Krzysztof Kieślowski

Z Wikipedii

Krzysztof Kieślowski ^* (ur. 27 czerwca 1941 w Warszawie – zm. 13 marca 1996 w Warszawie) – polski reżyser filmowy.

Spis treści 1 Kariera 2 Ogólna charakterystyka twórczości 3 Patron 4 Ważniejsze nagrody 5 Życie prywatne 6 Filmografia 7 Bibliografia 8 Linki zewnętrzne

[edytuj] Kariera

W latach 1964-1968 studiował w Łódzkiej Szkole Filmowej – do szkoły dostał się za trzecim podejściem. Po ukończeniu studiów zajął się filmem dokumentalnym. Jego pierwszy pełnometrażowy film fabularny Personel, zdobył pierwszą nagrodę na Festiwalu Filmowym w Mannheim.

W 1988 nakręcił dla Telewizji Polskiej dziesięcioodcinkowy cykl filmów pt. Dekalog. Seria ta była wyświetlana przez wiele sieci telewizyjnych na świecie i zyskał bardzo pochlebne recenzje krytyków filmowych. Kinowa wersja Dekalogu V – Krótki film o zabijaniu otrzymała nagrodę Felixa w 1988, jako pierwszy europejski film fabularny uhonorowany tym wyróżnieniem.

Po sukcesie Dekalogu, nakręcił kilka filmów we Francji, pomimo nieznajomości języka francuskiego. Gdy ukończył pracę nad trylogią Trzy kolory, zapowiedział zakończenie kariery reżyserskiej. Dwa lata później zmarł w trakcie operacji, która była konsekwencją ataku serca. W międzyczasie, w latach 1993-1996 wykładał reżyserię na swojej macierzystej uczelni.

[edytuj] Ogólna charakterystyka twórczości

Zajął się fabułą już jako uznany twórca dokumentalny, początkowo jego filmy fabularne były realizowane w sposób inspirowany technikami dokumentalnymi ("Personel", "Amator", "Przypadek").

Z czasem jednak zaczął się oddalać od stylistycznego realizmu paradokumentalnego i stopniowo redukować szczegóły obyczajowe – jako mogące zamulać i przesłaniać filozoficzną i metafizyczną treść filmów i rozpraszać widza. Przełomowy jest tu serial telewizyjny "Dekalog" i kinowe wersje dwóch jego odcinków czyli "Krótki film o miłości" i "Krótki film o zabijaniu". Następne filmy zrealizował już na Zachodzie, we Francji i Szwajcarii. Jest to "Podwójne życie Weroniki" i trylogia "Trzy kolory", zrealizowane przez niego przy zupełnej nieznajomości języka francuskiego. Kreacyjność kamery, konsekwencja plastyczna i niezwykła precyzja konstrukcji fabularnej to cechy, które najbardziej pokazują, jak bardzo oddalił się od technik dokumentalnych.

Ogólna filozofia jego ostatnich filmów jawi się następująco: istnieje jakaś transcendencja mająca wpływ na ludzki los, ale człowiek zupełnie utracił już zdolność jej odczuwania, rozpoznania, a tym bardziej nazwania. Człowiek o niej zapomniał.

W swych filmach często wykorzystywał muzykę Zbigniewa Preisnera, scenariusze zaś, od 1984 roku, współtworzył wyłącznie z Krzysztofem Piesiewiczem. Zazwyczaj do swoich filmów zapraszał aktorów, z którymi współpracował przy wcześniejszych produkcjach: w sześciu jego filmach wystąpił Jerzy Stuhr, w czterech Aleksander Bardini, w trzech Marzena Trybała i Jerzy Trela, a ponad dwudziestu polskich aktorów pojawiło się w dwóch różnych fabularnych filmach Kieślowskiego. W dwóch jego filmach – w obu grając główną rolę – wystąpiła również francuska aktorka Irene Jacob. Natomiast Artura Barcisia, wykorzystał w epizodycznych rolach aż w dziewięciu odcinkach Dekalogu. W trzech różnych filmach zagrali u niego trzej znani polscy reżyserzy: Juliusz Machulski ("Personel"), Agnieszka Holland ("Blizna") i Krzysztof Zanussi ("Amator").

[edytuj] Patron

Imieniem Krzysztofa Kieślowskiego nazwano sporą liczbę instytucji, między innymi Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego, licea (V LO w Zielonej Górze, XXIX LO w Krakowie, XXXIV LO w Łodzi) oraz gimnazja (nr 36 w Warszawie, nr 36 w Łodzi i Publiczne Gimnazjum w Mieroszowie). W niektórych z tych szkół obchodzone są dni poświęcone patronowi.

