Մոսկվա
Վիքիփեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մոսկվան (ռուսերեն՝ Москва) Ռուսաստանի մայրաքաղաքն է։ Դաշնային նշանակության քաղաք։ Կենտրոնական դաշնային շրջանի եւ Մոսկվայի շրջանի ադմինիստրատիվ կենտրոն, հերոս-քաղաք։ Բնակչության թվաքանակով Ռուսաստանի եւ Եվրոպայի խոշորագույն քաղաք։ Կարևորագույն տրանսպորտային նեղուց, ինչպես նաև երկրի քաղաքական, տնտեսական, մշակույթային և գիտական կենտրոն։ Քաղաքն սպասարկում են միջազգային «Դոմոդեդովո», «Շերեմետյեվո», «Վնուկովո» օդանավակայանները, 9 երկաթուղային կայարան, 3 գետային նավակայան (ելքեր կան դեպի Ատլանտյան եւ Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոսների ջրային տարածքներ)։ 1935թ. սկսած մայրաքաղաքում գործում է մետրոպոլիտեն։
Բովանդակություն |
[խմբագրել] Ֆիզիկա-աշխարհագրական բնութագիր
[խմբագրել] Մոսկվային պատմությունը
[խմբագրել] Առաջին հիշատակումներ
Մոսկվայի մասին առաջին հիշատակումները վերաբերում են 1147թ.։ Համաձայն Իպատեվսկյան ժամանակագրության, ապրիլի 4-ին ոչ մեծ սահմանային բնակավայրում` Ռոստովո-Սուզդալյան եւ Չերնիգովսկյան մելիքությունների սահմանում սուզդալյան մելիք Յուրի Դոլգոռուկիի եւ նովգորոդ-սեվերսկի մելիք Սվետոսլավ Օլգովիչի միջեւ տեղի է ունեցել հանդիպում: «Ինձ մոտ` Մոսկվա եկեք, եղբայրք», - այսպիսի խոսքերով է Յուրին դիմել իր դաշնակցին: Ժամանակագրի տողերը ոչինչ չեն ասում այն մասին, թե ինչ էր իրենից ներկայացնում այն ժամանակվա Մոսկվան - այն արդեն մեծ քաղաք է եղել , թե ոչ մեծ գյուղական բնակավայր: Վստահաբար կարելի է ենթադրել, որ այն ժամանակվա Մոսկվան իրենից ներկայացնում էր բավականին զգալի դաստակերտ: Այդ մասին վկայում է այն, որ անհրաժեշտ կլիներ բավականին երկար ժամանակ, որպեսզի ստեղծվեր բարեկամական մելիքություններ:
[խմբագրել] 1812թ. Հրդեհը
Նոր հարյուրամյակի սկզբին Եվրոպայում Նապոլեոնի ղեկավարությամբ ձևավորվում է հզոր կայսրություն: 1812թ. Հայրենական պատերազմը Մոսկվայի համար լուրջ փորձարկում էր:
[խմբագրել] Բնակչությունը
Մոսկվան բնակչության թվաքանակով համարվում է խոշորագույն քաղաքը Եվրոպայում: Պաշտոնական տվյալներով, 2007թ. սեպտեմբերի մեկի դրությամբ այն կազմել է 10մլն. 454,4 հազ. մարդ: Այս թիվն իր մեջ չի ընդգրկում դրսից եկածներին, անօրեն ներգաղթածներին: ՆԳՆ տվյալներով, տարանցման հաշվառման հոսքով եւ զբոսաշրջիկներով քաղաքում ամեն օր միջինը գտնվում են 20մլն. մարդ:
Ազգությունների կազմ
Մոսկվա քաղաքի բնակչության ազգությունների կազմը` 2002թ. մարդահամարի համաձայն տեղաբախշվել է հետեւյալ կերպ.
Ազգություններ | Քանակ (մարդ) | Տոկոսային հարաբերություն |
---|---|---|
Ռուսներ | 8 մլն. 808 հազ. 009 | 84,83% |
Ուկրայինացիներ | 253 հազ. 644 | 2,44% |
Թաթարներ | 166 հազ. 083 | 1,6% |
Հայեր | 124 հազ. 425 | 1,2% |
Ադրբեջանցիներ | 95 հազ. 563 | 0,92% |
Հրեաներ | 79 հազ. 359 | 0,76% |
Բելոռուսեր | 59 հազ. 353 | 0,57% |
Վրացիներ | 54 հազ. 387 | 0,52% |
Չնշված ազգություններ | 417 հազ. 126 | 4,02% |
[խմբագրել] Սրահ
Աթենք · Ամստերդամ · Անդորա լա Վեյա · Անկարա1 · Աստանա1 · Բաքու1 · Բելգրադ · Բեռն · Բեռլին · Բուդապեշտ · Բուխարեստ · Բրատիսլավա · Բրյուսել · Դուբլին · Երևան1 · Զագրեբ · Թբիլիսի1 · Լիսաբոն · Լյուբլյանա · Լոնդոն · Լուքսեմբուրգ · Կիև · Քիշնև · Կոպենհագեն · Հելսինկի · Հռոմ · Մադրիդ · Մինսկ · Մոնակո · Մոսկվա1 · Նիկոսիա · Պոդգորիցա · Պրագա · Ռեյկյավիկ · Ռիգա · Սան Մարինո · Սարաևո · Սկոպյե · Սոֆիա · Ստեփանակերտ1 · Ստոքհոլմ · Վադուց · Վալետա · Վատիկան Քաղաք · Վարշավա · Վիեննա · Վիլնյուս · Տալլին · Տիրանա · Փարիզ · Օսլո
1 Պետության տարածքի մեծամասնությունը գտնվում է Ասիայում: