Admirał Kuzniecow

Z Wikipedii

"Admirał Fłota Sowietskogo Sojuza Kuzniecow"
"Admirał Kuzniecow" na Morzu Śródziemnym w 1991
Opis
Producent	ZSRR
Klasa	lotniskowiec
Projekt	11435
Historia
Stocznia	nr 444 im. J. Nosenki
Położenie stępki	22 lutego 1983
Wodowanie	4 grudnia 1985
Służba
Użytkownik	ZSRR (Rosja)
Podporządkowanie	Flota Północna
Port macierzysty	Siewieromorsk
Wejście do służby	20 stycznia 1991

Admirał Kuzniecow (pełna nazwa: Admirał Fłota Sowietskogo Sojuza Kuzniecow) to radziecki, następnie rosyjski lotniskowiec, pełniący służbę od 1991; klasyfikowany w ZSRR i Rosji jako ciężki krążownik lotniczy (z uwagi na formalny zakaz przepływania lotniskowców przez Dardanele). Jest to jedyny klasyczny lotniskowiec ukończony dla marynarki ZSRR lub Rosji i największy lotniskowiec zbudowany w Europie. Mimo dużych rozmiarów (długość 306,45 m, wyporność maksymalna 61 390 t), okręt ma umiarkowaną siłę bojową, znacznie mniejszą od amerykańskich lotniskowców, porównywalną w praktyce z lekkimi lotniskowcami dla samolotów pionowego startu i lądowania, co wynika głównie z braku konsekwencji w trakcie jego projektowania i rezygnacji z zastosowania katapult dla samolotów. Okręt zabiera na pokład do 30 samolotów i śmigłowców. W toku budowy nosił nazwy: Riga, Lieonid Brieżniew i Tbilisi.

Spis treści 1 Projektowanie 2 Budowa 3 Konstrukcja 4 Służba 5 Ocena projektu 6 Dalszy rozwój lotniskowców w ZSRR 6.1 "Wariag" 6.2 "Ulianowsk" 6.3 "Admirał Gorszkow" 7 Dane taktyczno-techniczne 8 Bibliografia 9 Linki zewnętrzne

[edytuj] Projektowanie

Jedynymi okrętami przystosowanymi do przenoszenia samolotów w marynarce ZSRR była w latach 70. seria okrętów projektu 1143 typu Kijew i pochodnych, klasyfikowanych jako ciężkie krążowniki lotnicze (TAKR - tjażjołyj awianiesuszczyj krejser, w Rosji - TAWKR), a za granicą jako lekkie lotniskowce. Bazujące na nich myśliwce pionowego startu i lądowania Jak-38 miały jednak bardzo ograniczone możliwości, co ograniczało uniwersalność okrętów. W 1977 postanowiono przystąpić do prac nad klasycznym lotniskowcem, z którego start samolotów następowałby za pomocą katapulty. Projekt bazował częściowo na okrętach typu Kijew, co wyrażało się w numerze projektu - 11435 (lub 1143.5), lecz miał być większy. Mimo mniejszej wielkości i mocy bojowej od lotniskowców amerykańskich, jednostka taka miała w założeniu być wystarczająca, aby zapewnić osłonę rejonów patrolowania atomowych okrętów podwodnych uzbrojonych w rakiety balistyczne, stanowiących najważniejszy komponent strategiczny radzieckiej floty, na dalekiej północy - Morzu Barentsa i Oceanie Lodowatym, a także umożliwić walkę z lotnictwem, okrętami nawodnymi i podwodnymi.

Na skutek m.in. braku doświadczeń z okrętami lotniczymi i różnych koncepcji w kręgach dowódczych, z których część była nieprzychylna lotniskowcom, projekt podlegał licznym zmianom. Zwolennikiem budowy lotniskowca z dużymi możliwościami uderzeniowymi był m.in. admirał S. Gorszkow. Rozważano też zastosowanie napędu atomowego. W 1980 minister obrony D. Ustinow uznał jednak zgodnie ze stanowiskiem Sztabu Generalnego, że okręt przede wszystkim powinien zostać wyposażony w nowo projektowane samoloty pionowego startu i lądowania Jak-41 (Jak-141), w związku z czym zdecydował pomniejszyć okręt i zrezygnować z katapult, zachowując możliwość startu samolotów o klasycznym starcie przy użyciu tzw. skoczni (w terminologii rosyjskiej: trampoliny) - podwyższonego pokładu dziobowego. Doprowadziło to do dalszych opóźnień w pracach projektowych, a odpowiednio zmieniony projekt wstępny lotniskowca z 1980 r. (z 46 samolotami i śmigłowcami, skocznią i jedną katapultą) nie został zaakceptowany.

