Błękitna Dywizja
Z Wikipedii
Błękitna Dywizja (hiszp. Division Azul, niem. Blau-Division) lub 250 hiszpańska dywizja ochotnicza – formacja wojskowa z okresu II wojny światowej, złożona z hiszpańskich ochotników, którzy walczyli u boku armii niemieckiej na froncie wschodnim przeciwko komunistom sowieckim w okresie od 20 lipca 1941 do 20 października 1943. Oficjalna nazwa hiszpańska formacji brzmiała "Division Española de Voluntarios", w języku niemieckim "250 Infanterie Division (spanische)".
[edytuj] Powstanie
Po ataku Niemiec na Związek Radziecki 22 czerwca 1941 działacze Falangi hiszpańskiej rzucili pomysł stworzenia formacji wojskowej do walki u boku armii niemieckiej. Miał być to gest rewanżu za pomoc jakiej Niemcy udzieliły gen. Franco podczas hiszpańskiej wojny domowej (1936-1939) wysyłając Legion Condor.
24 czerwca 1941 w centrum Madrytu miała miejsce wielka antysowiecka manifestacja członków Falangi. Okrzyk Rusia es culpable! (Rosja jest winna) stał się hasłem tłumów z entuzjazmem demonstrujących gotowość walki z wrogami Europy: Rosją i bezbożnym komunizmem. W sloganie tym mieściła się pamięć o niedawnej krwawej wojnie domowej i wszystkich okropnościach rewolucji, których dopuścili się w Hiszpanii komuniści, radzieccy komisarze i inni lewicowi aktywiści.
Wchodzące w skład pułków bataliony formowano we wszystkich większych miastach Hiszpanii: Madrycie, Saragossie, Sewilli, Ceucie, Valladolid, La Coruna, Burgos, Walencji i Barcelonie. Podczas werbunku zgłosiło się ok. 70 tys. ochotników, z czego wybrano 18 tysięcy. Równolegle formowano pułk artylerii, jednostki towarzyszące oraz zaplecze. Początkowo powstał problem tego jakie mundury mogą nosić żołnierze dywizji – Hiszpania nie była oficjalnie w stanie wojny ze Związkiem Sowieckim, więc oficjalnie nie można było używać mundurów armii hiszpańskiej. Wybrnięto z problemu tworząc uniform kombinowany, składający się z błękitnej bluzy mundurowej Falangi, czerwonego beretu hiszpańskich monarchistów – Karlistów i oliwkowych bryczesów z munduru hiszpańskiej Legii Cudzoziemskiej. Nieoficjalnie jednak wielu ochotników, szczególnie oficerów, nosiło mundury zwykłe wojskowe. Dowódcą dywizji został gen. Augustin Munoz Grandes, popularny i doświadczony dowódca z czasów wojny domowej i jednocześnie zwolennik przystąpienia Hiszpanii do wojny po stronie państw Osi.
[edytuj] Walki
13 lipca wyruszył pierwszy pociąg z ochotnikami z Madrytu do Niemiec. Niemcy wyposażyli hiszpańską dywizję w standardowy sprzęt Wehrmachtu, włącznie z umundurowaniem. Jednostka została też przemianowana na 250. Dywizję Piechoty i włączona w skład 16. Armii. Drogę na front, w rejon Nowogrodu Wielkiego żołnierze przebyli do Suwałk pociągiem, a pozostałe 1300 km pieszo, gdyż Niemcy nie dostarczyli spodziewanych dla sojuszniczej dywizji ciężarówek.
Dywizja walczyła na północy Rosji nad rzeką Wolchów, następnie wzięła udział w blokadzie Leningradu. Tam przyszło jej stoczyć krwawą, ale zwycięską bitwę z wielokrotnie silniejszym przeciwnikiem – pod Krasnym Borem (10 lutego 1943). Za cenę utrzymania pozycji Hiszpanie ponieśli ogromne straty np. w jednym z batalionów, z 835 żołnierzy, sprawnych pozostało 27. Ogółem poległo w tej bitwie 1127 Hiszpanów a 1035 było rannych, zaginęło 91 żołnierzy. Kulminacja walk przypadła na luty 1943 roku, kiedy dowództwo nad Dywizją objął gen. Emilio Esteban Infantes. Wkrótce jednak, w związku z naciskami amerykańskiej dyplomacji i zmianą sytuacji międzynarodowej (coraz bardziej widoczna porażka państw osi), Hiszpania została zmuszona do ogłoszenia pełnej neutralności i od 12 października 1943 rozpoczęła wycofywanie "Błękitnej" Dywizji do kraju. Ogółem przez jednostkę przewinęło się ok. 45 tys. żołnierzy, a jej straty wyniosły ok. 5 tys. poległych i 8 tys. rannych.
Po repatriowaniu dywizji do Hiszpanii cześć jej żołnierzy kontynuowała walkę z sowietami w niemieckich mundurach: najpierw jako Błękitny Legion, następnie w szeregach 28 Dywizji Ochotniczej SS 'Wallonie'. Ostatni z ochotników zakończyli swój szlak bojowy w 1945 w ruinach Berlina.
Hiszpańscy ochotnicy wielokrotnie wykonywali zadania nie do wykonania. Jak wynika z wielu relacji, żołnierze hiszpańscy uważali się za wrogów komunizmu, nie Rosjan. Dlatego nie tylko odmawiali udziału w walce z parytzantką, czy akcjach pacyfikacyjnych ale wielokrotnie pomagali ludności rosyjskiej, żydowskiej czy też polskiej. Jako jedna z niewielu formacji ochotniczych, walczących po stronie III Rzeszy spotykali się z sympatią miejscowej ludności. Nawet raporty sowieckie przyznawały, że jeńcy brani przez Hiszpanów byli traktowani dobrze co było wyjątkiem na froncie wschodnim.
Niemieckie dowództwo ustanowiło 3 stycznia 1944 specjalny medal dla członków Błękitnej Dywizji - "Medal pamiątkowy dla hiszpańskich ochotników za walkę z bolszewizmem" (tzw. medal B. D.), natomiast rząd hiszpański - "Medal Ochotniczy".
