Bieruń

Z Wikipedii

Współrzędne: 50°08' N 19°06' E50.1333333 19.1 (Bieruń)

Bieruń

Gmina
- rodzaj

Bieruń
miejska

Założono

ok 1290

Prawa miejskie

1387

Burmistrz

Ludwik Jagoda

Powierzchnia

40,31 km²

Położenie

50° 08' N
19° 06' E

Liczba mieszkańców (2006)
- liczba ludności
- gęstość
- aglomeracja

23 940 (2007)
487,2 os./km²
3 487 000 (Katowice)

Strefa numeracyjna
(do 2005)

(+48) 032

Kod pocztowy

43-150

Tablice rejestracyjne

SBL

Położenie na mapie Polski

Bieruń

Miasta partnerskie

Moravský Beroun

Gundelfingen

Ostróg

MEUNG SUR LOIRE

Urząd miejski³

ul.Rynek 14
43-150 Bieruń
tel. 032 324-24-00; faks 032 216-47-77
(e-mail)

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Bieruń (niem. Berun) - miasto i gmina, w województwie śląskim, wchodzące w skład powiatu bieruńsko-lędzińskiego.

[edytuj] Podział administracyjny

W skład Bierunia wchodzi Bieruń Stary, Bieruń Nowy, Ściernie, Jajosty, Bijasowice i Czarnuchowice.

[edytuj] Historia

Położone przy granicy województwa śląskiego i małopolskiego, którą stanowi Wisła. Sąsiaduje z miastami: Tychy, Oświęcim, Lędziny, a także gminami: Chełm Śląski, Bojszowy. Koło Bierunia znajdowała się antyczna osada Leucaristus. Została ona odwzorowana na antycznej mapie Klaudiusza Ptolemeusza z lat 142- 147 naszej ery. O tym, że miejscowość ta znajdowała się w sąsiedztwie Bierunia, informuje skorowidz nazw historycznych ORBIS LATINUS oraz wynika to z położenia wśród innych zidentyfikowanych miejscowości Śląska.

W X-XI wiek istniał tu otoczony palisadą i niewątpliwie posiadajacy wieżę obserwacyjną gródek obronny mający za zadanie chronić kupców przeprawiajacych się przez rzekę. Pozostałość - bieruński kopiec na szczycie którego stoi obecnie XIX-wieczna kapliczka św. Jana Nepomucena - figuruje na liście zabytków województwa śląskiego^[1]. W średniowieczu na pobliskiej Orlej Górce prawdopodobnie oddawano też hołd starosłowiańskiemu bogowi Perunowi^[2]. Obecnie planowany od niej jest szlak historyczny.

Bieruń otrzymał prawa miejskie w 1387 od księcia opawsko-raciborskiego Jana II Żelaznego. Akt ten polegał na nadaniu praw wójtowskich Kusowiczowi za jego długoletnią wierną służbę. O istnieniu na obszarze miasta osadnictwa świadczą wzmianki zamieszczone w dokumentach, na przykład o Ścierniach z 1272, Bijasowicach z 1360, Bieruniu z 1376.

Do 1551 własność Piastów śląskich, od 1327 pod zwierzchnictwem Czech. Od 1743 w państwie pruskim i utrata praw miejskich. Od 1865 ponownie miasto i zmiana nazwy na Bieruń Stary. Od 1922 w granicach Polski, w czasie II wojny światowej wcielony do Niemiec. W latach 1975-1991 dzielnica Tychów. W 1991 ponownie pod nazwą Bieruń, wraz z Bieruniem Nowym, Bijasowicami, Czarnuchowicami i Jajostami utworzył miasto. Od odzyskania samodzielności przez Bieruń datuje się konflikt między tym miastem a sąsiednimi Tychami o tereny fabryczne Fiat Auto Poland (b. FSM), oraz osiedle zbudowane przy tej fabryce. Obecnie osiedle leży już w granicach administracyjnych Bierunia, natomiast sama fabryka pozostaje w Tychach. Historycznie sporny teren należał do Bierunia, jednakże pozostawienie go w granicach Tychów było warunkiem zgody tego miasta na odłączenie Bierunia.

Od chwili zaistnienia, aż do obecnych czasów, czyli do odzyskania samodzielności prawnej w 1991, używano jednej nazwy w wymowie Bieruń. W zależności od reguł pisowni używano nazw Bieron, Bierun. W źródłach historycznych nazwa osady "de Beruna" użyta została dopiero w 1376. Śląsk znajdował się wówczas pod panowaniem czeskich Przemyślidów.

Bieruń składa się z dwóch części Starego i Nowego Bierunia.

W latach 1973-1975 miasto było siedzibą gminy wiejskiej Bieruń Stary.

[edytuj] Zabytki

drewniany kościół cmentarny św. Walentego z lat 1598 - 1628
kościół z XVIII wieku
pomnik Powstańców Śląskich
kościół z 1909
kopalnia Piast
cmentarz żydowski

[edytuj] Przemysł

Kopalnia Piast

Na terenie miasta znajduje się kilka dużych zakładów pracy, min. kopalnia węgla kamiennego "Piast", zakład tworzyw sztucznych "NITROERG" fabryka produktów mlecznych "Danone" (dawniej "Mildes Bieruń"), zakład materiałów wybuchowych i tartak. Na terenie Bierunia występują bogate złoża kruszyw żwiru i piasku. Złoża te ze względu na ochronę środowiska nie są eksploatowane.