Balıkesir (il)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
 |
Bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı belirtilmemiştir. Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız. Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
 Balıkesir (il) |
|
|---|---|
 |
|
| Balıkesir ili konumu | |
 |
|
| Bilgiler | |
| Coğrafi Bölge: | Marmara |
| Yüzölçümü: | 14.456 (km²) |
| Nüfus (2007) | 1.118.313 (TÜİK) |
| Plaka kodu: | 10 |
| Telefon kodu: | 0266 |
| İnternet Sitesi | http://www.balıkesir.gov.tr |
 |
Bu madde Balıkesir il sınırları içindeki tüm bölgeyi kapsamaktadır. Şehir merkezi için Balıkesir sayfasına gidiniz. |
Balıkesir iki denize kıyısı bulunan (Marmara ve Ege Denizi) nadir illerden birisidir. Yüzölçümü bakımından Marmara ve Ege Bölgesi'nin en büyük ilidir. Balıkesir ili, dünya coğrafyasında yer alan 35 ülkeden daha büyük bir alana, 39 ülkeden daha fazla insan varlığına sahiptir. Kişibaşına düşen milli gelirde ise 128 ülkeden daha iyidir. Balıkesir, Anadolu yarımadasının kuzeybatısında ve önemli bir kısmı Marmara'da olmak üzere geriye kalan kısmı da Ege Bölgesi'nde yer alan bir ildir. Güneyinden Manisa ve İzmir, batısında Ege Denizi ve Çanakkale, doğusundan Kütahya ve Bursa, kuzeyinden Marmara Denizi ile çevrilmiştir. İki denize sınırı olan nadir illerden biridir. Türkiye'de en çok adaya sahip ildir. Bu adaların bir kısmı Marmara Denizi'nde bir kısmı Ege'dedir.
[değiştir] Yeryüzü Şekilleri
Batı'da Kazdağları, Şapçı Dağı ve Madra Dağları; Doğu'da Alaçam Dağları önemli yükseltilerdir. Manyas Gölü ve Tabak Gölü gölleridir. Susurluk Çayı başlıca akarsuyudur. Avşa, Paşalimanı, Ekincik, Marmara, Alibey, Çiçek, Çıplak ada başta olmak üzere 32 adası vardır. Bu adaların 22 tanesi Ege Denizinde; 10 tanesi Marmara Denizindedir. Ovaları: Balıkesir, Gönen, Edremit, Susurluk. Marmara Denizi kıyılarında adalar hariç 175 km’lik bir kıyı bandı, Ege Denizi kıyılarında da yine adalar hariç 115 km’lik bir kıyı bandı vardır.
Adalar için bknz. Ayvalık Adaları, Marmara Adaları
[değiştir] Tarihçesi
Balıkesir, Ege ve Marmara Denizlerine kıyıları olduğu için tarihi, en eski yerleşim bölgelerini kapsayan Arkaik Çağının M.Ö. 3000 yılına dek uzanır. Bu bölgenin Antik Çağdaki adı Mysia'dır. İlin, adını nereden aldığı hakkında değişik rivayetler vardır. Bir rivayette Paleo Kastro (Eski Hisar), bir başka söylentiye göre Bal-ı Kesr (Balı çok), bir başka rivayette ise Pers Devlet adamı Balı-Kisra'nın adından, veya Balak-Hisar veya Balık-Hisar'dan geldiği söylenir. Antik Çağda Mysia adını alan bu bölgede Edremit (Adramytteinen) ilçesinin Altınoluk bucağında Antandros, Erdek (Ertaka) (Belkıs-Kyzikos), Bandırma (Pandermit) adlı önemli antik yerleşim sahaları vardır.
1071 Malazgirt savaşından sonra Anadolu'ya girmeye başlayan Türkler kısa zamanda Selçuklu Devleti idaresinde uçlara yığılmışlar, buralarda yeni yöreler fethedip, Beylikler kurmuşlardır. Bu Beyliklerden biri de Danişment Gazi soyundan gelen Kalemşah Oğlu Karesi Bey'in kurduğu Karesi Beyliği'dir. 1862'den itibaren çeşitli Yörük Aşiretleri bölgede iskana tabi tutulmuş, yerleştirilmiştir. 1878 (93 Harbi) sonunda gelen Muhacirler bölgede yeni köyler kurmuşlardır.
Balıkesir Milli Mücadelede Redd-i İlhak Cemiyetini kuran ve düşmana karşı koyan ilk iller arasındadır. Kurtuluş Savaşı'nda 15 Mayıs 1919'da düşmanın İzmir'i işgalinden hemen sonra Balıkesir'de durumu müzakere eden çeşitli kongreler düzenlendi. Balıkesirliler Redd-i İlhak Cemiyetini kurarak silahlı direniş kararı aldı. Kısa zamanda gelişen karşı koyma hareketi (Redd-i İlhak) sonucu Akhisar, Ayvalık, İvrindi cephelerinde düşman önünde 13 ay direnildi. 30 Haziran 1920'de işgal edilen Balıkesir, 6 Eylül 1922'de düşman işgalinden kurtuldu.
Balıkesir ilinin tarihine katkıda bulunan kişiler:Karesi Bey, Hacıilbey - komutan, Ece Halil - kumandan, Gazi Fazıl - kumandan, Zağnos Paşa, İlyas Paşa - Balıkesir kökenli vezir,Kamile Fatma Hanım, Seyit Onbaşı- Çanakkale Savaşında 250 kg.luk bombayı tek başına kaldıran ve düşman gemisini batıran kişi,Kemal Balıkesir - komutan örnek verilebilir.
Balıkesir ilinin kültürel birikimine katkı sağlamış kişiler:Hafız Hüseyin Efendi,İsmail Remzi Efendi - din, Alişuuri Efendi - müderris, Birgivi Mehmet Efendi - felsefeci, Hoca İzzet Efendi - müderris, Emir Hafız Esat Sadi Efendi - dini kitaplar yazmış- örnek verilebilir.
[değiştir] Yönetim Birimleri
[değiştir] İlçeler
- Ayvalık, - 265 km² - İlçe olma yılı: 1928
- Bigadiç, - 1.028 km² - İlçe olma yılı: 1959
- Balıkesir Merkez, - 1.454 km²
- Balya, - 936 km²
- Bandırma, - 592 km²
- Burhaniye, - 280 km²
- Dursunbey,- 1.948 km²
- Edremit, - 731 km²
- Erdek, - 333 km² - İlçe olma yılı: 1928
- Gömeç, - 223 km² - İlçe olma yılı: 1991
- Gönen, - 1.118 km²
- Havran, - 543 km² - İlçe olma yılı: 1959
- İvrindi, - 761 km² - İlçe olma yılı: 1959
- Kepsut, - 908 km² - İlçe olma yılı: 1953
- Marmara, - 154 km² - İlçe olma yılı: 1989
- Manyas, - 593 km² - İlçe olma yılı: 1936
- Savaştepe, - 409 km² - İlçe olma yılı: 1954
- Sındırgı, - 1.378 km²
- Susurluk. - 645 km²
Ege Bölgesine giren ilçe merkezleri: (6 adet) Ayvalık, Gömeç, Burhaniye, Edremit, Havran, Dursunbey.
Marmara Bölgesine giren ilçe merkezleri: (13 adet) Balıkesir, Bandırma, Erdek, Marmara, Gönen, Balya, İvrindi, Kepsut, Savaştepe, Kepsut, Sındırgı, Bigadiç, Manyas.
[değiştir] Belediyeler
Balıkesir'e bağlı 53 belediye vardır. Bunlar;
Akçay, Aksakal, Altınoluk, Altınova, Avşaadası, Ayvalık, Balıkesir, Balya, Bandırma, Bigadiç, Burhaniye, Büyükdere, Büyükyenice, Dursunbey, Edincik, Erdek, Edremit, Göbel, Gökçeyazı, Gölcük, Gömeç, Gönen, Güre, Havran, İskele, İvrindi, Kadıköy, Karaağaç, Karapürçek, Karşıyaka, Kayapa, Kepsut, Kızıksa, Kocaavşar, Korucu, Küçükköy-Sarımsaklı, Manyas, Marmara, Ocaklar, Pamukçu, Pelitköy, Salur, Saraylar, Sarıbeyler, Sarıköy, Sındırgı, Savaştepe, Susurluk, Şamlı, Şifaılıcası, Yaylabayır, Yüreğil, Zeytinli....
