Kościół Wniebowzięcia NMP w Haczowie
Z Wikipedii
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Haczowie nr rej. 3ZN z 15.11.1948 |
|
 Drewniany kościół w Haczowie |
|
| Miejsce | Haczów |
| Wybudowany | 1388 |
| Wpisany do rej. zabytków |
1948 |
Kościół Wniebowzięcia NMP i św. Michała Archanioła - gotycki drewniany kościół usytuowany w miejscowości Haczów pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Michała Archanioła, znajdujący sie wraz z innymi drewnianymi kościołami południowej Małopolski i Podkarpacia na liście światowego dziedzictwa UNESCO
Kościół w Haczowie jest największym gotyckim drewnianym kościołem w Europie i jednocześnie najstarszym kościołem drewnianym konstrukcji zrębowej w Polsce.
Jest to drewniany gotycki kościół o konstrukcji zrębowej, zbudowany pod koniec XIV wieku (najprawdopodobniej w 1388 r.), rozbudowany w 1624 r. (budowa 25 metrowej wieży izbicowej niezależnej od kościoła, wieżyczki na sygnaturkę, sobót, wykonanie kolistych otworów okiennych w nawie, budowa ziemnego wału obronnego), i w latach 1784-1789 (m.in powiększenie zakrystii, budowa nowych sobót) Wnętrze zdobi unikalna polichromia figuralna z 1494 (najprawdopodobniej najstarsza polichromia tego typu w Europie, stanowi też największy XV-wieczny zbiór malowideł figuralnych w Polsce), oraz późniejsza z ok. 1864 roku. Bardzo cenne w kościele są też:
- barokowy ołtarz główny z końca XVII wieku,
- nastawy ołtarzowe, sprzęty z XVII-XVIII wieku,
- gotyckie rzeźby z XV wieku, w tym najcenniejsza Pieta z 1400 roku,
- malowane krzyże konsekracyjne z I poł. XV wieku,
- kamienna chrzcielnica z XVI wieku,
- gotyckie portale, szczególnie jeden z misternymi okuciami drzwi,
W 2003 został umieszczony wraz z kościołem w Bliznem i drewnianymi kościołami Małopolski na liście światowego dziedzictwa kulturalnego UNESCO, znajduje się również na szlaku architektury drewnianej województwa podkarpackiego (Trasa I - Krośnieńsko-Brzozowska). W czerwcu 2006 rozpoczęła się wymiana gontów dachowych świątyni, których całkowita powierzchnia wynosi 1,5 ha. Koszt wymiany gontów oszacowano na ponad 100 tysięcy euro.
Kościół znalazł się na wizerunku monet: 2- i 20-złotowych wyemitowanych przez Narodowy Bank Polski 13 września 2006.
Uzasanienie wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO - najstarszy, największy i najlepiej zachowany gotycki kościół drewniany konstrukcji zrębowej w Europie, praktycznie nie zmieniony pod względem konstrukcyjnym, z bogatym wystrojem malarskim i rzeźbiarskim; czytelne nawarstwienia form architektonicznych i dekoracyjnych od XV do XIX w.
Stare Miasto w Krakowie • Kopalnia soli w Wieliczce • Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945) • Białowieski Park Narodowy • Stare Miasto w Warszawie • Stare Miasto w Zamościu • Zespół staromiejski Torunia • Zamek Krzyżacki w Malborku • Kalwaria Zebrzydowska • Kościoły pokoju w Jaworze i Świdnicy • Drewniane kościoły południowej Małopolski i Podkarpacia w Binarowej, Bliznem, Dębnie Podhalańskim, Haczowie, Lipnicy Murowanej i Sękowej • Park Mużakowski nad Nysą • Hala Stulecia we Wrocławiu