[edytuj] Ważniejsze nagrody

Był dwukrotnie nominowany do Oscara (za film Trzy kolory. Czerwony) oraz trzykrotnie do Złotej Palmy (za Trzy kolory: Czerwony, Podwójne życie Weroniki oraz Krótki film o zabijaniu).

[edytuj] Życie prywatne

Był krewnym gen. Sławoja-Składkowskiego, ostatniego przedwojennego premiera Polski.

[edytuj] Filmografia

Filmy dokumentalne

• 1966 – Urząd – etiuda studencka
• 1968 – Zdjęcie – etiuda studencka
• 1969 – Z miasta Łodzi – film dyplomowy
• 1970 – Byłem żołnierzem
• 1970 – Fabryka
• 1971 – Przed rajdem
• 1972 – Refren
• 1972 – Robotnicy '71: nic o nas bez nas
• 1972 – Między Wrocławiem a Zieloną Górą – film zrealizowany na zlecenie Kopalni Miedzi w Lubinie
• 1972 – Podstawy BHP w kopalni miedzi – film instruktażowy zrealizowany na zlecenie Kopalni Miedzi w Lubinie
• 1973 – Murarz
• 1974 – Prześwietlenie
• 1974 – Pierwsza miłość – dokumentalny film TV
• 1975 – Życiorys – dokumentalny film inscenizowany
• 1976 – Klaps
• 1976 – Szpital
• 1977 – Z punktu widzenia nocnego portiera
• 1977 – Nie wiem
• 1978 – Siedem kobiet w różnym wieku
• 1980 – Dworzec
• 1980 – Gadające głowy
• 1988 – Siedem dni w tygodniu

Spektakle Teatru Telewizji:

• 1972 – Szach królowi
• 1976 – Dwoje na huśtawce
• 1979 – Kartoteka

Filmy fabularne:

• 1966 – Tramwaj – etiuda studencka
• 1967 – Koncert życzeń – etiuda studencka
• 1973 – Przejście podziemne – premiera w 1974 r.
• 1975 – Personel – premiera w 1976 r.
• 1976 – Blizna
• 1976 – Spokój – premiera w 1980 r.
• 1979 – Amator
• 1981 – Krótki dzień pracy – premiera w 1996 r.
• 1981 – Przypadek – premiera w 1987 r.
• 1984 – Bez końca – premiera w 1985 r.
• 1987 – Krótki film o zabijaniu – premiera w 1988 r.
• 1988 – Krótki film o miłości
• 1988 – Dekalog – 10 fabularnych filmów TV – premiera w 1989 r.
• 1991 – Podwójne życie Weroniki (La Double vie de Véronique)
• trylogia Trzy kolory
  • 1993 – Trzy kolory. Niebieski (Trois couleurs: Bleu)
  • 1993 – Trzy kolory. Biały (Trois couleurs: Blanc)
  • 1994 – Trzy kolory. Czerwony (Trois couleurs: Rouge)

Na podstawie jego scenariuszy (napisanych niejednokrotnie wraz z Krzysztofem Piesiewiczem) powstały filmy:

• Duże zwierzę 2000 w reż. Jerzego Stuhra
• Niebo (Heaven) 2002 w reż. Toma Tykwera
• Piekło (L'enfer) 2005 w reż. Danisa Tanovica

Można zobaczyć go, jako statystę, w filmach Niebieskie jak Morze Czarne oraz Przepraszam, czy tu biją?.