2007 sayımına göre nüfusu 2binin altında kaldığı için belediyesi düşecek yerler: Balya-Şifaılıcası, Gömeç-Karaağaç, İvrindi-Kayapa, Manyas-Kızıksa, Marmara-Avşa, Sındırgı-Yaylabayır, Sındırgı-Gölcük. Bu durumda belediye sayısı 46'ya düşmesi beklenmektedir. Özellikle Avşa'nın durumu tartışma yaratmaktadır.
[değiştir] Köyler
Balıkesir'e bağlı 902 köy vardır.Batı Anadolu'da en çok köy varlığı'nın bulunduğu ildir. Bu nedenle kırsal yaşam nispeten devam etmektedir.
[değiştir] İl Özel İdaresi
İl Özel idareleri; İl halkının mahalli ve müşterek mahiyetteki ihtiyaçlarını karşılamakla görevli Kamu Tüzel Kişileridir. Balıkesir Özel idaresi, özellikle kırsal alana daha yaygın kaliteli ve sürekli hizmet götürülmesi gayreti içerisindedir. İmkan ve gayretlerini en üst seviyede kullanarak, üstün gayret ve sorumluluk anlayışıiçerisinde hizmetleri gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. Taşınır ve taşınmaz mallar ile, müstakil bütçesi ve karar organları bulunan Tüzel Kişiliğe sahip Balıkesir il Özel idaresinin İl Genelinde Merkez ve 18 ilçe teşkilatı bulunmaktadır. Yerel hizmet ve ihtiyaçların yerine getirilmesine ait çalışmalar genel olarak bütçeden ödenek verilmek suretiyle yapılmış ayrıca diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Merkez'den aktardığı kaynakları da birleştirerek yatırım programlarında olan hizmetler en kısa zamanda sonuçlandırılmaktadır. ÖZMERKEZ 1993 yılında ihalesi yapılarak yapım çalışmaları tamamlanmış ve 1998 yılında geç kabulü yapılarak hizmete açılmıştır. Özmerkez binasının yapımındaki amaç; halka modern, güvenli ve kaliteli hizmet sunan işyerleri açılmasına öncülük ederek halkın hizmetine sunmaktır.
İl Özel İdaresi İl Genel Meclisi'nde ilçelerin sandalye dağılımı:
|
|
|
|
[değiştir] Nüfus
2007 Adrese dayalı nüfus sistemi verilerine göre Balıkesir ilçelerinin şehir merkezi ve taşra nüfusu ile beraber nüfusları sırasıyla şu şekildedir:
| Şehir Adı | Şehir Merkez Nüfusu | Taşra Nüfusu ile Beraber | |
| Balıkesir |
241.404
|
313.630
|
|
| Bandırma |
110.248
|
128.603
|
|
| Edremit |
47.383
|
89.620
|
|
| Gönen |
41.811
|
72.920
|
|
| Burhaniye |
36.696
|
48.602
|
|
| Ayvalık |
34.651
|
58.638
|
|
| Susurluk |
23.778
|
42.726
|
|
| Erdek |
20.475
|
33.187
|
|
| Dursunbey |
17.701
|
46.938
|
|
| Bigadiç |
15.638
|
49.676
|
|
| Sındırgı |
12.668
|
42.088
|
|
| Havran |
10.531
|
27.711
|
|
| Savaştepe |
9.296
|
20.868
|
|
| İvrindi |
6.356
|
39.542
|
|
| Kepsut |
6.081
|
26.015
|
|
| Manyas |
5.464
|
23.135
|
|
| Gömeç |
4.604
|
11.105
|
|
| Marmara |
2.554
|
8.597
|
|
| Balya |
2.084
|
16.712
|
|
| TOPLAM |
649.423
|
1.118.313
|
Nüfus Analizi: 2007 Adrese dayalı nüfus verilerine göre Balıkesir ilinin genel nüfusu 1.118.313 çıkmıştır. 2000 nüfus sayımına göre ise 1.076.348 idi. 32 binlik bir artış mevcuttur. 2007 verilerine göre Balıkesir halkının 649.423'ü şehirlerde, 468.890'ü köylerde ve büyük beldelerde yaşamaktadır. Yine 2007 verilerine göre Balıkesir halkının 558.767'i kadın, 559.546'i erkek olarak tespit edilmiştir. Tüm il nüfusunun 1/3'ü merkez ilçe ve çevresinde yaşamaktadır.
Balıkesir merkez'in nüfusu Bandırma'dan 2,5 kat daha fazladır.
İlçe bazında bakıldığında Sındırgı, Savaştepe, Kepsut ve Balya'da ciddi bir azalma gözlenmektedir. Diğer ilçelerde ise nüfus 2000 nüfusuna benzer şekilde çıkmıştır.
İlçe merkezlerine bakıldığında Balıkesir merkez 30bin, Bandırma 20bin, Edremit 10bin, Gönen 5bin, Burhaniye 5bin, Ayvalık 3bin artış gözlenmektedir. Burhaniye kent nüfusuyla Ayvalık'ı geçerek 4.büyük ilçe merkezi olmuştur. İlçe merkezinin azaldığı yer ise Savaştepe'dir. Balya ise 2bin nüfusu geçebilmiştir.
İvrindi de ise toplam nüfus 17bin fazla çıkmıştır. 2000 nüfus sayımına göre 23bin nüfuslu İvrindi, 2007'ye göre 39bin nüfus gözükmektedir.
2007 nüfus verilerine göre şu sonuçlara ulaşılmaktadır:
- a. Körfez bölgesi özellikle Edremit ve Burhaniye tüm yurt genelinden göç almaktadır.
- b. Balıkesir merkez, merkeze yakın ilçelerden göç almaktadır.
- c. Bandırma ise çevresinden ve başka illerden göç almaktadır.
İlin bölümlerine göre nüfus;
- a. Merkez yöresi (Balıkesir-Kepsut-Balya-İvrindi-Savaştepe): 414 bin.
- b. Marmara yöresi (Bandırma-Gönen-Manyas-Erdek-Marmara-Susurluk): 306 bin.
- c. Körfez yöresi (Ayvalık-Edremit-Havran-Burhaniye-Gömeç): 251 bin.
- d. Alaçam yöresi (Dursunbey-Sındırgı-Bigadiç): 137 bin.
[değiştir] Ekonomi
Balıkesir, birçok ilin aksine tek merkezli büyüme modeli (Kayseri,Denizli,Manisa vb.) ile değil; bütün ilçeleriyle beraber dengeli büyüme modelini uygulamaktadır. Bu model uygulama açısından zorluklar içerse de ilin ekonomik kalkınmasında topyekün ve dengeli bir ekonomik kalkınma modeli sunmaktadır. Bu nedenle yatırımlar birçok ilçeye yönlendirilmektedir.
[değiştir] En büyük 50 şirket
2006 vergi gelirlerine göre, en çok vergi veren sanayi şirketinin; 28'i Balıkesir Merkez; 15'i Bandırma, 2'şer tane Edremit, Burhaniye ve Gönen, 1 adeti Balya'dadr
[değiştir] Ticari Bilgiler
2003 yılına göre; Sanayi siciline kayıtlı kuruluş sayısı 467, 1 Sanayi Odası ,15 Küçük Sanayi Sitesi,4 Organize Sanayi Bölgesi,8 Ticaret Odası,5 Ticaret Borsası,97 Esnaf Odası, 2044 Kooperatif 137 ihracatçı firma,130 ithalatçı firma, 757 Anonim Şirket,4135 Limited Şirket,154 sigorta şirketi ,5929 Şahıs şirketi mevcuttur.
[değiştir] Dış ticareti
Balıkesir İli iç-dış ticaret hacmi 486.313.997.254.096.- TL, İhracat Miktarı 80.699.902.-$ ,ithalat miktarı 147.567.184.-$ .
[değiştir] Araziler
Toplam tarım arazisi 510.456.-Hektar,Toplam Orman alanı 675.010.-Hektardır. Toplam tarım arazisinin 49.330 hektarlık bölümünde sulu tarım yapılmaktadır.
[değiştir] Hazine gelirleri
Milli Emlak Genel Müdürlüğü istatistiklerine göre, devletin en fazla mülk sahibi olduğu il Balıkesirdir. 15 milyar 119 milyon metre karelik bir alan üzerinde kurulu bulunan Balıkesir'in yüzde 40,77'sini Hazineye ait taşınmazlar oluşturmaktadır. Balıkesir ilindeki Hazineye ait taşınmaz sayısı 58 bin 698, bunun işgal ettiği alan da 6 milyar 163,7 milyon metre kare olarak tespit edilmiştir.
