Bibel
Ut Wikipedy
De Bibel is it boek fan de Kristlike religy. It earste diel, it Alde Testamint, komt foar it meastepart oerien mei de Joadske Tenach. Dit part fan de Bibel wie oarspronklik skreaun yn it Hebrieusk. It Nije Testamint is letter skreaun en wie nei gedachten oarspronklik skreaun yn it Gryksk.
De Bibel is it ferhaal oer de skiednis fan God mei de minskheid, fan de skepping fan de wrâld ôf, oant de ein fan 'e tiden. Alhoewol't de Bibel út in grutte samling fan losse skriften bestiet, skreaun troch ferskate skriuwers, wurdt de Bibel troch in grut part fan de leauwenden beskôge as it "Wurd fan God". Sy sjogge it as in boek werfan de skriuwers de wurden fan God krigen hawwe.
Ynhâld |
[bewurkje seksje] De Bibelboeken
De Bibel bestiet út in rige aparte boeken en skriften dy't ferskillend fan lingte en styl binne. Hy befettet proaza en poëzy en is skreaun oer in perioade fan om-ende-by tûzend jier troch in fjirtich-tal skriuwers. De âldste boeken wurde tegearre it Alde Testemint neamd.
De lettere boeken, dy't útgeane fan it libben en hanneljen fan Kristus, wurde tegearre it Nije Testamint neamd.
De boeken fan de bibel binne net skreaun as parten fan de bibel, mar binne gearstald ta de Bibel. Der is dêrby in kar makke hokfoar boeken kanonyk binne, al ta de Bibel hearre, en hokfoar apokryf binne, net ta de Bibel hearre. Ferskate streamings binnen it Kristendom hawwe lykwols harren eigen ideeën oer hokfoar boeken al as net ta de Bibel rekenne wurde moatte. Sa ferskille de Protestantske Bibel en de Roomske Bibel oangeande it Alde Testamint:
- It Roomske Alde Testamint hat in tal boeken, en parten fan boeken, dy't de Protestantske Bibel net hat, de Deuterokanonike boeken. Yn guon Protestantske streamings wurde dizze boeken as in nuttich taheaksel opnaam, yn oare streamings hielendal net.
Der binne ek fjouwer boeken fan it Nije Testamint dy't troch Luther net as kanonyk beskôge waarden. Dizze boeken wurde ornaris al opnaam yn de Bibel, maar yn it Lutherske Nije Testamint binne se efter de oare boeken oardere.
[bewurkje seksje] It Alde Testamint
- De Wet:
- Genesis -- Exodus -- Leviticus -- Numeri -- Deuteronomium
- Skiednis:
- Jozua -- Rjochters -- Ruth -- I Samuël -- II Samuël -- I Keningen -- II Keningen -- I Kroniken -- II Kroniken -- Ezra -- Nehemia -- Tobit¹ -- Judit¹ -- Ester² -- I Makkabeeërs¹ -- II Makkabeeërs¹
- Poëzy en wiisheid:
- Job -- Psalmen -- Spreuken -- Preker -- Heechliet -- De wysheid fan Salomo¹ -- Jezus Sirach¹
- Grutte profeten:
- Jesaja -- Jeremia -- Kleilieten -- Barûch¹ -- Ezechiël -- Daniël²
- Lytse profeten:
- Hoséa -- Joël -- Amos -- Obadja -- Jona -- Micha -- Nahum -- Habakuk -- Sefanja -- Haggai -- Sacharja -- Maleächy
1 - Gâns Deuterokanonyk. 2 - In part Deuterokanonyk.
[bewurkje seksje] It Nije Testamint
- De Evangeeljes:
- Mattéus -- Markus -- Lukas -- Jehannes.
- Skiednis fan de earste Kristenen:
- Hannelingen
- De briefen:
- Romeinen -- I Korintiërs -- II Korintiërs -- Galatiërs -- Efeziërs -- Filippiërs -- Kolossers -- I Tessaloníkers -- II Tessaloníkers -- I Timoteüs -- II Timoteüs -- Titus -- Filémon -- Hebreeërs³ -- Jakobus³ -- I Petrus -- II Petrus -- I Johannes -- II Johannes -- III Johannes -- Judas³ -- Iepenbiering³.
3 - Troch Luther net as kanonyk beskôge.
[bewurkje seksje] Namme
It wurd, en de namme, 'Bibel' stamt ôf fan it Grykse wurd foar boeken: biblia, dat it meartal is fan biblion. Dat wurd waard brûkt as oantsjutting fan papier, skrift, boek(rol), al wie de oarspronklike betsjutting lytse Byblos, lyts papyrus, mûglik nei de stêd Byblos dy't foar Grykelân de papyrusbast levere. Yn dizze strekking fan "De Boekrollen", waard it wurd al foar Kristus brûkt troch Helenistyske Joaden.
