Dyjament
Z Wikipedii
Dyjament (zwany także Dynamunt albo Dynemunt) (łot. Daugavgrīva, niem. Dünamünde) - silna twierdza leżąca u ujścia Dźwiny, osłaniająca Rygę od strony Bałtyku. Od 1959 roku dzielnica Rygi, dzisiejszej stolicy Łotwy.
Osada założona została w 1205 roku przez Cystersów pochodzących z klasztoru Pforta około 20 km od rezydencji biskupa Rygi Alberta. Jednym z pierwszych rządców nowo założonego klasztoru został brat biskupa Alberta Dietrich, a po roku 1210, ale przed 1220, opatem był hrabia Lippe Bernhard II. Podczas powstania plemion łotewskich w 1228 roku klasztor został zniszczony wraz z grobowcami. Po zakończeniu walk mnisi odbudowali klasztor. W 1305 roku opat klasztoru sprzedał klasztor zakonowi kawalerów mieczowych, ten zaś na miejscu klasztoru rozpoczął budowę fortecy Dünamünde.
W 1329 roku należący do kawalerów mieczowych zamek przejęli mieszczanie Rygi. W roku 1435 zostali jednak zmuszeni do zwrócenia zamku Dyjament kawalerom mieczowym. W roku 1481 kawalerowie mieczowi, chcąc zniszczyć handel ryski, zamknęli dla żeglugi ujście Dźwiny za pomocą przeciągniętego między brzegami żelaznego łańcucha. W odpowiedzi mieszczanie zdobyli i zniszczyli zamek Dyjament. Rycerze zakonni przystąpili do odbudowy zamku 8 lat później. Ponieważ Ryga była pod kontrolą arcybiskupa ryskiego, rzeczywista stolica Zakonu kawalerów mieczowych mieściła się w Dyjamencie.
W 1561 roku podczas wojny litewsko-rosyjskiej Dyjament wraz z calymi Inflantami wszedł w skład Rzeczypospolitej. W 1582 roku jego fortyfikacje zostały rozbudowane przez Stefana Batorego. Podczas wojny polsko-szwedzkiej 1600-1611 twierdza została zdobyta 1 sierpnia 1608 roku przez wojska szwedzkie hrabiego Fryderyka Joachima Mansfelda. W 1609 roku twierdza, broniona przez 250 szwedzkich żołnierzy, odzyskana została przez hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza. Próba zdobycia twierdzy przez Szwedów w 1617 roku również zakończyła się niepowodzeniem. Jednak w roku 1622 Gustaw Adolf zdobył Dyjament, a następnie rozkazał jego przebudowę. Nową twierdzę w stylu holenderskim zaprojektował w 1641 roku generał Rothenburg. Od 1680 roku Szwedzi nazywali twierdzę Neumünde.
Podczas wielkiej wojny północnej twierdza zdobyta została przez Rosjan, a następnie całkowicie zrekonstruowana. W 1742 roku w Dyjamencie uwięziono regentkę Annę, jej męża Antona Ulricha von Braunschweiga oraz jej syna, przyszłego cara Iwana VI. W roku 1775 miejscowy kościół luterański przebudowano na cerkiew prawosławną.
Rząd Rosji w 1893 roku zmienił nazwę Dyjamentu (w którym miekszali tylko rosyjscy żołnierze) na Усть-Двинск. Fortyfikacje twierdzy zostały całkowicie przebudowane przed wybuchem pierwszej wojny światowej. Podczas wojny Dyjament bombardowany był przez siły powietrzne Niemiec. Wkrótce Niemcy opanowali twierdzę, a w 1917 roku jej inspekcji osobiście dokonał cesarz niemiecki Wilhelm II.
Rząd łotewski kilkanaście lat później zburzył fortyfikacje Dyjamentu. W czasach zimnej wojny znajdowała się tutaj radziecka baza wojskowa. Dzisiaj Dyjament jest dzielnicą stolicy Łotwy Rygi.