[değiştir] Turizm
BALIKESİR'de turizm alanında büyük gelişmeler olmuştur. Başlıca turizm merkezleri Altınoluk, Ayvalık, Edremit, Akçay, Burhaniye, Ören ve Erdek'tir. Pek çok uygarlığa evsahipliği yapmış olan Balıkesir, zengin tarihi kalıntılarıyla insanlığın en eski dönemlerine ışık tutar. Buna örnek olarak Yıldırım Camii (Eski Camii), Zağnos Paşa Camii, Umurbey Camii, Karesi Bey Türbesi, Yeldeğirmenleri ve il merkezinde Saat Kulesi gösterilebilir. Kent çevresinde doğal güzellikler içinde kurulmuş tarihi kalıntılarıyla pek çok kasaba bulunur. Edremit Körfezi ve oksijen yoğunluğu bakımından dünyada ikinci sırada gelen Altınoluk (Oksijen Cenneti) bu güzel yörelerden bazılarıdır. Altınoluk, Alplerden sonra Kazdağları ve çevresi 2. oksijen deposu durumundadır. Zeytinlikler içinde yeralan Ayvalık ilçesi ise güzel kumsalları, karşısındaki küçük adalar ve tarihi kalıntılarıyla ünlü Sarımsaklı Yarımadası ve Cunda (Alibey) Adası gerçekten görülmeye değerdir. İlçelerde: Ayvalık'ta Taksiyarkis Kilisesi, Saatli Camii vb., Bandırma'da liman, Cami ve Türbeler, Burhaniye'de Ören, Edremit (Burada Osmanlı döneminde tersaneler kurulmuştur.), Kurşunlu Camii çevredeki en eski İslami eserdir. Ayrıca Altınoluk Bucağında Andantros harabeleri dikkat eçeker. Akçay'a 30 km. uzaklıktaki Küçükkuyu Köyü'ne yakın bir yerde bulunan Zeus Altarı ilginçtir. Dünyaca ünlü Manyas Kuşcenneti adeta bir sembol olmuştur. Kuşcenneti Milli Parkı (A) Sınıfı Avrupa Diploması’na sahiptir. Öte yandan Erdek, İvrindi, Gönen ve Marmara ilçeleri de çeşitli tarihi zenginliklere sahiptirler. Bunların yanısıra il merkezindeki Atatürk Parkı, Değirmen Boğazı ve Çamlık, Balıkesir'e ayrı bir çekicilik kazandırmaktadır. Kazdağları, Kapıdağı Yarımadası, Alaçam Dağları, Madra Dağı dağcılık faaliyetlerine; Edremit körfezi dalgıçlık faaliyetlerine uygundur. İlde hemen hemen tüm ilçelerinde alternatif turizme kaynaklık edecek termal su kaynakları mevcuttur. Örneğin; Gönen, Manyas,Edremit(Güre ve Bostancı) Bigadiç,Sındırgı ve Merkez Pamukçu Ilıca Termal su kaynakları ve buralardaki termal tesisler turist çeken önemli kaynaklardır.
Balıkesir İşletme Belgeli Tesis bakımından (82 tesis) Türkiye’de 7.sıradadır. Turizmde ilk planlı hareket Balıkesir’in Erdek, Akçay, Ayvalık ve Burhaniye gibi yerleşim birimlerinde başlamıştır. İlde birçok kamu kuruluşunun kampı bulunmaktadır.
[değiştir] Tarım
Bölgenin geçim kaynakları genelde tarıma dayalıdır. Zeytin cenneti olan körfez bölgesinin yapısı itibarıyla zeytincilik oldukça etkindir. Dünyada zeytinin Edremit Körfezi çıkışlı olduğu kabul edilmektedir.[kaynak belirtilmeli] Yörede 10 milyon zeytin ağacı vardır.[kaynak belirtilmeli] Türkiye'deki zeytin üretiminin % 45 'i buradan sağlanır.[kaynak belirtilmeli]
Bunun yanısıra diğer tarım ürünleri: tahıl ürünleri, ayçiçeği, şeker pancarı, domates, kavun ve benzeri ürünler ekonomideki yerlerini almışlardır. Balıkesir tarımında kavun geleneksel bir ürün olup meşhur bir ürünüdür. İlde Balıkesir Ovası, Gönen Ovası, Susurluk Ovası ve Edremit Ovası başlıca üretim yerleridir. Bölgede pamuk üretimi de yapılmaktadır. Gönen Ovasının başlıca ürünü çeltiktir. Balıkesir'de her türlü sebze üretilmekte, börülce, kuzukulağı, semizotu gibi değişik sebzelerin çok talep edildiği görülmektedir. İl baklagil üretiminde 1. sıradadır.
Tarımsal faaliyetleri gelişmiş ender illerdendir. Bursa, İzmir, İstanbul'u besleyen illerin başında gelmektedir. Balıkesir tarım faaliyetlerinde iller arasında 4. sırada yer almaktadır.[kaynak belirtilmeli]
[değiştir] Hayvancılık
Balıkesir ili düzlük olduğu kadar dağlık coğrafyaya da sahiptir. 14 bin km²'lik alanda meralar ve yaylalar ile yüksek kesimlerde küçük ve büyük baş hayvancılık yapılmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Balıkesir küçükbaş hayvancılığında 3., büyükbaş hayvancılığında 1., kümes hayvancılığında 1. sırada yer almaktadır.[kaynak belirtilmeli] İlde devekuşu ve domuz çiftlikleri de bulunmaktadır. İlde Balıkesir Merkez, Havran, Susurluk, Manyas ve Savaştepe'de peynir ve yoğurt mandıraları yaygındır. 2007 itibariyle Balıkesir kırmızı et üretiminde birinci sıraya oturdu ve 2007 yılında 546 bin 260 hayvan kesiminden 28 bin ton kırmızı et üretimi yapıldı. Kaynak:[[1]]
[değiştir] Sanayi
İlin zeytinyağı ve çiçekyağı üretimi yanısıra kurulan dev salça fabrikaları, un ve yem sanayileri de ihracata yönelik olarak ekonomiye doğrudan katkıda bulunmaktadır. Balıkesir denilince akla hemen Yağcıbedir Halıları gelir. Dünya çapında bir pazarı olan bu halılar ekonomiye önemli derecede katkıda bulunur. Ayrıca yörenin, pek çok türlülüğü ile birlikte kolonyası da meşhurdur. Balıkesir'e gelip bir kolonya imalathanesine girildiğinde binbir çeşit bitkilerden imal edilen kokuları bulmak mümkündür. İlin sanayi yapısı gelişmeye başlamıştır. Ağır sanayi bölgesi, küçük sanayi sitesi ve organize sanayi sitesi bu gelişmeye örnektir. Ağır sanayi bölgesinde faal olan haddehaneler endüstriyel açıdan önemli role sahiptirler. Balıkesir Merkezde sentetik dokuma, elektirik teçhizatları üretimi, tarıma dayalı sanayi üretimi egemendir. Bandırma ilçesi ise İstanbul'a yakınlığıyla, limanıyla ve ildeki en modern fabrikalarıyla bir sanayi merkezi haline gelmiştir. Bugün ülkemizde üretilen kimyasal gübrenin % 15’i, etlik civcivin % 25’i, yumurtalık civcivin %20’si Bandırma’da üretilmektedir. Ayrıca yine Bandırma'da kimyasal ürünler ile bor üretimi ön plana çıkmıştır. Körfezde ise zeytinyağı ve balıkçılık ön plana çıkmaktadır. Turizm faaliyetleri nedeniyle inşaat sektörü de hareketlidir. Balıkesir gümrüklerinde, aralarında kimyasal maddeler, elektrikli araçlar, sentetik çuval, gıda, madencilik, mermer gibi ürünlerin de bulunduğu ihracatta 50, ithalatta 32 ayrı ürün çeşidi yer alıyor. Bandırma Limanı, tüm Balıkesir’in ihracat ve ithalatının yüzde 90'ını gerçekleştiriyor.
