شهرستان خلیل‌آباد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
شهرستان خلیل‌آباد یکی از شهرستان‌های استان خراسان رضوی در شمال شرقی ایران است. مرکز این شهرستان شهر خلیل‌آباد می‌باشد. کندر دیگر شهر آن است. در سال ۱۳۸۵، شهرستان خلیل‌آباد تعداد ۴۵٬۰۰۸ نفر جمعیت داشته‌است.[۱]
خلیل آباد در بین دو شهرستان کاشمر و بردسکن واقع شده‌است، خلیل آباد در فاصله ۲۰ کیلومتری بردسکن و ۱۲ کیلومتری کاشمر واقع شده‌است. فاصله خلیل آباد تا مشهد از راه کاشمر ۲۴۰ کیلومتر می‌باشد.
شغل بیشتر مردم خلیل آباد کشاورزی است و محصول عمده در این شهرستان انگور می‌باشد، بیشتر مردم خلیل آباد محصول انگور خود را در جاهای مخصوصی که «کشمش خانه» نامیده می‌وشد و باروش‌های سنتی به کشمش تبدیل می‌کنند و می‌فروشند. در سال‌های اخیر کشت زعفران در منطقه خلیل آباد گسترش پیدا کرده‌است. همچنین مردم با تشویق دولت به کشت درخت پسته روی آورده‌اند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تقسیمات کشوری
- بخش مرکزی شهرستان خلیل‌آباد
- دهستان حومه (خلیل‌آباد)
- دهستان رستاق
شهرها: خلیل‌آباد
- بخش ششطراز
- دهستان ششطراز
- دهستان کویر (خلیل‌آباد)
شهرها: کندر
[ویرایش] تاریخچه
حدود ۲۵۰ سال قبل خلیل خان فرزند جلیل بیگ از خاندان عرب میش مست قلعه‌ای بزرگ و زیبا به نام خودش بنا نهاد که بعدها خلیل آباد نام گرفت اما در حقیقت نام این سرزمین ، خارزنج است که در کتب تاریخی و معتبر از آن و بسیار نام برده شده‌است . شهر خارزنج در ناحیه شمالی شهر خلیل آباد فعلی واقع شده بود که در اثر زمین لرزه تخریب و ساکنانش در دشتهای جنوبی پراکنده و اقدام به ساخت آبادی‌های متعدد نمودند ، سرانجام بدلیل وجود ناامنی‌های حاصل از حمله افاغنه و ترکمنها اقدام به ساخت قلعه معروف خلیل آباد نمودند و خلیل آباد مرکزیت یافت و بدین ترتیب مردم با این منطقه انس گرفته و هر روز بر جمعیت آن افزوده که در نهایت در سال ۱۳۴۳ به شهر و با پیگیریهای مردمی و همت مسئولین وقت در سال۱۳۸۲ به شهرستان ارتقاء یافته‌است.
براساس کتب تاریخی ،پیشینه شهرستان به دوران زرتشت بر می‌گردد ،به طوری که آثار وابنیه زرتشتیان در اطراف شهرستان به چشم می‌خورد . اما رونق علمی وفرهنگی آن به قرون سوم و چهارم هجری که به نام خارزنج معروف بوده باز می‌گردد .
به‌عنوان نمونه در جلد ششم لغتنامه دهخدا از خارزنج به‌عنوان شهری آباد و خاستگاه اهل علم وادب یاد شده‌است .
از معروف ترین علما و بزرگان خارزنج می‌توان به احمد بن محمد خارزنجی صاحب کتاب ((تکلمه در لغت)) و یوسف بن حسن خارزنجی از فضلای زمان خود اشاره کرد .
از دیگر شخصیتهای تاریخی این شهرستان عمیدالملک کندری وزیر دربار سلجوقیان (طغرل) است که از شخصیتهای مهم و سرنوشت ساز در تاریخ کشورمان به شمار می‌رود.
[ویرایش] مشخصات جغرافیایی شهرستان خلیل آباد
در ۵۸ درجه و ۱۷ دقیقه طولی شرقی از نصف النهار مبدأ و ۳۵ درجه و ۱۵ دقیقه عرضی شمالی از خط استوا و ارتفاع ۹۷۵ متری از سطح دریا قرار دارد . شهرستان خلیل آباد در فاصله ۲۴۰ کیلومتری جنوب غربی مشهد مقدس واقع گردیده که از شمال به بخش کوهسرخ شهرستان کاشمر و از جنوب به بخش بجستان شهرستان گناباد و از شرق به شهرستان کاشمر و از غرب به شهرستان بردسکن محدود شده و دارای دو بخش مرکزی و ششطراز و چهار دهستان و وسعتی بالغ بر ۵/۱۷۶۷ کیلومترمربع و دارای آب و هوای نسبتاً کویری و خشک بوده و درجه حرارت در بعضی اوقات در تابستان به ۴۵ درجه سانتی گراد و در زمستان به ۱۰ـ درجه میرسد