Nowe prace nad lotniskowcem wyszły od rozwoju konstrukcji ostatniego okrętu typu Kijew ("Baku", projektu 1143.4); prowadzono je pod oznaczeniem projektu 1143.42. W 1981 ministerstwo zdecydowało ponownie powiększyć wymiary okrętu i wprowadzić dalsze zmiany, czerpiąc przy tym z wyników prac nad niezaakceptowanym projektem 11435. Napęd i nadbudówka pozostały analogiczne do "Baku". Zaakceptowany w maju 1982 ostateczny projekt otrzymał ponownie oznaczenie 11435 (1143.5). Na skutek powolnego tempa rozwoju samolotu Jak-41, który nie osiągnął gotowości do produkcji, skupiono się na pokładowych wersjach najnowszych myśliwców klasycznego startu, Su-27K (późniejszy Su-33) oraz MiG-29K (ostatecznie nie przyjęty na uzbrojenie). Dla eksperymentów z samolotami pokładowymi i szkolenia załóg samolotów, zbudowano specjalny kompleks "Nitka" na Krymie, w którym na lądzie odwzorowano pokład lotniskowca z trampoliną.

[edytuj] Budowa

Budowa lotniskowca, zamówionego 3 marca 1981 z numerem stoczniowym S-105, wiązała się z koniecznością modernizacji i powiększenia pochylni największej stoczni w Nikołajewie, w celu dostosowania jej do budowy okrętów o wyporności podczas wodowania do 40 000 t. Ceremonia rozpoczęcia budowy odbyła się 1 września 1982. Początkowo okrętowi nadano nazwę "Riga" (Ryga), lecz 26 listopada 1982 zmieniono ją na "Lieonid Brieżniew", na cześć zmarłego I sekretarza KPZR. Budowa odbywała się z montowanych osobno dużych sekcji (po raz pierwszy w ZSRR). Data położenia stępki - ułożenia pierwszych zmontowanych sekcji, to 22 lutego 1983. Okręt wodowano 4 grudnia 1985, a 11 sierpnia 1987 przemianowano na "Tbilisi" (Tbilisi). W lecie 1989 jego gotowość sięgnęła 71%. 21 października 1989 nieukończony okręt wyszedł na próby operacji lotniczych na morzu - 1 listopada 1989 wylądował na nim jako pierwszy W. Pugaczow na Su-27K, a potem tego samego dnia wylądował i wystartował jako pierwszy T. Aubakirow na MiG-29K. Próby te kontynuowano w listopadzie. W maju 1990 okręt przeszedł do Sewastopola. Próby morskie okrętu miały miejsce dopiero w czerwcu i lipcu 1990, a 1 sierpnia zaczęły się próby odbiorcze. 4 października 1990 lotniskowiec kolejny raz przemianowano na "Admirał Fłota Sowietskogo Sojuza Kuzniecow" (Адмирал Флота Советского Союза Кузнецов) na cześć admirała Nikołaja Kuzniecowa. 20 stycznia 1991 okręt wcielono do służby do radzieckiej Floty Północnej, a 29 stycznia 1991 podniesiono na nim banderę.

Podczas budowy okrętu, wykrytej przez amerykańskie satelity szpiegowskie, na Zachodzie krążyło wiele spekulacji, m.in. w sprawie nazwy okrętu. Typ ten określono początkowo tymczasowo 'Black-Com-2' ('Black Sea Combatant 2'). W źródłach zachodnich spotyka się też nazwy tego typu: 'Kremlin', 'Kreml', 'Brezhnev' lub 'Orel', w końcu 'Kuznetsov'.