[değiştir] Ticaret
1996'da GSMH (gayrisafi milli hasıla) içindeki yüzde 11.3’lük payla, şehrin tarım ve sanayiden sonra gelen üçüncü büyük sektörü kabul ediliyor. Üretimde olduğu gibi ticarette de Balıkesir’in bölgeleri farklılık gösteriyor. İç kesimlere göre Ayvalık, Edremit (Körfez) ile Bandırma, Erdek’in ticari yaşamı çok daha hareketli. Bu hareketliliğinin belki de en önemli göstergesi de ildeki 8 ticaret odası ve 2 ticaret borsası. Yine de Balıkesir, coğrafi konumundan dolayı daha çok bir toplama ve dağıtım merkezi özelliği gösteriyor. Balıkesir'de ticaret, ilçelerde yetiştirilen tarım ürünlerini toplamak ve bunları büyük kentlere sevk etmek; İstanbul ve İzmir'den sağlanan işlenmiş ürünleri ise alt merkezlere yollamak biçiminde kendini gösteriyor.
[değiştir] Maden
İl bor minarelleri bakımından oldukça zengindir. Dünya bor rezervlerinin %60'ı Balıkesir, Bigadiç, Susurluk ve Sındırgı ilçelerinde bulunmaktadır. Bu yüzden Balıkesir geleceğin popüler illerinden biri olacaktır. Marmara Adasında yüz yıllarca mermer çıkarılmaktadır. Balya'da kurşun, Edremit'te demir rezervi vardır. Ülkemiz'in ilk Bor Madeni Susurluk İlçesi Yıldız Köyü arazilerinde açılmış 101 sene kadar işletildikten kapanmıştır.Maden sahalarında cevher olduğu halde şuan işletilmemektedir. Yine Yıldız Köyü sınırları içinde Kuvartz,Kurşun,Alçıtaşı madenlerinin olduğu yapılan araştırmalarla tespit edilmekle beraber,rezerv durumları bilinmemektedir.
[değiştir] Ormancılık
Türkiye genelinde iller arasında orman varlığında 3. sıradadır. Ormanlık bölgeleri: Kazdağları, Alaçam dağları, Madra dağları, Şapçıdağı mevki, Kapıdağ yarımadası, Kozak dağları bölgesi. İlde Orman Bölge Müdürlüğü bulunmaktadır. Dursunbey ve çevresinde orman endüstrisi gelişmiştir.
[değiştir] Balıkesir ilinin GSMH'daki yeri
2000 yılındaki GSMH verilerine göre iller bazında Balıkesir ili 1.899.897.156 YTL GSMH ve %1.5 iller arası oran ile 12. sıradadır.(1.İstanbul,2.Ankara,3.İzmir,4.Kocaeli,5.Bursa,6.Adana,7.Mersin,8.Antalya,9.Konya,10.Manisa, 11.Muğla,12.Balıkesir,13.Hatay,14.Samsun,15.Aydın...)
Kişibaşına düşen milli gelirde ise 2000 yılındaki verilere göre Köy nüfusunun ağırlığı nedeniyle 2.819 Dolar ile 24. sıradadır.
1996 Yılı verilerine göre ilçelerin GSMH'nın il genelinde oransal dağılımı şöyledir:
|
|
[değiştir] Sosyoekonomik durum
2003'te yapılan Devlet Planlama Teşkilatı'nin (DPT) sosyal,kültürel ve ekonomik verilere göre 872 ilçe sıralamasında (Büyükşehir ilçeleri hariç) Balıkesir ilçeleri'nin durumu şu şekildedir:
|
|
[değiştir] Eğitim
Sosyal canlılık ve eğitimdeki performansı ile aktif yaşamda yerini alan Balıkesir, 1992 yılında kurulan ve 1 Ocak 1993 tarihinde tüzel kişiliğini kazanan Balıkesir Üniversitesi çağdaş eğitime katkılarda bulunmaktadır. Bünyesindeki Necatibey Eğitim Fakültesi Türkiyenin en önde gelen öğretmen yetiştirme merkezidir. Balıkesir Lisesi 1884 yılında kurulmuş olup Türkiye'nin ilk liselerindendir. Önemli bir özelliği de Çanakkale Savaşı sırasında öğrencilerin savaşa gitmeleriyle hiç mezun verememesidir. Her yıl Mayıs ayında geleneksel Kaymaklı Şenliği düzenlenmektedir. Balıkesir Lisesi'nden mezun ünlü şahsiyetler bir araya gelmektedir. Atatürk tarafından da ziyaret edilmiştir. Sırrı Yırcalı Anadolu Lisesi, Savaştepe Öğretmen Lisesi ve T.C. Ziraat Bankası Fen Lisesi diğer önemli eğitim kurumlarıdır. İlköğretimde ise 1906 yılında kurulan Alişuuri İlkokulu 100.yıllık bir maziye sahiptir. Ayrıca Astsubay Okulu ve Polis Okulu'da ili eğitim merkezi yapmaktadır.
Henüz ilk mezunlarını 2007 yılında veren BANÖL (Balıkesir Anadolu Öğretmen Lisesi) ise 2007 yılının sonunda adını değiştirerek yeni eğitimine başka bir okulda ve İSTAÖL (İstanbulluoğlu Anadolu Öğretmen Lisesi) adıyla devam etmektedir.Balıkesir'in en iyi 3 Anadolu Lisesi arasındadır.
[değiştir] Basın-Yayın
- İlde Balıkesir Karesi Radyo Televizyonu yerel yayın yapmaktadır. Ayrıca Balıkesir Radyo ve Televizyon bulunmaktadır.
|
Yerel Gazeteler:
|
Radyoları:
|
[değiştir] Spor
1966'da kurulan ve birinci ligde de yer alan Balıkesirspor Futbol Kulübü 1974 yılında Süper Lig'e çıktı ve Galatasaray, Beşiktaş ve Fenerbahçe gibi büyük takımlarla yaptığı maçları kazandı.Ancak gösterdiği düşük performanstan dolayı son olarak Beşiktaş ile oynadığı ligte kalma mücadelesini kaybederek 2.lige düştü, uzun süre ikinci ligde mücadele etti. 2000'li yıllarda üçüncü lige ve daha sonra amatöre düştü. 2006 yılında tekrar üçüncü lige çıktı. Şu an grubunda iddaalı olan takımın en büyük destekçileri ise şüphesiz 10 kolikler dir.
Basketbol dalında ise Bandırma Banvitspor ile Burhaniye Belediyespor(Bayanlar ligi) birinci ligde mücadele etmektedir. Voleybolda ise ön sıralarda yer alan ilde Altınoluk kız voleybol ekibi başarılara imza atmıştır.
[değiştir] Ulusal Parklar
[değiştir] Ulusal Parklar
Bilimsel ve estetik bakımdan ulusal ve uluslar arası ender bulunan doğal ve kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip doğa parçaları Milli Park olarak ayrılmaktadır. Balıkesir İli’nde 2 adet Milli Park bulunmaktadır.
a) Kuşcenneti Milli Parkı:
- İlçe: Bandırma
- Alanı: 64.0 Ha
- Kaynak Değerleri: Ornitoloji
- Rakım: 15 m.
- Ulaşım: Bandırma’ya 19 km (Asfalt), Balıkesir’e 85 km (Asfalt).
Balıkesir ilinin, Bandırma ilçesi sınırları içinde yer almaktadır. Marmara Denizi’nin güneyinde, Uludağ ve Biga Yarımadası arasında uzanan bir çöküntünün tabanını Kuş ve Uluabat (Apolyont) gölleri ve bu göllerin çevresinde yer alan geniş ovalar, kenarlarını ise yüksek dağ ve yaylalar oluþturmaktadır. Doğu - batı doğrultusunda uzanan Kuş Gölü'nün uzunluğu 20, genişliği 14 km'dir.
Kuş Cenneti'nde canlı ve cansız varlıkların kendi aralarındaki ilişki, olağanüstü bir özellik gösterir. Kuşkusuz bu ekosistemin farklı elemanlarını birleştirip bütünleyen ve onlara dinamik bir yaşam ortamı sağlayan gölün ılık sularıdır.
Flora: Göl kıyılarında bitki topluluğunun en gür olduğu yer kuş cennetidir. Özellikle Göl kıyıları yaz aylarında suların çekildiği yerler zengin bir bitki örtüsü ile kaplanmaktadır. Kuş Cenneti’nde en çok görülen bitki türü söğüttür. Kıyılarda ise düğün çiçeği, ılgın, hasır otu, kamış, süsen, saz, ayakotu, kındıra ayrıca meşe palamut, zeytinlikler, kızılçam, karaçam, kayın, gürgen, çınar ıhlamur ve kızılağaç dişbudak da görülmektedir.
