Rodos (wyspa)
Z Wikipedii
Współrzędne: 36°10' N 28°00' E
| Rodos | |
 Stare Miasto w Rodos |
|
| Kontynent | Europa |
| Państwo |  Grecja |
| Akwen | Morze Egejskie |
| Powierzchnia | 1 400 km² |
| Populacja • liczba ludności • gęstość |
130 000 93 os./km² |
 |
|
| Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |
| Wyspy świata | |
Rodos (gr. Ρόδος Rhódhos) – wyspa na Morzu Egejskim, o powierzchni 1,4 tys. km², największa w archipelagu Dodekanezu (Sporadów Południowych). Położona na granicy trzech kontynentów: Europy, Azji i Afryki, obecnie należy do Grecji. Oddalona zaledwie o 20 km od wybrzeża Turcji wyspa ta ma 80 km dł., a w najszerszym miejscu mierzy 40 km; jej obwód wynosi 250 km. Najwyższy szczyt to góra Ataviros (1215 m n.p.m.). Wyspa ma ok. 100 tys. mieszkańców, z czego 60% mieszka w stolicy – czyli w mieście Rodos, a pozostała część to mieszkańcy 48 małych miast i wsi.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z późnej ery brązu. Najstarszy odnaleziony ośrodek miejski, prawdopodobnie osada portowa pochodzi z okresu 1550-1410 p.n.e.[1] Kolejne odkrycia potwierdziły zasiedlenie wyspy ok. 1000 p.n.e., następnie w VI w. p.n.e. podbita przez Persów. W 408 p.n.e. zostało założone miasto Rodos. Za czasów greckich miasto było centrum kulturalnym (zob. Kolos Rodyjski) i handlowym. Na Rodos miał się odbyc słynny pojedynek dwóch greckich malarzy Apellesa i Protogenesa, po którym Protogenes uznał się za pokonanego.
Wyspa należała później wraz z całą Grecją do cesarstwa rzymskiego, potem do cesarstwa bizantyjskiego. Następnie w 655 zajęli ją Arabowie. Po podbiciu jej przez krzyżowców od 1309 była siedzibą joannitów. W 1523 wyspę zajęła Turcja, a po wojnie 1911-1912 znalazła się pod władzą Włoch jako część Dodekanezu. Od 1947 wyspa jest częścią Grecji.
[edytuj] Miejscowa architektura na Rodos
Najważniejsza osada, to Rodos - stolica, leżąca na północnym wybrzeżu wyspy. Uważa się ją za kluczowy przyczółek morskiej komunikacji w tych okolicach. Reszta osad, których znaczenie daleko odbiega od znaczenia stolicy, połączone są mądrze przemyślanymi pasami dróg. To one łączą miasto Rodos ze starożytnymi miastami takimi jak: Lindos, Ialyssos, czy też Kamiros. Dzisiaj, północna część wyspy należy do najbardziej atrakcyjnych turystycznych miejsc, podczas gdy reszta zawiera osady, z których niektóre są naprawdę ważne z punktu widzenia architektury.
Zabudowę Rodosu można podzielić na wybrzeżną i śródlądową. Ta na wybrzeżu, taka jak Rodos czy Lindos, jest zwykle zbudowana w stylu amfiteatralnym przy naturalnych portach. Historia wybrzeżnego osadnictwa cofa się do okresu antycznego. Wtedy to Rodos i Lindos w szczególności były przednimi ośrodkami handlu. Ich wpływy rozszerzyły się na cały region i takiż majestat trwał nieprzerwania, aż do średniowiecza. Kiedy wszystkie pozostałe nadbrzeżne ośrodki przekształciły się w równie ważne porty, Rodos i Lindos stały się silnymi warowniami.
Budownictwo śródlądowych osad było rezultatem potrzeby mieszkańców, którzy chronili się przed napaściami piratów okresu Bizantyjskiego i po zdobyciu miasta Rodos, również przed Turkami. Mieszkańcy nadbrzeżnych osad opuszczali swoje domostwa i wybierali miejsca, które nie były widoczne z morza, czy też głównych dróg. Lokowali więc swe nowe mieszkania na zboczach gór lub wzgórz, w małych dolinach lub nizinach, na terenach blisko rzek. Wiele z nich było umocnionych murami.
[edytuj] Turystyka
Walory klimatyczne i zabytki przeszłości powodują, że jest jedną z najchętniej odwiedzanych (na drugim miejscu po Krecie) wysp greckich w celach turystycznych i wypoczynkowych. Ruch turystyczny obsługiwany jest przez port lotniczy znajdujący się 11 km na zachód od stolicy. Główną atrakcją wieczorną jest oczywiście stolica wyspy ze starówką o specyficznym klimacie i nowszym centrum hotelowo-rozrywkowym. Najważniejszą miejscowością wypoczynkową jest jednak Faliraki znajdująca się na południowo-wschodnim wybrzeżu, około 12 km od stolicy. Znajduje się tu długa na kilka kilometrów piaszczysta, wygodna plaża a morze jest przeważnie bardzo spokojne,bo jest to zawietrzna strona wyspy. W Faliraki wybudowano na zboczu góry duży park wodny - największy w Grecji (jak podają w 2007r).
Po drugiej stronie wyspy, kilka kilometrów od stolicy leży drugi co do wiekości ośrodek - Ialyssos. Plaża z tej strony wybrzeża jest piaszczysta z szerokim na kilka metrów pasem kamieni- okrąglaków, a morze intensywnie faluje. Bardziej na południu w pobliżu niezwykle malowniczego Lindos znajduje się Lardos ośrodek wczasowy w najgorętszym miejscu na wyspie. Wiatry tu są bardzo słabe, a morze spokojne. Piękna, piaszczysta i pół dzika plaża to Tsambika kilka kilometrów na południe od Faliraki. Plaża ta znajduje się w ujściu wysychającej w lecie rzeki i dlatego jest tu bardzo drobny piasek, a zejście do morza bardzo łagodne z wyjątkowo ciepłą wodą.
Liczne są na wyspie ruiny zamków joanitów. Najbardziej malowniczo położone na wzniesieniach nad brzegiem morza to te w Lindos i Monolithos. Na dużych wzniesieniach znajdują się malownicze klasztory. Wnętrze wyspy to małe wioski o specyficznym greckim klimacie. Każda wioska ma obowiązkowo przynajmniej jedną tawernę, w której skupia się życie mieszkańców. Gęstość zaludniednia jest coraz niższa w miarę oddalania się od stolicy, wioski są coraz rzadsze. Południowy cypel wyspy to ulubiony punkt windsurferów. Wieją tu zwykle wiatry wykorzystywane przez amatorów deski. Z portu w Rodos moża udać się na wycieczkę morską, również do pobliskiej Turcji np. kurort Marmaris.
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Przypisy
- ↑ Praca zbiorowa,Historia powszechna Tom 3 Starożytny Egipt, Grecja i świat helleński, Mediaset Group SA, 2007, ss. 196, ISBN 978-84-9819-810-2