[edytuj] Konstrukcja

"Admirał Kuzniecow" ma konstrukcję typową dla lotniskowców, lecz wyróżnia się pewnymi wyjątkowymi cechami. Jest to największy lotniskowiec zbudowany w Europie, niewiele mniejszy wymiarami od amerykańskich "superlotniskowców", chociaż znacznie odbiegający od nich wypornością i mocą bojową, zależną głównie od ilości zabieranych samolotów i ich wariantów uzbrojenia. Jako jedyny lotniskowiec dostosowany jest do operowania z niego samolotów odrzutowych konwencjonalnego startu przy użyciu skoczni startowej, a nie katapulty - system STOBAR (rozwiązanie takie stosowane jest na świecie tylko dla samolotów krótkiego startu i lądowania - V/STOL lub STOVL).

Kształt i układ pokładu "Kuzniecowa" jest zbliżony do wprowadzonego przez lotniskowce amerykańskie typów Forrestal i dalszych, z dużym nawisem nad lewą burtą, lecz nieco mniejszym nad prawą burtą. Duża nadbudówka wyspowa umieszczona jest typowo dla lotniskowców, na prawej krawędzi wystającej części pokładu, w celu pozostawienia jak największej ilości miejsca na operacje lotnicze. Powierzchnia pokładu wynosi 14 800 m², maksymalna szerokość przeznaczona na operacje lotnicze to ok. 67 m. Droga do lądowania jest odchylona od rufy pod kątem 7° w lewo i ma długość 205 m i szerokość 26 m. Znajdują się na niej cztery liny hamujące (aerofiniszery) systemu Swietłana-2, w odstępach 12 m oraz podnoszona bariera awaryjna. Na dziobie pokład lotniczy wznosi się pod kątem 14,3°, stanowiąc tzw. skocznię, umożliwiającą uzyskanie większego kąta natarcia płata przez startujący samolot i zwiększenie siły nośnej.

Lotniskowiec ma trzy wyznaczone stanowiska startowe dla samolotów, z tego dwa znajdują się w części dziobowej, schodzące się w centralnym punkcie krawędzi skoczni (długość rozbiegu 90 m, dla samolotów ze zredukowanym uzbrojeniem). Trzecie stanowisko przeznaczone jest do startu samolotów Su-33 z maksymalną masą startową (32 t) i znajduje się na początku pokładu do lądowania (długość rozbiegu 180 m, bez skoczni). Dwa podnośniki dla samolotów o nośności 40 t umieszczone są na prawej krawędzi pokładu. Hangar umieszczony pod pokładem lotniczym ma powierzchnię 3980 m² i wymiary 153 x 26 x 7,2 m. W hangarze zainstalowany jest system wewnętrznego transportu samolotów. Wzdłuż burt okrętu pod wodą znajduje się system przedziałów chroniący przed wybuchami podwodnymi - grubość ochrony wynosi 4,5-5 m.

Unikalną cechą jak na lotniskowiec, wiążącą się z jego "krążowniczą" klasyfikacją, jest posiadanie uzbrojenia ofensywnego w postaci 12 wyrzutni ciężkich przeciwokrętowych pocisków rakietowych dalekiego zasięgu P-700 Granit, służących głównie do zwalczania grup lotniskowców potencjalnego przeciwnika. Umieszczone one są w zamykanych silosach pod pokładem dziobowym, między drogami startowymi dla samolotów. Okręt ma także wyjątkowo silne uzbrojenie przeciwlotnicze i przeciwrakietowe bliskiego zasięgu, w postaci 4 modułów po 6 wyrzutni rakiet Kinżał i po 2 zestawy artyleryjsko-rakietowe Kortik, umieszczonych z czterech stron pokładu okrętu. Według projektu, grupa lotnicza miała składać się z 26 myśliwców Jak-41 (Jak-141), Su-27K (Su-33) lub MiG-29K oraz 24 śmigłowców, praktycznie ilość zabieranych myśliwców i śmigłowców nie przekracza 30, w tym do 12-13 myśliwców, lecz ilość ta może być nieco zwiększona. Obecnie używane są jedynie ciężkie myśliwce Su-33, mające pewne możliwości uderzeniowe, samoloty szkolne Su-25UTG oraz śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych Ka-27PŁ, wsparcia ogniowego Ka-29, ratownicze Ka-27PS, wczesnego ostrzegania Ka-252RŁD (Ka-31).