Fauna: Göl biyolojik üretim yönünden ülkemizin en verimli göllerinden biridir. Başta su kuşları olmak üzere çok zengin bir yaban hayata sahiptir. Nesli tükenmekte olan türlerden Tepeli Pelikan, Kaşıkçı, ve Çeltikçi'nin büyük üreme kolonileri bulunmaktadır. Tatlı su istakozu gölde bol miktarda bulunmakta olup, ticari amaçla avlanır. Gölde 20 den fazla balık türü yaşamaktadır. Başlıcaları sazan, yayın, turna, tatlısu kefali, filise, karabalık ve acıbalıktır. Pürtüklü semender, yeşil kurbağa, ağaç kurbağası ile ince kertenkele, benekli kaplumbağa, kar faresi koruma altına alınan türlerdir. Kirpi, köstebek, uzun ayaklı yarasa göl çevresinde yaşayan başlıca türlerdir.
1938 yılında Avusturya'lı doğa bilimci Kurt Koswig, İstanbul Üniversitesi Biyoloji bölümünde çalışırken, milli parkı bulunduğu yeri görmüş, bu olağanüstü ornitolojik değeri belirleyerek, buraya Kuşcenneti adını vermiştir. Saha 1959 yılında orman rejimine alınarak koruma altına alınmış ve milli park olarak ilan edilmiştir.
Park; Kuş Gölü'nün kuzeydoğusunda, göl suları, söğüt korusu ve sazlıkların sağladığı beslenme, güvenlik, barınma ve üreme olanakları ile kuluçkaya yatan, kışlayan ve göç arasında 266 kuş türünden yaklaşık 2-3 milyon kuşun yararlandığı çok önemli bir sulak alandır.
Biyolojik çeşitliliğin, yaban hayatının ve ekolojik dengenin korunması ve devamlılığının sağlanması için büyük öneme sahip bir ekosistem olması yanında uluslararası öneme sahip olup, kuş zenginliği ve başarılı koruma uygulaması nedeniyle 1975 yılında Avrupa Konseyi'nce A Sınıfı Avrupa Diploması ile ödüllendirilmiştir. Her beş yılda bir yapılan denetlemeler sonunda; 1981, 1986, 1991, 1996 yıllarında yenilenen diploma, yaşanan sorunların yarattığı olumsuz gelişmelerin izlenmesi ve iyiye gidiş gözlenmesi halinde yenilenmek üzere askıya alınmıştır.
2004 yılında askı süresi sona ermiş, yeniden diplomasına sahip olmuştur.
b) Kazdağı Milli Parkı:
- İlçe: Edremit
- Alanı: 21.463.0 Ha.
- Kaynak Değerleri: Derin vadi ve kanyonların oluşturduğu jeomorfolojik yapı ile bitki örtüsünün gösterdiği biyolojik çeşitlilik ve fauna zenginliği
- Ulaşım: Edremit’e 15 km (Asfalt), Balıkesir’e 105 km (Asfalt), ayrıca, milli park içinde 360 km Orman yolu
Kazdağı Milli Parkı, Balıkesir İli, Edremit İlçesi sınırları içinde, Biga yarımadasının güneyinde bulunan, 21.463.0 Ha genişliğinde, bir alanı kapsayan, 17.04.1993 tarihinde Milli Park olarak ayrılan bir Milli Parkımızdır.
Ege Bölgesi ile Marmara Bölgesi’ni birbirinden ayıran ve antik çağda İda Dağı olarak anılan Kazdağı, Biga Yarımadası’nın en yüksek kütlesidir. Dağ üzerinde kuzey-güney yönünde uzanan derin vadi ve kanyonlar bol oksijenli hava akımları oluşturmaktadır.
Antik çağlarda Mysia olarak bilinen bölgede; Mysialılar, Karlar, Troyalılar, Lelegler, Luriler, Lidler yerleşmişlerdir. Büyük İskender, Bergama Krallığı, Roma İmparatorluğu'nun da yerleşim gördüğü bölgede; Thebe, Astria, Anderia, Antandros, Adremytteion, Killa, Krysa, Lyrnessos gibi antik kentler ile Tahtakuşlar Köyü'ndeki ülkemizin tek köy Etnografya Müzesi de bulunmaktadır. Ayrıca Sarıkız efsanesinin geçtiği Sarıkız Tepe ile Hasanboğuldu efsanesinin geçtiği Sutüven Şelalesi ve Hasanboğuldu Göleti de Milli Park sınırları içindedir.
Kazdağı Milli Parkı’nda halen Pınarbaşı ve Sutüven'de (Hasanboğuldu) olmak üzere düzenlenmiş 2 günübirlik kullanım alanı bulunmaktadır.
Flora: Kazdağı ve çevresi yoğun ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlar Babadağ dediğimiz ana kütlenin Edremit Körfezi’ne bakan güney yamaçlarında daha seyrek, Bayramiç’e bakan kuzey kesiminde ise, iklimsel nedenlerle daha sıktır. Ana kütlenin batısına doğru Assos, Babakale etrafında arazinin yapısı değişir ve volkanik bir özellik kazanır. Özellikle dere yataklarında ve bazı kırsal alanlarda, Akdeniz’e özgü bitki topluluklarından olan makilere rastlanır. Bu maki topluluklarını oluşturan defne, kocayemiş, mersin, pınar meşesi, katırtırnağı ve yabanıl zeytin ağaçları Kazdağı’nın iklim özellikleri ile özdeşleşmiştir. Kazdağı’nda çok çeşitli ağaç türü bulunur. Özel koruma alanı içinde görebileceğimiz Kazdağı Göknarı bunların en değerlilerindendir. Kendi doğal ortamında sadece Kazdağı’nda bulunan bu ağaç türü, Babadağ’ın kuzeydoğu yamaçlarında ve 1000–1500 m yüksekliklerde yayılım gösterir. 25-30 m kadar boy atabilen, dar ve konik tepeli, piramit görünüşlü dekoratif bir ağaçtır. Mısır koçanına benzer uzun kozalakları olur. Bu bölge 1988 yılında çıkarılan bir yasa ile "Kazdağı Göknarı Tabiatı Koruma Alanı" ilan edilerek özel korumaya alınmıştır.
Fauna: Mitolojide dünyanın ilk güzellik yarışmasının bu dağda düzenlendiği, Afrodit, Hera ve Athena'nın katıldığı ve jüri başkanlığını Truva kralının oğlu Paris'in yaptığı bu ilk yarışmada, Afrodit’in seçildiği bilinmektedir. Ünlü tarihçi Homeros'un "Bol pınarlı Vahşi Hayvanlar Anası" olarak betimlediği Kazdağları’nda, günümüzde de su bakımından zengin kaynak ve dereler, kaplıca ve termal kaynak bulunmaktadır. Kazdağı'nın özellikle derin vadilerinde ve yüksek tepelerinde yırtıcı kuşlardan kartal, şahin, atmaca, kerkenez ve kuzgun görülür. Ayrıca Kazdağı, göç eden kuşların önemli bir uğrak yeridir. Sayıları azalmış olan keklik, bıldırcın, karatavuk, sülün ve tahtalı gibi kuşlara da rastlanır.
[değiştir] Doğa Parkları
Bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun doğa parçalarıdır. Balıkesir İli'nde 1 adet tabiat parkı bulunur.
(Alibey Adası, Sarımsaklı yarımadası, Çiçek Adası hariç Adaların tamamı)
Ayvalık Adaları Tabiat Parkı:
İlçe: Ayvalık Alanı: 17 950.0 Ha Kaynak Değeri: Jeomorfolojisi, peyzaj güzellikleri ve rekreasyonel olanaklar. Fauna: Tavşan,Keklik, Tilki, Porsuk Flora : Kızılçam, Ardıç, Yabani Zeytin.
Kazdağı Göknarı Tabiatı Koruma Alanı:
İlçesi: Edremit Alanı: 258.0 Ha Ulaşım: Edremit’e 35+000(asfalt+orman yolu) Kaynak Değeri: Endemik ve nesli tükenmekte olan Göknar türüne sahip eşsiz bir eko-sistem.
