Pińsk

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°7' N 26°5' E52.1166667 26.0833333 (Pińsk)

Pińsk

Herb Pińska

43,3 km²

Położenie

52° 7' N
26° 5' E

Ludność (2004)
• liczba ludności

130 517

Nr kierunkowy

(+375) 0165

Położenie na mapie kraju

Pińsk

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Pińsk, Tygodnik Ilustrowany, 4 lipca 1863

Pińsk (biał. Пінск), miasto na Białorusi, na Polesiu, nad Piną, u ujścia Strumienia, w obwodzie brzeskim, do 1939 w województwie poleskim (1921 stolica); port rzeczny nad Kanałem Królewskim, węzeł drogowy; stolica diecezji pińskiej (1925), seminarium duchowne (1925, 2001); 131 000 tys. mieszk. (2005).

Do 1939 Pińsk był miejscem stacjonowania Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej i 84 Pułku Piechoty Strzelców Poleskich.

[edytuj] Historia

1097 r. - pierwsza wzmianka o Pińsku
1241 r. - przeniesienie z Turowa diecezji prawosławnej
1316 r. - po tej dacie, Pińsk włączono do Wlk. Ks. Litewskiego
1396 t. - powstaje katolicki kościół i klasztor franciszkanów
1523 r. - podarowanie Pińska królowej Bonie i początek rozkwitu miasta
1569 r. - siedziba powiatu
1581 r. - król Stefan Batory nadaje prawa miejskie
1642- 1646- św.Andrzej Bobola przebywał w Klasztorze Jezuitów w Pińsku i okolicach prowadząc rozwiniętą działalność ewangelizacyjną,
1648 r. - kozacy Nebaby zajmują miasto. Szturm miasta przez wojska Janusza Radziwiła. Pożar miasta i rzeż mieszkańców.
1655 r. - Moskale i Kozacy atakują miasto i wyrzynają mieszkańców.
1657 r. - Kozacy Zdanowicza niszczą miasto
1666 r. - fundacja klasztoru dominkanów
1690 r. - założenie osady Karolin przez Jana Karola Dolskiego
1695 r. - budowa w Karolinie kościoła i zamku
1706 r. - od 5 maja do 3 czerwca. Zajęcie Pińska przez króla Szwecji Karola XII. Wysadzenie zamku ks.Wiśniowieckich,spalenie Karolina.
1717 r. - budowa klasztoru bernardynów
1734 r. - budowa klasztoru karmelitów
1756 r. - budowa klasztoru mariawitek
1773 r. - kasata zakonu jezuitów
1767 r. - budowa Kanału Ogińskiego
1775 r. - budowa Kanału Królewskiego
1793 r. - II rozbiór Polski. Pińsk od tej pory w Rosji.
1795 r. - powstanie katolickiej diecezji pińskiej (poprzednio Pińsk był w Łuckiej)
1799 r. - włączenie Karolina do Pińska
1796 r. - likwidacja unickiej diecezji pińskiej
1799 r. - likwidacja katolickiej diecezji pińskiej (przeniesiono ją do Mińska)
1812 r. - lipiec, Pińsk zajmuje armia Napoleona
1850 r. - powstaje fabryka świec i mydła
1882 r. - doprowadzono linię kolejową z Żabianki i otworzono fabrykę zapałek
1885 r. - budowa stoczni rzecznej w Leszczach
1915 r. - ucieczka Rosjan przed Niemcami
1919 r. - I, Armia Czerwona zajmuje Pińsk, - 3 marca zdobycie Pińska przez wojska polskie gen. Listowskiego, 5 kwietnia masakra 35 Żydów, 3 VII - potyczka pod Horodyszczem.
1920 r. - VII, Armia Czerwona ponownie zajmuje Pińsk
1920 r. - 26 IX, wojska polskie odbijają miasto.
1921 r. - Pińsk stolicą województwa poleskiego. Pożar miasta. Przeniesienie stolicy do Brześcia nad Bugiem.
1925 r. - stolica diecezji katolickiej
1939 r. - 9 IX, nalot lotnictwa niemieckiego. - 18 IX, zatopienie Floty Pińskiej. - 20 IX, Armia Czerwona zajmuje Pińsk.
1940 r. - (luty) pierwsza deportacja na Syberie ludności (w większości Polaków).Druga-do Kazachstanu.
1941 r. - kwiecień, trzecia deportacja do Kazachstanu.
1941 r. - 4 VII, wkroczenie Niemców.
1942 r. - IV, utworzenie getta dla Żydów. - X-XI, mordy na 30-45 tys. Żydów
1943 r. - 18 I, atak porucznika Jana Piwnika "Ponurego" na więzienie Gestapo w Pińsku.
1944 r. - 14 lipca zajęcie miasta przez Armię Czerwoną, włączenie do ZSRR.
1945 r. - 3 stycznia- pierwszy transport repatriacyjny do Polski.