[edytuj] Służba

Po wejściu do służby, początkowo lotniskowiec przebywał na Morzu Czarnym, gdzie prowadzono szkolenie lotników. Nosił wówczas numer burtowy 113. 1 grudnia 1991 wypłynął z Sewastopola przez Morze Śródziemne do miejsca przeznaczenia - rosyjskiej Floty Północnej, z bazą w Widiajewie w Zatoce Kolskiej, gdzie przybył 21 grudnia (rejs przyspieszono w związku z rozpadem ZSRR i widmem podziału Floty Czarnomorskiej między Rosję a Ukrainę). Został wcielony do 43. atlantyckiej dywizji krążowników rakietowych. W tym czasie na lotniskowcu nie stacjonowały jeszcze na stałe samoloty, których pokładowe wersje dopiero przechodziły próby państwowe, a jedynie śmigłowce. Dopiero od 1993 na wyposażenie zaczęły wchodzić przedseryjne myśliwce Su-27K (oficjalnie typ ten przyjęto na uzbrojenie dopiero w 1998, pod oznaczeniem Su-33). W 1993 "Kuzniecow" brał udział po raz pierwszy w ćwiczeniach Floty Północnej. Zimą z 1994 na 1995 lotniskowiec przeszedł remont kotłów i według danych zachodnich, osiągnął gotowość operacyjną dopiero w 1995.

W grudniu 1995 "Admirał Kuzniecow" z grupą okrętów wyszedł na ćwiczenia na Morze Śródziemne, w celu zademonstrowania tam rosyjskiej obecności w związku z nalotami NATO na byłą Jugosławię. Jego grupa lotnicza składała się wówczas z 13 Su-33, 2 Su-25UTG i 11 śmigłowców; okręt nosił numer burtowy 063. W styczniu 1996 u brzegów Tunezji doszło do spotkania z amerykańską grupą lotniskowca USS "America". Śmigłowce amerykańskie SH-60 Seahawk lądowały z wizytami kurtuazyjnymi na "Kuzniecowie", a rosyjskie na okrętach amerykańskich. Podczas drogi powrotnej na Atlantyku lądował na "Kuzniecowie" także śmigłowiec brytyjskiej fregaty HMS Sheffield.

22 marca 1996 grupa rosyjska powróciła do bazy. W toku rejsu uwidoczniły się problemy techniczne, przede wszystkim z kotłami, z których większość stała się niesprawna. Od kwietnia 1996 do 1998 okręt przechodził remont, długotrwały z powodu ograniczeń budżetowych. W kolejnych latach "Kuzniecow" pozostawał na północy Rosji, gdzie był niezbyt intensywnie wykorzystywany do celów szkolenia bojowego. W roku 2000, a następnie w 2003 ponownie był remontowany. W lutym 2004 uczestniczył w ćwiczeniach Bezpieczeństwo-2004, a w październiku 2004 uczestniczył w ćwiczeniach większych sił rosyjskiej floty na północnym Atlantyku. Podczas kolejnych ćwiczeń na Atlantyku, 5 września 2005 jeden z jego Su-33 wpadł do wody podczas lądowania na skutek urwania liny hamującej, pilot uratował się za pomocą fotela wyrzucanego.

[edytuj] Ocena projektu

Projekt "Admirała Kuzniecowa" nie jest oceniany jako udany. Mimo dużych rozmiarów okręt ma umiarkowaną siłę bojową, znacznie mniejszą od amerykańskich lotniskowców i mniejszą od francuskiego mniejszego lotniskowca "Charles de Gaulle", porównywalną w praktyce z lekkimi lotniskowcami dla samolotów pionowego startu i lądowania. Podstawową przyczyną takiego stanu rzeczy był brak wykrystalizowanej koncepcji lotniskowca uderzeniowego podczas jego projektowania, w tym decyzja o dostosowaniu projektu do samolotów Jak-41, wiążąca się z rezygnacją z katapulty i zastosowaniem skoczni startowej.