[edytuj] Bibliografia

• Amiel, Vincent. (1995). Kieslowski. Paris: Editions Payot and Rivages. ISBN 2-86930-992-9
• Andrew, Geoff. (1998). The Three Colours trilogy. London: BFI Publishing. ISBN 0-85170-569-3
• Attolini, Vito. (1998). Krzysztof Kieslowski. Taranto: Barbieri. ISBN 88-86187-34-3
• Bleeckere, Sylvian de. (1994). Levenswaarden en levensverhalen: een studie van de decaloog van Kieslowski. Leuven: Acco. ISBN 90-334-2852-0
• Campan, Veronique. (1993). Dix breves histoires d'image: le Decalogue de Krzysztof Kieslowski. Paris: Presses de la Sorbonne nouvelle. ISBN 2-87854-041-7
• Coates, Paul. (1999). Lucid Dreams: The Films of Krzysztof Kieslowski. Wiltshire: Flicks Books. ISBN 0-948911-63-8
• Dalla Rosa, Richard. (2003). La fascination des doubles: selon La double vie de Veronique de Krzysztof Kieslowski. Sarreguemines: Edition Pierron. ISBN 2-7085-0307-3
• Dzieko'nska, El'zbieta. (2002). The best of all worlds: public, personal and inner realms in the films of Krzysztof Kie'slowski. London: University of London (PhD Thesis).
• Enser, Martha. (1995). Krzysztof Kieslowski: das Gesamtwerk. Wien: Universtat Diplomarbeit.
• Erbstein, Monika. Untersuchungen zur Filmsprache im Werk von Kryzstof Kieslowski. Alfeld: Coppi Verlag. ISBN 3-930258-57-9
• Esteve, Michel, ed. (1994). Krzysztof Kieslowski. Paris: Lettres Modernes. ISBN 2-256-90934-4
• Franca, Andrea. (1996). Cinema em azul, branco e vermelo: a trilogia de Kieslowski. Rio de Janerio: Sette Letras. ISBN 85-85625-51-1
• Fritz, Heiko. (2004). Was von der DDR bleibt oder die produzierte Geschichte mit einem Blick auf das filmwerk von Krzysztof Kieslowski. Oldenberg: Igel Verlag. ISBN 3-89621-178-1
• Furdal, Malgorzata, ed. (2001). Remembering Krzysztof: il cinema di Kieslowski. Udine: Centro espressioni cinematografiche; Pordenone: Cinemazero.
• Furdal, Malgorzata, Turigliatto, Roberto, eds. (1989). Kieslowski. Torino: Museo nazionale del cinema.
• Garbowski, Christopher. (1996). Krzysztof Kieslowski's Decalogue series: the problem of the protagonists and their self-transcendance. Boulder: East European Monographs. ISBN 0-88033-349-9
• Haltof, Marek. (2004). The cinema of Krzysztof Kieslowski: variations on destiny and chance. London: Wallflower Press. ISBN 1-903364-92-2 (hbk) ISBN 1-903364-91-4 (pbk)
• Insdorf, A. (2002). Double lives, second chances: the cinema of Krzysztof Kieslowski. New York: Hyperion Miramax Books. ISBN 0-7868-8474-6
• Jazdon, Mikolaj. (2002. Dokumenty Kie'slowskiego. Pozna'n: Wydawnictwo Pozna'nskie. ISBN 83-7177-022-7
• Kickasola, Joe. (2004). The films of Krzysztof Kieslowski. London: Continuum. ISBN 0-8264-1558-X (hbk) ISBN 0-8264-1559-8 (pbk)
• Kino Kieślowskiego, kino po Kieślowskim,(pr.zbiorowa; red.A. Gwóżdź ; wyd. Skorpion,Warszawa, 2006, ISBN 83-86466-52-9
• Kie'slowski, Krzysztof. (1998). Przypadek i inne teksty. Krak'ow: Znak. ISBN 83-7006-702-6
• Kie'slowski, Krzystof. Piesiewicz, Krzystof. (1999). Raj, czy'sciec, pieklo: [three novels in one case]. Warsaw: Skorpion. ISBN 83-86466-30-8 (vol 1) ISBN 83-86466-31-6 (vol 2) ISBN 83-86466-32-4 (vol 3)
• Kieslowski, Krzystof. Piesiewicz, Krzystof. (1991). The decalogue: the ten commandments [screenplays]. London: Faber and Faber. ISBN 0-571-14498-5
• Kieslowski, Krzystof. Piesiewicz, Krzystof. (1998). Three colours trilogy [screenplays]. London: Faber and Faber. ISBN 0-571-17892-8
• Lagorio, Gina. (1992). Il decalogo di Kieslowski: ricreazione narritiva. Casale Monferrato: Piemme. ISBN 88-384-1634-6
