Berolinum
E Vicipaedia
| Vexillum Terrae Foederalis | Insigne Terrae Foederalis |
|---|---|
 |
 |
| Insignia Berolini | |
| Situs Berolini | |
 |
|
| Indicia fundamentalia | |
| Area: | 891,82 km2˜ Area 14. omnium terrarum foederalium |
| Numerus incolarum: | 3 398 205 Numero incolarum 8. omnium terrarum foederalium (30 Aprilis 2006) |
| Spissitudo incolarum: | 3810 incolae per km2˜ Spissitudine 1. omnium terrarum foederalium]] |
| PDG : | 79.60 Mrd. € (2005) |
| Altitudo: | ab 34 usque ad 115 m |
| Coordinata geographica: | 52° 31′ 0″Sept., 13° 24′ 0″ Ort. |
| Numerus cursualis: | ab 10001 ad 14199 |
| Praefixum telephonicum: | 030 |
| Nota autocineti: | B |
| Nota magistratus communalis: | 11 0 00 000 |
| ISO 3166-2: | DE-BE |
| UN/LOCODE: | DE BER |
| Pagina interretialis: | www.berlin.de |
| Res politicae | |
| Berolini magister civium regens: | Nicolaus Wowereit (SPD) |
| Factiones in regimine: | SPD / Factio Sinistra |
| Legati in domu legatorum (149 legati): |
SPD 53 CDU 37 Factio Sinistra 23 FDP 13 Foedus 90/Virides 23 ( 18 Septembris 2006) |
| Electio proxima futura: | 2011 |
| Ordo urbis partium: | 12 regiones cum 95 partibus |
| Legati ad Consilium Foederale: | 4 |
| Aes alienum: | 61,2 Mrd. € (fine 2005) |
| Portio peregrinorum: | 13.7 % (Augusto 2006) |
| Portio opere carentium: | 17.1 % (Augusto 2006) |
Berolinum[1], (-i, n.; Theodisce Berlin) est urbs maxima Germaniae, caput Rei publicae foederalis Germaniae, caput etiam Archidioecesis Berolinensis. Incolarum (qui "Berolinenses" vocantur) sunt circa 3 500 000. Berolinum et urbs et terra foederalis (Land) in duodecim regiones (Bezirke) divisa anno 1230 circiter condita est.
Haec urbs opulentissima habet universitates quattuor, odeia tria, orchestra symphonica duo, ecclesias, theatra, scholas, gymnasia, balnea innumera. Commercium fit per vias stratas et quidem maximas, per ferroviarium, per metropolitanam, per carros omnibus vehi volentibus accommodatos et vi aut electrica aut petrolei impulsos.
Incolae originis Teutonicae fidem aut nullam aut Christianam sectae Lutheraneae maxima ex parte confitentur; Polonicae, quorum non pauci sunt, Catholicam Romanam; Hebraicae, Iudaicam; Turcicae atque Arabicae, quorum forsitan vel plures, Musulmanicam.
Index |
[recensere] Geographia
Berolinum in ea parte Germaniae, quae ad orientem solem vergit, 70 circiter chiliometra abest a Polonia. Urbs tota circumdatur provincia Brandenburgensi. Sita est ad ripas fluviorum Sprehae Hevellaeque inter lacum Moeggelium, lacum Vannium, lacum Tegelium. Colles habet non septem quidem, sed tamen aliquot, quorum altissimus est mons Diaboli Castris Carlottianis-Vilmersdorfio in regione IV, qui mons quasi Testaceus consistit in ruinis urbis bello funditus obrutae. De regionibus vide infra.
[recensere] Commeatus
- Statio principalis Berolinensis nuper aperta est ut maxima statio ferriviaria Berolinensis.
- Statio Orientalis Berolinensis (Berlin Ostbahnhof)
- Statio Hortus Zoologicus Berolinensis (Bahnhof Zoologischer Garten)
- Post longam disputationem denique 15 Februarii 1902 Berolini ferrivia subterranea inaugurata est. "Viae Elatae atque Subterraneae Electricae" (vulgo: Elektrische Hoch- und Untergrundbahn) magna viarum parte super pontibus aedificatae erant; posterioribus autem temporibus viae sub terra muniebantur. Berolini verbum U-Bahn (quod lingua Latina "viam subterraneam" dicit) anno 1929 inventum est postquam Societas Ferriviaria Imperialis vias urbanas suas nomine S-Bahn (pro Schnellbahn 'via celeri') nominaverat.
