Zamek swobodny
Z Wikipedii
Zamek swobodny służy do otwierania i zamykania przewodu lufy od strony wlotowej. Jego zadanie polega na utrzymaniu łuski w komorze nabojowej podczas strzału i uszczelnieniu komory nabojowej w celu zapewnienia odpowiedniego ciśnienia gazów prochowych wyrzucających pocisk.
Zamek swobodny stosowany jest w prawie wszystkich pistoletach maszynowych i pistoletach, zwłaszcza na słabsze naboje np: Makarowa.
Zapobiega przedwczesnemu wysunięciu się łuski podczas strzału dzięki wykorzystaniu bezwładności odpowiednio dużej masy własnej. Zamki swobodne są najczęściej zamkami suwliwymi.
Blok zamka posiada bezwładnościową iglicę i pazur wyrzutnika. Przyleganie zamka do wlotowej części lufy (komory nabojowej) zapewnia sprężyna dociskająca, która jednocześnie wraz z masą bloku zamka powoduje opóźnienie otwarcia zamka. Siła docisku sprężyny jest znacznie mniejsza od siły gazów prochowych podczas strzału.
Pierwszym cyklem jest ręczne odciągnięcie zamka do tyłu. Mechanizm spustowy powoduje zatrzymanie zamka w tej pozycji. Po naciśnięciu spustu zamek jest zwolniony i sprężyna powoduje gwałtowne przesunięcie zamka do przodu. W trakcie zamykania dolna część bloku zamka wypycha nabój z magazynka i wciska go do komory nabojowej, a pazur wyrzutnika trafia w rowek na łusce naboju. W momencie zatrzymania się bloku iglica pod wpływem bezwładności przesuwa się do przodu i uderza w spłonkę naboju. Następuje detonacja ładunku prochowego. Wskutek działania gazów prochowych na dno łuski naboju i czoło bloku zamka następuje odrzut bloku zamka do tyłu. W czasie odrzutu sprężyna za zamkiem zostaje ściśnięta. Blok zamka cofając się wyrzuca (wyciąga) pazurem wyrzutnika zużytą łuskę. Następnie ściśnięta za blokiem zamka sprężyna powoduje ruch zamka do przodu ponownie rozpoczynając cykl kolejnego strzału.
Istniały również konstrukcje zamka swobodnego z iglicą stałą, powodującą zbicie spłonki w momencie zatrzymania naboju w komorze nabojowej. To uproszczenie mogło niekiedy skutkować przedwczesną detonacją spłonki.