Do obszarów ochrony ścisłej (Obręb Ochronny Orłówka) i muzeum mogą wejść turyści jedynie pod opieką uprawnionego przewodnika. Na tym obszarze udostępnione są szlaki do Dębu Jagiełły i dalej do sosen bartnych (czas zwiedzania około 3 godzin). W Obrębie Ochrony Hwoźna biegną dwa znakowane szlaki piesze i rowerowe o długości 6,5 km i 11,5 km. W dolinie Narewki wybudowano wieżę do obserwacji zwierząt. Dużą popularnością cieszy się ponadto Rezerwat Pokazowy Żubrów i Muzeum Przyrodnicze.