Piotr Wilniewczyc

Z Wikipedii

Piotr Wilniewczyc (ur. 31 stycznia 1887 - zm. 23 grudnia 1960), polski inżynier, konstruktor broni strzeleckiej.

Piotr Apolinary Wilniewczyc urodził się 31 stycznia 1887 r. w miejscowości Kimiltiej w guberni irkuckiej na Syberii jako syn polskiego zesłańca. Po zdaniu matury w Wilnie w 1905, studiował na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Uniwersytetu w Petersburgu, następnie w Petersburskim Instytucie Technologicznym, który ukończył w 1914. W 1915 ukończył oficerską Michajłowską Szkołę Artylerii w Petersburgu.

W 1921 powrócił do Polski i podjął pracę w Boryszewskiej Fabryce Prochu pod Sochaczewem jako kierownik laboratorium mechanicznego badania prochu. W latach 1924-1928 wykładał w Oficerskiej Szkole Artylerii w Toruniu, napisał tam trzy podręczniki akademickie. Od 1928 roku do wybuchu II wojny światowej pracował w Państwowych Wytwórniach Uzbrojenia w Warszawie w charakterze eksperta balistycznego i doradcy w dziedzinie konstrukcji broni. W tym okresie zajął się również konstruowaniem broni.

Najbardziej znaną jego konstrukcją był opracowany w 1931 roku razem z Janem Skrzypińskim pistolet samopowtarzalny kaliber 9 mm Vis, który stał się przepisowym pistoletem Wojska Polskiego, produkowanym seryjnie od 1936 roku, pod oznaczeniem pistolet VIS wz.35. Do wybuchu II wojny światowej, wyprodukowano ich prawdopodobnie ok. 49 400 sztuk (dalsza produkcja kontynuowana była przez Niemców w ilości ponad 300 000 sztuk).

W 1938 Wilniewczyc razem ze Skrzypińskim skonstruowali pistolet maszynowy 9 mm Mors, który miał być przyjęty na uzbrojenie Wojska Polskiego jako pistolet maszynowy Mors wz.39, lecz przed wybuchem wojny wykonano tylko serię informacyjną ok. 50 sztuk. Piotr Wilniewczyc pracował także nad innymi wzorami uzbrojenia i prowadził badania naukowe głównie z zakresu balistyki.

Podczas okupacji niemieckiej, Wilniewczyc przebywał w kraju, był żołnierzem Armii Krajowej. W konspiracji nadal zajmował się konstrukcją broni, opracowując tłumik do pistoletu maszynowego STEN. Po wojnie, zajął się w większym stopniu pracą naukową, zostając wykładowcą Politechniki Łódzkiej od 1945 i Politechniki Warszawskiej od 1948, prowadził także zajęcia na Politechnice Poznańskiej. Od 1954 był profesorem Politechniki Warszawskiej i kierownikiem Zakładu Konstrukcji Urządzeń Automatycznych na jej Wydziale Sprzętu Mechanicznego, zajmującego się konstrukcją automatycznej broni strzeleckiej. W 1955 opublikował znaną pracę teoretyczną: Broń strzelecka, a w 1958 Broń samoczynna.

Po wojnie zajmował się w dalszym ciągu konstrukcją broni strzeleckiej; w 1958 wraz ze Stanisławem Rojkiem opracował projekt pistoletu WiR wz. 1957 w wariantach na naboje kaliber 9 mm Browning, 9mm Makarow i 7,65 mm Browning, działającego na zasadzie odrzutu zamka swobodnego. Nie został on jednak skierowany do produkcji seryjnej. Pod koniec lat pięćdziesiątych Wilniewczyc kierował zespołem opracowującym pistolet maszynowy RAK, który już po jego śmierci został ukończony i przyjęty na uzbrojenie Wojska Polskiego i milicji pod oznaczeniem PM-63 RAK.

Zmarł na raka 23 grudnia 1960 r. w Warszawie, został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.