- Iuxta ferriviam subterraneam Berolini etiam est Ferrivia Urbana (vulgo: S-Bahn).
[recensere] Historia
Saeculo octavo, tribus Slavonicae incoluerunt omnes Germaniae partes inter Albim et Viadram flumina. Hevellani autem (qui Germanice Heveller nominantur) habitabant ad ripas Hevellae fluvii, qui nunc ab indigenis Havel appellatur, quorum oppidum unum erat Brennabor nostra aetate Brandenburg dictum. Sprevani vero vel vulgo Sprewanen habitabant ad ripas Sprevae fluvii Berolinensibus nomine Spree dilectissimi. Sprevanorum oppida Spandovium erant et Berolinum, cuius urbis nomen olim Latine Berolina reddebatur. Berolina illa aedificata erat orbe vallo muroque cincto, quod oppidi genus Germanice appellatur Rundling velut rotundianum. Nomen ipsum oppiduli prisci originis Slavonicae esse constat, ut Berolinum a radice Slavonica berl- aut birl- dictum esse videatur, qua paludes significabantur.
Oppida gemella Berolinum Coloniaque in insula Sprevae fluminis sita ante annum 1237 condita sunt. Inde ab anno 1307 in unam civitatem coniuncta Berolini solius nomine appellantur. Saeculo XV, viri nobiles ex gente Hohenzollern nati marchiones Brandenburgenses facti sunt, quorum sedes erat Berolinum. Ea gens postea ad dignitatem electoralem Sacri Imperii Romani, tum ad summam rerum regni Borussici, denique saeculo XIX ad principatum totius Germaniae ascendit urbe una cum domo illa semper crescente, ut anno 1871 caput Germaniae fieret.
Berolinensium multitudo identidem aucta est hominibus, qui aut propter libertatem fidei in Borussia concessam aut ut laborarent sedes suas illuc transtulerunt. Primum enim Elector Magnus saeculo XVII vix exacto Gallis principatum suum patefecit, qui propter fidem reformatam a rege Gallorum opprimerentur. Secuti sunt saeculo XVIII Frisii Saxonesque ex Hollandia nati Bohemique, saeculo XIX Poloni, saeculi XX decenniis primis Hebraei ex Polonia Livoniaque orti, post bellum alterum per totum orbem terrarum gestum Turcae Arabesque.
Cum in Germania Adolpho Hitlero duce caterva eorum qui cum partibus nationalibus socialisticis facerent, rerum potita esset, ex urbe antea artibus industria scientiisque florentissima ingens numerus eorum expulsus est, quorum opere auctoritas dignitasque urbis steterat. Hac in civitate in gremium monstrorum commutata duces partium nationalium socialisticarum consilium illud crudelissimum ceperunt, ut populum Hebraeorum totum ad internecionem oblitterarent. Mox autem bello a Germanis commisso Berolinum anno 1945 a victoribus deletum occupatumque est et gentes oppressae liberatae sunt.
Urbs igitur restituta usque ad annum 1990 erat omnis divisa in partes quattuor, quarum unam occupabant Sovietici, aliam Briti, tertiam Galli, quartam, qui ipsorum lingua Americani, nostra cives Civitatum Foederatarum Americae appellantur. Pars Sovietica et partes occidentales muro ab illa seiunctae lingua, institutis, legibus inter se differebant. →Murus Berolinensis
Inde ab anno 1990 una cum libertate Berolini integritas restituta est. Praeses cancellariusque Germanorum sedes et militiam suam Berolinum reduxerunt, unde his annis Horatio Koehlero praeside Angela Mercelia cancellaria rem publicam Germanorum gubernat.