Marmara Bölgesi'nde, Balıkesir İli, Edremit İlçesi, Orta Oba–Zeytinli Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Saha Balıkesir'e 124 km mesafededir. Kazdağı Göknarı, Karaçam, Doğu Kayını başlıca ağaç türleri; Geyik, karaca, domuz, ayı, kurt, çakal sahada yaşayan başlıca hayvan türleridir.
[değiştir] Balıkesir Kültürü
[değiştir] Balıkesir Yöresi Halkoyunları
Ana madde: Balıkesir yöresi halkoyunları, Balıkesir Türküleri
Halk oyunları ilin kültür hayatında önemli bir yer tutar. Geçmişten bugüne değişen ve gelişen kültür ikliminde, hala haz veren; geçmişle gelecek arasında bağ kurulmasını sağlayan önemli değerlerdendir. Halk oyunları yaşayan, yaşadıkça gelişen ve farklılaşan yönüyle, konunun ilgililerince yoğun tartışmaların da odağında bulunmaktadır.
Çok zengin bir kültürel dokuya sahip olan Balikesir ili, farklı kültürler çeşitliliği nedeniyle geniş bir laboratuvar ve bir o kadar da yöresellik kavramının tartışmalı olduğu nadir illerden birisidir. Çok eski tarihlerden bu yana, bulunduğu coğrafik ve stratejik konum dolayısıyla, önemli merkezlere tanıklık etmiş, tarihi eserleri, yer üstü ve yer altı zenginlikleri nedeniyle devamlı göç almış olan ilin demografik durumu henüz tam bilimsel bir yaklaşımla araştırılamamıştır. Dolayısıyla kültürel dokusuna gore bir kültür haritasi henüz mevcut değildir. İlde ağırlıklı kültürel doku olarak manav ve konar-göçer kültürü esas alınmaktadır.
Balkan ve Kafkas kökenli kültürler ve Selçuklu döneminde bölgede yaşayan manav kültürü, konar-göçer kültür ile etkileşince yepyeni bir kültür doğmuştur. Böyle bir kültür ikliminde yöresel tavrı bir tek kültürel dokuya gore tanımlamak oldukça hatalı bir yaklaşımdır. İlde bu güne değin halk oyunları kapsamında başat kültür manav ve konar-göçer kültürü olmuştur. Bu nedenle de “yöresellik” soz konusu olduğunda, dominant olan bu kültürler genel kabul görmektedir. Dolayısıyla bu denli renkli bir kültür yapısında, bölge halk oyunları büyük çeşitlilik gösterir.Boylesi bir ilde “yöresel tavir” yerine “oyunda tavır” terimini kullanmak daha uygun olmaktadır.
Balıkesir’de çok farklı tınıları duymak, ilin belki de en şanslı olduğu yönüdür. Giysi ve çalgı aletleri yönünden de bir o kadar şanslıdır. Akordiyon, mızıka, bağlama, tıngıra, cümbüş, keman, ud, davul, klarnet, zurna, trompet v.b. yaygın kullanılan çalgı araçlarıdır.
Balıkesir ili’nde en az altı-yedi farkli Halk Oyunlari toplululuğu yaratmak mümkündür. İlin ritüel oyunları; Balkan kökenli oyunlar, Kafkas kökenli oyunlar, Manav oyunları ve konar-göçer (Yörük-Çepni-Türkmen) oyunları olarak sınıflandırılabilir.
Yörenin kültür çeşitliliği, halkoyunlarında da belirginleşir. Genel olarak bakıldığında ilde oyunlar daire, düz çizgi ve karşılıklı geçişler şeklinde oynanmaktadır.Yöredeki oyunlar genel halk oyunları türlerinden; zeybek, güvende, kaşık oyunları ve bengi sınıfına girmektedir.
Kadınların oynadıkları oyunlara örnekler:
Akpınar, Hatçam, Mende, Azime, Durnalar, Demirciler, Tüllek (İğde Dalı), Mendili Oyaladım, Yörük Dağı, Ninna, Suda Balık Oynuyor, Bandırmalı Güzelim, Kozak Oyunu, Entarisi Damgalı, Oğlanın Adı Hakkı, Ergama, Sarı Karınca, Harmandalı, Baydan Nazmiye, Karyolamın Demiri, Bağ Yüzünün Çamları, Karşılama, Şerifem, Aşağı Yoldan, Tünleme, Köroğlu, Kocaceviz, Dursunbeyin Hanları, Şıngır, Bandırmalı Güzelim, Bandırma Karşılaması, Lamba Şişesi, Oğlanın Adı Hakkı, Yanık Hatçem, Al Basmalara Aldım, Haydi Güzelim, Bağlarım, Dere Boyu Düz Gider
Kadın Oyunlarında Çalgı:
Geleneksel olarak bakır tava, kazan, kaşık ve zilli maşa kullanılmaktadır.
Erkeklerin oynadıkları oyunlara örnekler:
Harmandalı, İkili Güvende, Toplu Güvende, Bengi, Ağır Hava, Karşılama, Koca Arap, Kemeraltı, Sekme, Kayalcanın Taşları, Şıngır, Edremit Güvende, Yılanı Yılanı, Savaştepe Zeybeği, Alay Havası, İsmailler Zeybeği, Koca Kuş, Dada Zeybeği, Doğanlar Zeybeği, Aldı Dereleri, Koybatın Dereleri, Sabai Güvende, İsmailli, Tabancalı, Baydan Nazmiye, Karyolamın Demiri, Bağ Yüzünün Çamları, Balıkesir Zeybeği, Armut Ağacı, Şerifem, Aşağı Yoldan, Köroğlu, Kocaceviz, Dursunbeyin Hanları, Bandırma Karşılaması, Kozak Dağının Çamları,
Erkek Oyunlarında Çalgı:
Geleneksel olarak bağlama, davul, zurna veya klarnet kullanılmaktadır.
Pamukçu Bengisi:
Yörede ünlü olan oyun çeşitlerinden biridir. Pamukçu Köyü ile bu oyun özdeşleşmiştir. Kelime anlamı “sonu olmayan, ebedi” olan oyunun menşeinde cengaverlik unsuru bulunmaktadır.Benginin kendine has bir çıkış havası vardır.Asıl havadan ayrı olup gezinti şeklindedir. Bengi 8-10-12-15 kişi ile oynandığı gibi, daha fazla kişi ile de oynanabilir. Bengi’de beş figür vardır. Figür aralarındaki hareketler ise oyunun manasını belirler. Oyunlar daire biçiminde ve soldan sağa doğru oynanır.
Pamukçu yöresinde köy düğünlerinde, bayramlarda ve eğlencelerde İkili Güvende, Toplu Güvende ve Bengi oynanmaktadır. Bengi oyunun yurt çapında tanıtımı için 1975’de Pamukçu Köyü’nde bir dernek kurulmuştur. Dernek faaliyetlerini sürdürmektedir.
İkili Güvende:
Murat Karabulut tarafından derlenen oyun köy düğünlerinde, bayramlarda, Akpınar eğlencelerinde ve sohbetlerde gençler tarafından oynanır.
Sadece iki kişi tarafından oynanan bu oyun oldukça hareketlidir. Belirgin figürleri dönme ve çökmelerdir. Bu oyun boy ve kabileler arasında yapılan mücadelede, iki tarafın en güçlü savaşçılarının karşılaşmasını temsil eder.
Oyuna başlamadan önce müzik eşliğinde kısa bir gezinti yapılır. Yörede bu gezintiye "aldırma", oyuna başlama haline gelmeye de "oyuna alma" denir. Baştan sona kadar çökme ve dönme figürlerinden meydana gelen oyun, hızlı tempoda yapılan seri hareketlerle sürdürülür.
[değiştir] Balıkesir Mutfağı
Ana madde: Balıkesir mutfağı
Balıkesir İli coğrafi şartları ve çeşitli etnik grupları coğrafyasında barındırması nedeniyle zengin bir mutfak kültürüne sahiptir.Her etnik grubun kendine has bir mutfak kültürü olduğu gibi zamanla etkileşimleri de olmuştur.
İlin coğrafyasında tarıma elverişli toprakların büyük bir kısmında tahıl ekimi yapılmaktadır.Geri kalan kısımlarda ise baklagiller ve sanayi bitkileri yetiştirilir.Körfez Bölgesi’nde zeytin üretiminin gelişmiş olması yemeklerde zeytinyağı kullanımının yaygın olmasını sağlamıştır.Balıkesir yöresinde iç kesimlerde yemeklerde zeytinyağının yanında çiçek yağı ve tereyağı da kullanılmaktadır.
