Wikipedia:Mga kumbensyon sa pagsusulat ng mga artikulo
Mula sa Tagalog na Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
| Ang nilalaman ng pahinang ito ay opisyal na patakaran sa Wikipedia. May malawak itong pagtanggap sa pagitan ng mga tagapatnugot at kinikilala bilang isang pamantayan na nararapat sundin ng lahat. Maliban sa maliliit na pagbabago, maaaring gamitin ang pahinag pang-usapan upang magmungkahi ng mga pagbabago sa patakarang ito. |
Ang mga kumbensyon sa pagngalan ang magiging batayan ng kung paano lumikha at magngalan ng mga pahina.
Mahalagang punahin na ang mga ito ay kumbensyon at hindi mga panuto na nakaukit sa bato. Habang lumalaki at nagbabago ang Wikipedia, maaaring may mga ilang kumbensyon na kung dati ay naaakma ay maiiwanan na rin ng panahon, at mayroon ding mga kaso kung saan “maliwanag” ang di-nito-pagkawasto.
Mga nilalaman |
[baguhin] Mga kumbensyong payak
[baguhin] Pagsalin mula sa Inggles
Iwasan ang paggamit ng salitang "ay". Kadalasan, kapag nagsasalin ka ng mga pangungusap mula sa Ingles, pati ang pagkakasunud-sunod ng mga salita (word order) ay nakokopya. Tandaan na sa Tagalog, nasa predicate-subject/focus order ang karamihan ng mga pangungusap. Halimbawa:
- Ingles: Benigno Aquino Jr. was born in Concepción, Tarlac.
- Salin: Si Benigno Aquino Jr. ay ipinanganak sa Concepcion, Tarlac.
- Mas mabuting salin: Ipinanganak si Benigno Aquino Jr. sa Concepcion, Tarlac.
Bukod-tangi sa patakarang ito ang unang pangungusap ng mga artikulo. Halimbawa:
- Ingles: Benigno Aquino Jr. was a popular opposition senator during the administration of Ferdinand Marcos.
- Salin: Si Benigno Aquino Jr. ay isang kilalang senador ng oposisyon noong panunungkulan ni Ferdinand Marcos.
[baguhin] Mga kumbensyong natatangi
[baguhin] Mga apelyidong Kastila
Sa mundong Ispano, parehong minamana ng anak ang apelyido ng kanyang ama at ina habang ang ginagamit sa pang-araw-araw ay ang apelyido ng ama. Ang pangalawang anyo ang gamitin bilang pangalan, halimbawa, Augusto Pinochet sa halip na Augusto Pinochet Ugarte. Gayumpaman, ang buong pangalan sa estilong Kastila ang ibibigay sa pinakasimula ng artikulo. (Ang mga eksepsyon dito ay ang Arhentina at Pilipinas, kung saan ang sistemang Inggles ang ginagamit.)
Maaari ding gamitin ng isang tao ang apelyido ng ina sa halip ng sa ama, lalo na kung mas bihira ang apelyido ng ama o kung ang paggamit ng apelyido ng ama ay magdudulot ng pagkalito. Sa mga kasong ganito, tulad ng sa pangalan ni José Luis Rodríguez Zapatero na kilala sa apelyidong Zapatero, gamitin ang buong pangalan bilang pamagat.
[baguhin] Mga pangalan ng mga bansa at ng mga mamamayan nito
Sa paggamit ng mga pangalan ng mga bansa sa pagsulat ng artikulo, malayang mamili ang tagagagmit mula, una, sa mga anyong internasyonal (i.e., ang ginagamit sa UN) o, pangalawa, sa mga anyong hango sa Kastila. Hinihiling lamang na maging konsistent sa gamit: Aleman kung Alemanya, German kung Germany, ngunit hindi German at Alemanya.
Gayumpaman, ang mga sumusunod ay dapat sundin pagdating sa pagngangalan ng mga artikulo tungkol sa mga bansa:
- Sa pangkalahatan, gamitin ang pangalang internasyonal.
- Kung ang bansa ay napakilala na sa mga Filipino noong panahong Kastila, ang pangalang hango sa Kastila ang gamitin.
- Kung ang isang bansang natutukoy sa talata 2 ang kasalukuyan nang mas kilala sa pangalan nito sa ibang wika, hal. Inggles, gamitin ang anyong mas kilala kung hindi ito nalalapit sa anyong Kastila. Hal., gamitin ang Japan sa halip na Hapon, ngunit panatilihin ang Sirya at Indya.
- Para sa mga mamamayan ng isang bansa, gamitin ang katawagang di-maaaring-makasakit. Hal., Aleman sa halip na Kraut, o Amerikano sa halip na Kano o Joe.
[baguhin] Romanisasyon
[baguhin] Wikang Belarusian
Gamitin ang sistemang Łacinka sa pagromanisa ng Belarusian.
[baguhin] Wikang Bulgaro
Gamitin ang United Nations-recommended system sa pagromanisa ng Bulgaro.
[baguhin] Wikang Ebreo
Gamitin ang opisyal na romanisasyong Israeli sa pagromanisa ng Ebreo, maliban sa mga pangalan ng mga taong matatagpuan sa Bibliyang Filipino (Abraham at hindi Avraham) at mga pangalan ng mga lungsod na may tatag nang katumbas sa Filipino (Herusalen at Belen, hindi Yrushalayim o Beyt Leẖem).
[baguhin] Wikang Gryego
Gamitin ang United Nations-recommended system sa pagromanisa ng Gryego.
[baguhin] Wikang Hapon
Gamitin ang sistemang Hepburn sa pagromanisa ng Hapon.
[baguhin] Wikang Ruso
Gamitin ang United Nations-recommended system sa pagromanisa ng Ruso.
[baguhin] Wikang Ukrainian
Gamitin ang pambansang sistema ng 1996 sa pagromanisa ni Ukrainian.
[baguhin] Mga tuldik
Alisin ang mga tuldik, maliban ang tilde sa ñ, mula sa mga apelyido ng mga Pilipino at mga lugar sa Pilipinas, mapasaanong wika man o mapabaybay ayon sa anumang wika ito.
- Calambá —> Calamba
- Luzón —> Luzon
- Echeverría —> Echeverria
- Mañálac —> Mañalac
- Castellví —> Castellvi
Alisin din ang mga tuldik sa mga given name ng Pilipino kung ito ay Kastila (i.e. wikang Kastila).
Napapawalang-bisa ang mga naunang panuto ukol sa pag-alis ng mga tuldik kung preference o higit na kagustuhan ng Pilipinong tagataglay ng pangalan ang panatilihin sa kaniyang pangalan ang mga tuldik.
Pinapanatili rin ang tuldik sa mga pangalan ng mga Pilipinong ipinanganak o nanirahan sa Pilipinas bago makamit ng bansa ang kaniyang kalayaan mula sa Estados Unidos.
Maliban sa mga ito, laging panatilihin ang mga tuldik sa mga panggalang pambalana at lalo na sa pantangi kung ginagamit ang mga tuldik sa wikang pinagmulan ng mga salita.
- Ang übermensch ay hindi nagiging ubermensch.
- Ang François Mitterand at Lech Wałęsa ay hindi nagiging Francois Mitterand at Lech Walesa.
