Galisisk språk

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Galisisk (Galego) er eit ibero-romansk språk som ein snakker i den autonome regionen Galicia og tilstøytande område i Asturias og Castilla y León, nord i Spania. Det blir tala av 3-4 millionar, ein halv av dei emigrantar til Sør-Amerika.

Det har nært slekskap med portugisisk, og blir ofte sett på som ein dialekt av dette språket. Men språkbrukarane og dei galisiske styresmaktene ser annleis på det. Dei har ein eigen identitet og har utvikla seg vekk frå portugisisk. Ettersom portugisisk utvikla seg i Galicia, kan det like gjerne vera ein dialekt av galisisk.

[endre] Galisisk skrift

Galisisk har hatt eit eige skriftspåk sidan 1000-talet. I mellomalderen vart galaico-português sett på som eit kulturspråk, brukt innan dikting og i religiøse samanhengar. Dette gjaldt ikkje bare i Galicia og Portugal, men òg i Castilla, der kastiljansk hovudsakleg var brukt til å skriva prosa.

Etter at portugisisk og galisisk blei skilde, blei språket etter kvart sett på som provinsielt og udanna. Det var lite brukt innan akademi eller skjønnlitteratur før det fekk ein renessanse midt på 1800-talet. Rosalía de Castro blir fortsatt feira for utgjevinga si i 1863 av ei diktsamling på galisisk. Dagen boka kom ut på, 17. mai, er òg dagen for galisisk litteratur.

[endre] Forbod

Under styret til Francisco Franco, som sjølv var galisar, var alle språk bortsett frå kastiljansk forbodne i landet. Galisisk blei fortsatt brukt som talespråk på landsbygda, og etter at diktaturet var over i 1975 blomstra det opp igjen.