Yöre mutfağı sebze ve ot yemekleri yönünden zengin olup yöre mutfağında ünlü birçok yemek vardır:Askalubrus,Mürdük Aşı,Sarmaşık,Börülce,Acı Filiz Kavurması...
Yörede hayvancılık gelişmiş olup hayvansal ürünler tüm sofralarda yerini almıştır.Hayvansal gıdalarda Manyas,Gönen ve Susurluk İlçeleri tanınmıştır. Bunun yanında Körfez Bölgesi’nde beslenme de deniz ürünleri önemli yer tutmaktadır.Deniz ürünleri taze yenildiği gibi tuzlanarak da uzun süre saklanıp tüketilmektedir.Ayrıca hamur işleri de yaygın olup tüketimi fazladır.Mantı ve börek yapımlarının yanında köylerde mayalı ekmek yapımı da hamur işleri arasına girmektedir.
- Tirit :
Özel olarak pişirilen pideler küçük küçük kesilerek tabaklara konulur. Üzerine dökülen et suyu ile yumuşatılarak kabartılır. Daha sonra üzerine önceden haşlanmış ve didilmiş kırmızı et eklenir. Yemek Salça sosu, karabiber ve maydanoz ile süslenerek servis yapılır. İlde tiridin, İskender Kebabı'nın atası olduğuna dair bir kanı vardır.
- Börülce :
Sallama ya da sıyırma olarak da tabir edilen haşlama salatasıdır. Zeytinyağı ile koruk suyu dövülmüş sarımsakla karıştırılır. Haşlanmış börülcenin üzerine bu karışım ilave edilerek servis yapılır.
- Sura:
Malzemeler :1 adet kuzu veya oğlak eti ön kolu,150 gr. kuzu ciğeri,yarım su bardağı zeytin yağı,2 su bardağı pirinç,1 çorba kaşığı çam fıstığı,1 adet kuru soğan,1 çorba kaşığı kuş üzümü,yarım çay kaşığı yeni bahar, yarım çay kaşığı karabiber,yarım çay kaşığı tarçın,2 ye4mek kaşığı tuz,1 yemek kaşığı domates salçası.
Yapılışı :Daha çok kurban bayramlarında yapılan ve özel günlerde tercih edilen bir yemektir. Kuzu ön kolu kaburga tarafından bıçakla açılır içine önceden hazırlanmış iç pilav doldurulur. Bu bölüm iğne iplikle dikilir. Bir kapta sulandırılan salça etin üzerine sürülür. Pişirme kabına su da eklenerek et pişirilir.
- Saçaklı Mantı :
Malzemeler :4 su bardağı un,1 adet yumurta,2 yemek kaşığı margarin,1 adet tavuk,5 yemek kaşığı tereyağı.
Yapılışı :Yumurtalı hamur açılır. Açılan hamur yufka haline getirilir. Yapılan yufkalar ince ince kıyılır. Uzun saçaklar meydana getirilir. Tepsiye dizilerek fırında yağ ile kızarıncaya kadar pişirilir. Kızarınca üzerine tavuk suyu dökülür. Tavuk etleri lif lif ayrılarak üzerine dağıtılarak servis yapılır.
Peynirli Patlıcan :
Malzemeler :1 kilo patlıcan,Manyas peyniri,2-3 diş sarımsak,domates sosu.
Yapılışı :Patlıcanlar alacalı olarak soyulur ve 5-10 dakika tuzlu suda bekletilir ve enli olarak kesilir.Enli kesilen patlıcanlardan iki halka arasına rendelenen peynir konulur.Bir kürdan yardımıyla iki patlıcan birbirine bağlanır ve kızgın yağda kızartılır.Tabağa alınan patlıcanların üzerine sarımsaklı domates sosu dökülür.
- Düğün Çorbası :
Malzemeler :Yarım su bardağı,haşlanmış nohut,1 çorba kaşığı tereyağı,3 diş sarımsak,2 adet yumurta(sarıları kullanılacak),yarım su bardağı un,yarım su bardağı arpa şehriye.
Yapılışı :Et suyuna şehriyeler atılarak pişirilir.İki yumurta sarısı ve un yarım su bardağı su ile kıvamlı hale gelecek şekilde çırpılarak kaynayan şehriyeli et suyuna yedirilir.Haşlanmış nohut ve dövülmüş sarımsak ilave edilerek çorba pişmeye bırakılır.Çorbanın içindeki arpa şehriyeler piştikten sonra ayrı bir kapta kızdırılan tereyağı tabağa alınan çorbanın üzerine gezdirilir.
- Zerde Tatlısı :
Malzemeler :1 su bardağı pirinç,2,5 su bardağı şeker,50 gr. kızamık şekeri,2 yemek kaşığı gül suyu,3-5 adet karanfil,Yarım çay kaşığı tarçın.
Yapılışı :Su ile pirinç kaynatılır. Kaynadıktan sonra şekeri ve gülsuyu ilave edilerek pişirilir. İkram edileceği zaman Kızamık şekeri (veya kımızı loğusa şekeri) ve tarçın ile süslenir.
- Balıkesir Kaymaklısı :
Malzemeler :1 kg Un, 300 gr tereyağı,6 yumurta,700 gr kaymak, 2 kg. şeker ve üstüne gelinceye kadar su.
Yapılışı :Un hamur tahtasında elenir, ortası açılır. Tereyağı ve süt konup karıştırılır. Yoğrulur. Dinlendirildikten sonra on iki parçaya bölünüp yağlı bir tepsiye konulur. Her yufkanın kırılmaması için elle su serpilir, diğer 6 yufkada diğer yağlı tepsiye yerleştirilir. Fırında veya mangalda pişirilir. Alt kısımları kızarınca iki tepside ateşten indirilir. Birinci tepsideki yufkaların üst yufkası üzerine bolca kaymak yayılır. Kümeler halinde de konulabilir. Diğer tepsideki yufkaların alttaki kızarmış tarafı üste gelmek üzere birinci tepsideki kaymakların üzerine kapatılır. Ilık halde reçel şurupları koyulduğunda şerbet soğuk hamur üzerine gezdirilerek dökülür, kapak katılır. Soğuduktan sonra servis yapılır.
- Höşmerim :
Malzemeler : 1kg tuzsuz taze peynir, 2 yumurta sarısı, 250 gr. irmik ,100 gr un,1kg. toz şeker,bir çay kaşığı kabartma tozu
Yapılışı : 1kg tuzsuz taze peynir tencereye konur. İçine bir çay kaşığı kabartma tozu atılır. 2 yumurta sarısı çalkalanarak ilave edilir. Hafif ateşte karıştıra karıştıra yağı çıkıp bal rengi sarısına bürünene kadar bir saat pişirilir. Kıvama gelmiş olan peynire 250 gr. irmik , 100 gr un,1kg. toz şeker ilave edilir. Şeker eriyip yağ salana kadar bir süre karıştırılır. Renk için bir miktar safran konulabilir. Soğuduktan sonra servis yapılır.
- Mafiş Tatlısı :
Malzemeler :1 yumurta,1 fincan yoğurt,1 fincan ayçiçek yağı,1 fiske tuz,1 çay kaşığı karbonat,alabildiği kadar un.
Yapılışı :Yumurta,yoğurt, ayçiçek yağı, tuz,karbonat ve un hamur haline gelecek kadar yoğrulur. Ceviz büyüklüğünde parçalanır. Her parça iki el büyüklüğünde oklava ile ince ince açılır ve kareler halinde kesilir.Kareler fiyonk şeklinde ortadan büzülerek kızgın yağa atılarak kızartılır. Yağdan alınan hamurlar önceden hazırlanmış soğuk olan şuruba atılır. Tatlılar şurubu çekince servis tabağına alınır.
- Balıkesir Mantısı: Kayseri mantısından oldukça farklı ve küçüktür.üzerine tavuk ve nohut ilave edilir.içinde kıyma yoktur.
[değiştir] Balıkesir Seyirlik Oyunları
Balıkesir Yöresi köy seyirlik oyunları Bigadiç,İvrindi,Dursunbey ve Sındırgı İlçelerinde daha çok görülmektedir.Bu oyunlardan bazıları şunlardır:Deve Oyunu,Afyon Kazması,Öküz Oyunu,Değirmenci,At Oyunu,Delioğlan...
