Lenga russa
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
| Lenga russa (Rus русский язык russkiy yazyk) | |
|---|---|
| Parlat en : | Russia , Ancianas republicas sovieticas , Israèl , Mongolia, Vietnam e Svalbard. |
| Regions : | Euròpa, Asia. |
| Parlat per : | 145 milions per primièra lenga, 110 milions per segonda. personas |
| Classament : | 8ena pus parlada |
| Tipologia : | SVO [1]
Accentuala |
| Familha lingüistica : | grop indoeuropèu Balto-eslau |
| Estatut oficial | |
| Lenga oficiala de : | Russia, Bielorussia, Kazacstan, Quirguizstan, Nacions Unidas, Crimèa, Abkhazia, Ossètia del sud, Transnistria, Gagauzia. |
| Acadèmia : | Росси́йская Акаде́мия Нау́к |
| ISO 639-1 | ru |
| ISO 639-2 (B) | rus |
| ISO 639-2 (T) | rus |
| Mòstra: | Article primièr de la Declaracion dels Dreches de l'Òme Статья 1 |
| Vejatz tanben : lengas eslavas – lenga, lista de lengas | |
Lo rus (Rus: русский язык russkiy yazyk) es la lenga parlada sus la zòna mai larga en Eurasia e la mai parlada de las lengas eslavas.
Lo rus es una lenga indoeuropèa. Al dintre de la familha de las lengas eslavas, es una de las tres lengas vivas del grop eslau oriental amb l'ucraïnian e lo bielorús.
Las primièras atestacions de Slavonic oriental son del sègle X. Lo rus a servat la màger part de l'estructura sintetico-inflexionala e de las rasics del vocabulari de la lenga anciana mai se integrèt un fais de vocabulari internacional dins los domenis de la politica, de la sciéncia e de la tecnologia.
Foguèt una lenga de granda importància internacionala al sègle XX e es una de las lengas oficialas de las Nacions Unidas.
[Modificar] Prononciacion e alfabet
Lo rus es una lenga non tonala ; l'accent dels mots es variable (se pòt desplaçar d'una forma a l'autra). Las vocalas non accentuadas son brèvas e reduchas (la sillaba non accentuada precedent l'accent es mens reducha que las autras).
Lo rus s'escriu amb una version de l'alfabet cirillic comportant 33 letras.
Lo tablèu seguent presenta las majusculas e lor equivalent :
| Majuscula | Minuscula | Nom | Transliteracion | Prononciacion (API) |
Prononciacion (occitan) |
|---|---|---|---|---|---|
| А | а | a | a | [a] | a |
| Б | б | be | b | [b] ~ [bʲ] | b |
| В | в | ve | v | [v] ~ [vʲ] | v (fr) |
| Г | г | ge | g | [g] ~ [gʲ] | g dur |
| Д | д | de | d | [d] ~ [dʲ] | d |
| Е | е | je | e, è, ye | [ʲɛ] | yè |
| Ё | ё | jo | o, yo | [ʲo] | yo |
| Ж | ж | že | ž, j, zh | [ʒ] | j |
| З | з | ze | z | [z] ~ [zʲ] | z |
| И | и | i | i | [i] | i |
| Й | й | i s kratkoj и с краткой |
j, y, ĭ | [j] | y |
| К | к | ka | k | [k] ~ [kʲ] | k |
| Л | л | el | l | [ɫ] ~ [ʎ] | l |
| М | м | em | m | [m] ~ [mʲ] | m |
| Н | н | en | n | [n] ~ [nʲ] | n |
| О | о | o | o | [o] | o |
| П | п | pe | p | [p] ~ [pʲ] | p |
| Р | р | er | r | [r] ~ [rʲ] | r |
| С | с | es | s | [s] ~ [sʲ] | s dur |
| Т | т | te | t | [t] ~ [tʲ] | t |
| У | у | u | u | [u] | o |
| Ф | ф | ef | f | [f] ~ [fʲ] | f |
| Х | х | ha | h, kh | [x] ~ [xʲ] | kh arabi, jota |
| Ц | ц | ce | c, ts͡ | [ʦ] | ts |
| Ч | ч | če | č, tch | [ʧʲ] | tch |
| Ш | ш | ša | š, ch | [ʃ] | ch |
| Щ | щ | šča | ŝ, šč, chtch | [ʃʲʧʲ] | chtch |
| Ъ | ъ | tvjordyj znak твёрдый знак |
”, " | - [palat.] | muet |
| Ы | ы | y (jery, еры) |
y | [ɨ] | i tendu |
| Ь | ь | mjahkij znak мягкий знак |
’, ' | + [palat.] | y |
| Э | э | è oborotnoje э оборотное |
è, ė, e | [ɛ] | è |
| Ю | ю | ju | û, you, iu, iu͡ | [ʲu] | io |
| Я | я | ja | â, ya, ia, ia͡ | [ʲa] | ia |