[edytuj] Ludność

rok	ludność
XVI w.	5,0 tys.
1825	4,2 tys.
1841	6,8 tys.
1861	11,3 tys.
1900	29,5 tys.
1910	36,4 tys.
1921	23 497
1931	33,5 tys.
1939	35,9 tys.
1959	41,5 tys.
1986	112,6 tys.
2000	132,6 tys.

[edytuj] Zabytki

Kolegium i kościół jezuitów z 1651 roku (kościół władza radziecka wysadziła w roku 1954). Obecnie w kolegium jest galeria obrazów.
Kościół i klasztor franciszkanów z 1712 roku. Kościół pw. Wniebowzięcia NMP z fasadą z 1766 roku. W latach 1920-1940 i od 1992 jest to katedra katolicka. Dzwonnica z 1817 roku z 4 kondygnacją z XX wieku. Mur z XVIII wieku.
Kościół bernardynów z roku 1786 na przedmieściu Karolin. Zabrany katolikom, obecnie cerkiew św. Barbary. Obok klasztor z XIX wieku i dzwonnica.
Kościół pw. Karola Boromeusza z 1770 roku na przedmieściu Karolin - dawniej parafialny. Obecnie sala koncertowa.
Pałac Butrymowiczów z lat 1784-90. Siedziba Butrymowiczów, Skirmunttów a od 1930 roku katolickich biskupów pińskich.
Kapliczka z XVII w. przy ul. Brzeskiej i Pieńkawa
Cmentarz katolicki i prawosławny na ul. Hajdajenki
Cmentarz żydowski w Karolinie
Dwór Platerów w Zapolu
Pomnik budowniczych drogi bitej z 1938 roku (polski napis zniszczono i umieszczono rosyjski)
Synagoga z 1900 r.
Synagoga Wielka z 1506 roku (zburzona ok. 1960 r.)
synagoga chasydzka (nie istnieje)
Zamek starosty królewskiego (zburzony). Znajdował się w miejscu pomnika Lenina.
Zamek Wiśniowieckich w Karolinie (zburzony)
Dwór w Albrechtowie (zburzony)
Rynek z zabytkowymi kramami (zburzony)

[edytuj] Znane osoby pochodzące z Pińska

Adam Naruszewicz (1733-1796) - poeta, historyk, biskup
Ryszard Kapuściński (1932-2007) - reporter, pisarz i dziennikarz. Z Pińska wyjechał w 1940 roku. Opisuje swoje rodzinne miasto m.in. w książce "Imperium".
Karol Wyrwicz (1717-1793), geograf, historyk, pedagog
Mateusz Butrymowicz - podstarości, sędzia grodzki
Chaim Weizmann (1874-1953) - pierwszy prezydent Izraela, chodził do gimnazjum w Pińsku
Golda Meir (1898-1978) - premier Izraela, mieszkała w Pińsku w dzieciństwie
Ryszard Stachowski (ur. 1937) - polski psycholog, spędził dzieciństwo w Pińsku
Andrzej Kondratiuk (ur. 1936) - reżyser, scenarzysta, operator filmowy