Günümüzde oynanan başlıca oyunlar şunlardır:Bigadiç-Kayırlar Köyü:Deve Oyunu,Bebek Oyunu, Afyon Kazması , İvrindi:Kepçecik Oyunu, İvrindi-Yürekli:Bebek Oyunu,Delioğlan, Dursunbey-İsmailler Köyü:Deve Oyunu.
Tülü Kabak (Tabak) Oyunu:
Milli günlerde düğün ve bayramlarda,debbağ esnafı tarafından gerçekleştirilen bir gösteridir.
En az on kişiden oluşan bir grup keçi ve koyun derilerinin tüylü yerleri dışa gelecek şekilde giyer.Deriden bir başlık,ucuna tüylü deri takılmış bir sopa ve üzerlerine dongurdaklar takarak ahalinin üzerine yürünür.
Tülü grubunun başında bir “Tülü Kadısı” bulunur.Bir eşeğe ters binerek bahşiş vermeyenlere elindeki sopanın tüylü kısmıyla su atar.
Deve Oyunu:
Deveyi yapabilmek için 2.5 m. uzunluğunda 5 cm. genişliğinde dört tane, aynı genişlikte ve 50 cm. uzunluğunda üç tane çıta, fındık dalından kesilmiş yaklaşık 1 m. uzunluğunda beş veya altı, 3-3.5 m. uzunluğunda iki tane çubuk, at veya eşeğin kafa kemiği, koyun ye de keçi derisi, 4.5 tane çan, kilim, battaniye veya tül ile ipin hazır olması gerekir. İlk önce uzun çıtalar parelel olarak üç kısa çıtayla ön, orta ve arkadan tutturulur. Uzun çıtalara karşılık olarak eşit aralarla beş, altı, delik açılır, uzun çubuklar çıtaların üzerinden kavisli şekilde uzatılarak uçları öndeki ve arkadaki deliklere girdirilir. Diğer kısa çubuklar da diğer iki çıtada karşılıklı olarak açılmış deliklere kavisli olarak girdirilir. Uzun çubukların arka deliklerden sarkan uçları birleştirilerek bağlanır. Bu kısım devenin kuyruğu olur. İskeletin ön kısmındaki çıtaya yine 50 cm. uzunluğunda başka bir çıta 45 derecelik açıyla tam ortadan çakılır. Bu çıtanın ucuna 90 derecelik açıyla ucu aşağı doğru uzanan başka bir çıta çakılır.Çıtanın üzerine at veya eşeğin kafa kemiği bağlanır. Kafa kemiğinin altındaki destek olarak uzatılan çubuğun ucuna, çekildiğinde oynayacak şekilde küçük bir çıta bağlanır. Bu çıta devenin alt çene görevini yapar. Alttaki oyuncu bu ağaç parçasının ucuna bağlı ipi çektiğinde devenin ağzı hareket etmiş olur. Kafa kemiğinin üzerine koyun veya keçi derisi sarılır, üzerine yular şeklinde ip bağlanır. Bu ipin bir ucu deveyi önden çeken kişinin eline verilir. Devenin çenesinin altına beş veya altı tane çan bağlanır. Çanların çıkardığı seslerle deve oyununun başlamış olduğu köye duyurulur. Gövde iskeletinin üzerine büyük bir kilim, kilimin üzerine de battaniye ya da tül örtülür. Bu kişi kilimin içerisine girerek tam ortadan iskeleti omuzlarına alır ve yürümeye başlar. Böylece devemiz oyun için hazırlanmış olur. Sıra oyuncuların hazırlanmasına gelir. Dört kişiye beyaz elbise giydirilir, ellerine ve yüzlerine soba isi sürülerek Arap haline getirilir. Oyunda rolü olan diğer oyuncular günlük kıyafetleriyle oynarlar.
Deve ve oyuncular hazırlandıktan sonra akşam karanlığı basınca köy meydanında büyük bir ateş yakılır. Köyün bir ucundan oyun başlatılır. Araplardan biri önde deveyi çeker, diğerleri devenin etrafında gezinerek ve çeşitli sesler çıkartarak yürürler. Devenin arkasında oyunu seyretmeye gelen köy halkı yürür. Kalabalık, deve meydanda yakılan ateşe yaklaştıkça artar. Kalabalıktan bir grup tef eşliğinde deve havası türküsünü söylerken deve de müziğe uygun hareketleriyle oynar.
[değiştir] Sadece Balıkesir'de Rastalayabilecekleriniz
|
[değiştir] Balıkesirdeki Plajlar
- Ayvalık: Sarımsaklı, Badavut, Altınova, Ali Çetinkaya, Duba Mevki, Cunda
- Gömeç: Keremköy, Artur
- Burhaniye: Ören, Öğretmenevleri, İskele, Pelitköy, Fatih91, Doktorlar sitesi,
- Edremit: Zeytinli, Akçay Plajları, Altınoluk, Güre.
- Gönen: Denizkent
- Marmara Adaları: Mermerli Plaj, Ekinlik, Avşa
- Erdek: Narlı, Ocaklar, İlhan, Kamplar bölgesi.
- Bandırma: Kocakum, Tanaça,
[değiştir] Balıkesirdeki Müzeler
- Balıkesir Kuvayi Milliye Müzesi
- Bandırma Arkeoloji Müzesi
- Edremit Ayşe Sıdıka Erke Etnografya Müzesi
- Balıkesir Ulusal Fotoğraf Müzesi
- Edremit Tahtakuşlar Etnografya Müzesi
- Gönen Mozaik Müzesi
- Balıkesir Belediyesi Devrim Erbil Çağdaş Sanat Müzesi
- Bigadiç Müze Evi
- Marmara İlçesi Saraylar Açık Hava Müzesi
- Altınoluk Antardos Açık Hava Müzesi
- Erdek Belkıs Harabeleri Açık Hava Müzesi
- Daskyleon Harabeleri
- Prokonnessos Harabeleri
- Adyramytteon Harabeleri
- Yortan Kazı Alanı
[değiştir] Balıkesirdeki Treking Bölgeleri
- Erdek Kapıdağ bölgesi
- Kazdağı Milli Parkı
- Kuşcenneti Milli Parkı
- Alaçam dağları
- Ayvalık Adaları Tabiat Parkı
- Madra Dağları bölgesi
[değiştir] İlin milletvekilleri
- Ana madde: Balıkesir milletvekilleri
[değiştir] İlin valileri
|
Osmanlı Dönemi |
[değiştir] Dış bağlantılar
- Balıkesir Valiliği
- Balıkesir Belediyesi
- Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
- Türkiye İstatistik Kurumu 2007 nüfus bilgileri
 |
Balıkesir ilinin ilçeleri |  |
|---|---|---|
|
Balıkesir | Ayvalık | Balya | Bandırma | Bigadiç | Burhaniye | Dursunbey | Edremit | Erdek | Gömeç |
||
 |
Marmara Bölgesi'nin illeri |
 |
|---|---|---|
|
Balıkesir • Bilecik • Bursa • Çanakkale • Edirne • İstanbul • Kırklareli • Kocaeli • Sakarya • Tekirdağ • Yalova |
||
 |
Türkiye'deki iller | |
|---|---|---|
|
Adana • Adıyaman • Afyonkarahisar • Ağrı • Aksaray • Amasya • Ankara • Antalya • Ardahan • Artvin • Aydın • Balıkesir • Bartın • Batman • Bayburt • Bilecik • Bingöl • Bitlis • Bolu • Burdur • Bursa • Çanakkale • Çankırı • Çorum • Denizli • Diyarbakır • Düzce • Edirne • Elazığ • Erzincan • Erzurum • Eskişehir • Gaziantep • Giresun • Gümüşhane • Hakkari • Hatay • Iğdır • Isparta • İstanbul • İzmir • Kahramanmaraş • Karabük • Karaman • Kars • Kastamonu • Kayseri • Kırıkkale • Kırklareli • Kırşehir • Kilis • Kocaeli • Konya • Kütahya • Malatya • Manisa • Mardin • Mersin • Muğla • Muş • Nevşehir • Niğde • Ordu • Osmaniye • Rize • Sakarya • Samsun • Siirt • Sinop • Sivas • Şırnak • Tekirdağ • Tokat • Trabzon • Tunceli • Şanlıurfa • Uşak • Van • Yalova • Yozgat • Zonguldak |
||