• Lesch, Walter. Loretan, Matthias, et al. (1993). Das Gewicht der Gebote und die Moglichkeiten der Kunst: Krzysztof Kie'slowskis Dekalog Filme als ethische Modelle. Freiburg, Schweis: Universitatsverlag; Freiburg: Herder. ISBN 3-7278-0910-8 (Univerlag) ISBN 3-451-23275-8 (Herder)
• Lubelski, Tadeusz, ed. (1997). Kino Krzysztofa Kie'slowskiego. Krak'ow: Universitas. ISBN 83-7052-926-7
• Murri, Serafino. (1996). Krzysztof Kieslowski. Milan: Il Castoro. ISBN 88-8033-061-6
• Piesiewicz, Krzysztof, Piekło, wyd. Skorpion 2006, ISBN 83-86466-46-4
• Rimini, Stefania. (2000). L'etica dello sguardo : introduzione al cinema di Krzysztof Kieslowski. Napoli: Liguori. ISBN 88-207-2996-2
• Ripa di Meana, Gabriella. (1998). La morale dell'altro: scritti sull'inconscio dal Decalogo di Kieslowski. Firenze: Liberal libri. ISBN 88-8270-009-7
• Rodriguez Chico, Julio. (2004). Azul, Blanco, Rojo : Kieslowski en busca de la libertad y el amor. Madrid: Ediciones Internacionales Universitarias. ISBN 84-8469-111-X
• Simonigh, Chiara. (2000). La danza dei miseri destini: il Decalogo di Krzyzstof Kie'slowski. Torino: Testo and immagine. ISBN 88-86498-90-X
• Spadaro, Antonio. (1999). Lo sguardo presente : una lettura teologica di "Breve film sull'amore" di K. Kieslowski. Rimini: Guaraldi. ISBN 88-8049-166-0
• Stich, Susanne. (2000). Eine spiritualitat der vagheit das werk des polnischen filmregisseurs Krzysztof Kieslowski. Erlangen Nurnberg Universitat Magisterarbeit.
• Stok, Danusia, ed. (1993). Kie'slowski on Kie'slowski. London: Faber and Faber. ISBN 0-571-17328-4
• Termine, Laborio. (2002). Immagine e rappresentazione. Torino: Testo and immagine. ISBN 88-8382-081-9
• Wach, Margarete. (2000). Krzysztof Kieslowski: kino der moralischen Unruhe. Koln: KIM; Marburg: Schuren. ISBN 3-934311-06-7 (KIM) ISBN 3-89472-360-2 (Schuren)
• Wilson, Emma. (2000). Memory and survival: the French cinema of Krzysztof Kie'slowski. Oxford: Legenda. ISBN 1-900755-27-0
• Wizner, Dariusz. (2002). Stile cinematografico di Krzysztof Kieslowski. Roma: Universita Pontificia Salesiana. Thesis.
• Wollermann, Tobias. (2002). Zur musik in der Drei Farben: triologie von Krzysztof Kieslowski. Osnabruk: Epos Musik. ISBN 3-923486-38-3
• Zawiśliński Stanisław, "Kieślowski bez końca", wyd. Skorpion,Warszawa, 1994, ISBN 83-86466-00-6
• Zawiśliński, Stanisław, ed. (1996,1998 ). Kieślowski: album pod red. Stanisława Zawiślińskiego; teksty [by] Krzysztof Kieślowski ...[et al]. Warsaw: Skorpion. ISBN 83-86466-11-1
• Zawiśliński, Stanisław Kieślowski -ważne żeby iść, Wyd. Skorpion, Warszawa 2005, ISBN 83-84466-42-1
• Zawiśliński Stanisław, "Kieślowski. Życie po życiu. Pamięć"; wyd. Skorpion, Warszawa 2007 ,ISBN 978-83-86466-58-0
• Zizek, Slavoj. (2001). The fright of real tears: Krzysztof Kie'slowski between theory and post-theory. London: BFI Publishing. ISBN 0-85170-755-6 (hbk) ISBN 0-85170-754-8 (pbk)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• "Śladami Kieślowskiego..." Strona poświęcona Krzysztofowi Kieślowskiemu oraz jego filmom. W serwisie znajduje się dokładna biografia reżysera, streszczenia wszystkich filmów, archiwum zdjęciowe, fragmenty filmów, artykuły z gazet
• Mariusz Kubik – Krzysztof Kieślowski patronem Wydziału Radia i Telewizji UŚ. Ponadto wywiady: Jerzy Stuhr i Krystyna Doktorowicz, "Gazeta Uniwersytecka UŚ", nr 4 (83), styczeń 2001; Uniwersytet Śląski, Katowice
• Uroczystości ku czci Krzysztofa Kieślowskiego w Katowicach
• Poema.art.pl – serwis literacki .:: Krzysztof Kieślowski ::.
• http://krzysztof.kieslowski.filmweb.pl/