Czarnylas (województwo wielkopolskie)
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°30' N 17°46' E
| Czarnylas | |
| Województwo | wielkopolskie |
| Powiat | ostrowski |
| Gmina | Przygodzice |
| Sołtys | Henryka Niemand |
| Położenie | 51° 30' N 17° 46' E |
| Wysokość | 133 m n.p.m. |
| Liczba mieszkańców • liczba ludności |
1000 |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
62 |
| Kod pocztowy | 63-421 Przygodzice |
| Tablice rejestracyjne | POS |
|
Położenie na mapie Polski
  Czarnylas
|
|
Czarnylas – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim, w gminie Przygodzice.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Wieś położona jest około 15 km na południe od Ostrowa Wielkopolskiego, na skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej 444 Krotoszyn – Ostrzeszów z drogą krajową 25 Bydgoszcz – Ostrów – Wrocław. Z trzech stron otoczony jest lasami: Antonin oraz Świeca, z jednej strony ograniczają Czarny Las rozlewiska i młaki wokół strumienia Złotnica (dorzecze Baryczy).
[edytuj] Historia
W przeszłości teren silnego osadnictwa niemieckiego – cechą charakterystyczną osady było duże rozdrobnienie wyznaniowe. W I poł. XIX w. istniała tu huta szkła wytapianego z piasku ze śródleśnych wydm. W 1848 miejsce potyczki polsko-pruskiej, rozbity został oddział powstańczy Macieja Kotowskiego. W latach 1941-1944 istniał w przysiółku Zawidzyn hitlerowski obóz pracy. Po wojnie funkcjonowało tu jedno z nielicznych kin wiejskich. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.W posiadaniu Kazimierza Pietralczyka są zdjęcia mieszkańców z okresu przedwojennego i wojennego z terenu Czarnegolasu i okolic wykonanych na szkle przez ówczesnego fotografa Jana Kubitza. W przyległym ogrodzie kaplicy metodystów(obecnie bibliotece)w domu krytym strzechą odbywały się spotkania mormonów pod przewodnictwem pastora Schteibla.Przekaz historyczny wzmiankuje o obecności 7 wiar na terenie Czarnegolasu.
[edytuj] Zabytki
- kościół poewangelicki Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej z lat 1856-1860, eklektyczny, z neoromańskim wyposażeniem,w tle głównego ołtarza znajduje się okno z witrażem przedstawiającym herb Hohenzolernów.Posiada wieżę na planie kwadratu. Powstał z cegieł ciosanych z darniowej rudy żelaza (intensywnie czerwono-brązowa, szorstka), ufundowany przez fundację Gustawa Adolfa i fundację Ludwiki Radziwiłł z Antonina,
- kaplica metodystów z lat międzywojennych, po II wojnie światowej zaadaptowana na kino wiejskie (obecnie nieistniejące),
- kościół rzymskokatolicki Najświętszego Serca Jezusa z 1925 roku, posiada neobarokową wieżyczkę,
- kościół staroluterański a obecnie ewangelicko-augsburski z lat 1889-1900, neogotycki, z wieżą o strzelistym hełmie,
- 2 cmentarze ewangelickie i rzymskokatolicki z 1947 r.
- pastorówka powstała około roku 1900.
[edytuj] Przyroda
- Las Świeca,
- Las Antonin,
- Las Moja Wola,
- Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska.
- przy pastorówce rośnie dąb o obwodzie 4 metrów,
- w posesji Ryszarda Latoń znajduje się zamieszkane gniazdo bociana białego,
[edytuj] Części wsi
- Czarnylas,
- Krzyżaki,
- Zawidzyn,
- Laski,
- Spalony
- Burdas,
- Kały-niezamieszkane
- Jasiowa Góra – niezamieszkana, wyniesienie (133 m) pokryte lasem,
- Szklana Góra – niezamieszkana, wyniesienie (148 m) pokryte lasem.
[edytuj] Sport
- Ludowy Klub Sportowy Doktór Czarnylas – Polski klub piłkarski z Czarnegolasu, założony w 1926 roku. Od sezonu 2003/04 klub gra w IV lidze grupie wielkopolskiej południowej.
- Rok założenia: 1926
- Barwy: Bordowo – Białe
[edytuj] Ciekawostki
Z Czarnegolasu pochodził pradziadek słynnego pisarza John Maxwell Coetzee nazywał się Baltazar (lub Balcer) Dubiel był Polakiem.
Zobacz też: Czarnylas