[recensere] Cultus
[recensere] Loca aedificia monumenta musea animadversione digna
- Parlamentum Rei Publicae Germanorum
- Porta Brandenburgensis
- Turris Televisionaria
- Armamentarium
- Insula Museorum
- Museum Pergamenum
- Museum vetus
- Museum novum (sed nondum renovatum)
- Museum Bodianum
- Murus Berolinensis
- Ecclesia Cathedralis urbis Berolini
- Forum Armatorum
- Monumentum Friderico Magno
- Monumentum Militibus Sovieticis
- Monumentum Hebraeis Europaeis occisis
- Musea picturarum
- Porticus Arti Pingendi dedicata Nationali vetus
- Porticus Arti Pingendi dedicata Nationali nova
- Porticus Picturarum
- Stadium Olympicum
- Stationes ferriviariae
- Statio principalis Berolinensis (Berlin Hauptbahnhof)
- Statio Orientalis Berolinensis (Berlin Ostbahnhof)
- Statio Hortus Zoologici Berolinensis (Bahnhof Zoologischer Garten)
[recensere] Societates mercantiles
Berolinum est Societatis Ferriviariae Germanicae caput.
[recensere] Incolae noti
- Vide etiam: Alumni universitatum Berolinensium
- Gulielmus Brandt, cancellarius Germaniae
- Albertus Einstein, rerum physicarum professor et investigator
- Luisa, regina Borussiae
- Eduardus Norden, philologus illustrissimus
- Fridericus Schinkel, architectus
- Udalricus de Wilamowitz-Moellendorff, philologus illustrissimus
- Gulielmulus Wilder, cinematographus
[recensere] Nati sunt
- Fridericus Gulielmus Elector Brandenburgensis, Magnus cognominatus
- Fridericus, Magnus cognominatus, alter sui nominis rex Borussiae
- Otho de Bismarck, (in Schönhausen) cancellarius Germaniae
- Alexander de Humboldt, eruditionis et studiorum renovator
- Maria Magdalena Dietrich, actrix
- Gustavus Stresemann, minister rebus externis curandis Germaniae
[recensere] Mortui sunt
- 1840 - Fridericus Gulielmus III (Rex Borussiae).
- Iacobus et Gulielmus, fratres Grimm, philologi fabularumque editores
- Georgius Gulielmus Fridericus Hegel, philosophus
- Gulielmus de Humboldt, vir doctus in re publica versatus
- Alexander de Humboldt, eruditionis et studiorum renovator
- 1903 - Theodorus Mommsen, rerum gestarum scriptor
- 1917 - Comes Ferdinandus de Zeppelin, constructor aeronavium.
- 1919 - Carolus Liebknecht et Rosa Luxemburg, socialistae
- 1929 - Gustavus Stresemann, minister rebus externis curandis Germaniae
- 1934 - Ericus Klausener, ab nazistis interfectus
- 1945 - Adolfus Hitler, tyrannus et multi alii cum eo coniuncti nazistae sicut Iosephus Goebbels sua sponte animam efflaverunt.
[recensere] Regiones
- I. Media
- II. Lucus Fridericianus-Mons Crucis
- III. Pancovium
- IV. Castra Carlottiana-Vilmersdorfium
- V. Spandovium
- VI. Stegelicium-Zelendorfium
- VII. Vicus Templi-Mons Amoenus
- VIII. Nova Colonia
- IX. Treptovium-Coepenicium
- X. Dens Martis-Hellersdorfium sive de germanico medievali nomine: "Morczane" seperemus "morc", slavice pro "sucus e fructus expressus" et Dens: Suci Dens e fructus expressi-Helleri vicus
- XI. Mons Lucis
- XII. Rennicidorfium
[recensere] Pinacotheca
 Mercatus natalicius Berolini |
 Ianua horti zoologici |
 Ecclesia Commemorativa Imperatoris Gulielmi |
 Ecclesia Sanctae Mariae |
 Hevella fluvius |
[recensere] Vide etiam
[recensere] Notae
[recensere] Nexus externi
 |
Vicimedia Communia plura habent quae ad Berolinum spectant. |
| Duodecim Regiones Berolini |  |
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||
| Urbes quae sunt capita terrarum foederalium Germanicarum |
 |