Brak katapulty uprościł projekt i obniżył koszty budowy okrętu, ale poważnie ograniczył możliwość startu z jego pokładu samolotów normalnego wzlotu. Myśliwce Su-33 są dość nowoczesnymi samolotami o bardzo dobrych charakterystykach, lecz z dwóch stanowisk na pokładzie dziobowym mogą startować jedynie z ograniczoną masą startową, z mniejszym zapasem paliwa i uzbrojenia podwieszanego. Z pełnym uzbrojeniem samoloty mogą startować teoretycznie ze stanowiska na pokładzie do lądowania, jednakże prowadzenie na nim operacji startu wyklucza jednoczesne lądowanie statków powietrznych lub operacje śmigłowców. Przy tym, częstość startów z tego stanowiska jest niższa.

W praktyce, na skutek usterek siłowni, lotniskowiec ma problemy z rozwinięciem zakładanej prędkości 15 w, niezbędnej do wspomożenia startu samolotów z pełną masą startową, w celu nadania im dodatkowej prędkości względem powietrza. Sam krótki start bez katapulty wymaga też większych umiejętności pilotów. Z powodu krótkiej drogi startu, na lotniskowcu mogą bazować jedynie samoloty o dużym stosunku ciągu do masy. Lotnictwo rosyjskie nie dysponuje przy tym odpowiednimi samolotami uderzeniowymi a jedynie myśliwskimi, z możliwością przenoszenia pocisków przeciwokrętowych przy maksymalnej masie.

Zasięg działania samolotów jest dodatkowo ograniczony brakiem samolotów do uzupełniania paliwa w powietrzu. Brak jest też samolotów wczesnego ostrzegania. Dla okrętu bliźniaczego "Wariag" przewidziano w tym celu nowo projektowane Jak-44, podobne do amerykańskich E-2 Hawkeye. Ich rolę na Kuzniecowie spełniać miały śmigłowce Ka-31, które jednak mają słabsze parametry, a nadto nie zostały jeszcze zakupione (przez pewien czas na okręcie bazowały jedynie dwa prototypy). Liczebność zabieranej grupy lotniczej jest w praktyce ograniczona nie tylko ze względu na pojemność okrętu, lecz także kłopoty budżetowe Rosji. Zwykle bazuje na nim jedynie ok. 7 myśliwców Su-33 i kilkanaście śmigłowców. Liczebność grupy lotniczej może być doprowadzona w wariancie ochrony przeciwlotniczej do 30-32 myśliwców Su-33, ale kosztem śmigłowców. Wszystko to powoduje, że okrętowi brak jest uniwersalności.

Kolejną wadą okrętu jest siłownia, oceniana jako za słaba do rozwijania zakładanych prędkości bez przeciążania, a przez to zawodna, zwłaszcza kotły parowe. Uwidaczniają się tu konsekwencje rezygnacji z rozważanej na etapie projektowania siłowni atomowej, zbliżonej do stosowanej w krążownikach proj. 1144 (Kirow). Unikalną cechą "Kuzniecowa" jest jego uzbrojenie w ciężkie pociski woda-woda, jednakże uzbrojenie to ocenia się jako zbędne dla lotniskowca, który powinien być optymalizowany do ataków za pomocą grupy lotniczej. Jego silne uzbrojenie przeciwlotnicze może być niewystarczające w obliczu zmasowanego ataku powietrznego i rakietowego, zwłaszcza przy małej liczbie myśliwców. Wreszcie, problemy sprawia niedopracowany kompleks radiolokacyjny Mars-Pasat z czterema antenami ścianowymi (według niektórych danych, jest niesprawny), którego rolę z tego powodu częściowo przejmuje radar Friegat. W założeniu system ten miał być odpowiednikiem amerykańskiego AEGIS.

[edytuj] Dalszy rozwój lotniskowców w ZSRR

[edytuj] "Wariag"

"Admirał Kuzniecow" był jedynym klasycznym lotniskowcem radzieckim, który został ukończony, mimo że podjęto budowę także kolejnych jednostek tej klasy. W 1983 zdecydowano zbudować drugi lotniskowiec projektu 11435. Otrzymał on początkowo również nazwę "Riga", lecz 19 czerwca 1990 przemianowano go na "Wariag" na pamiątkę m.in. krążownika z czasów wojny rosyjsko-japońskiej 1904-1905. Jego stępkę położono w Nikołajewie wkrótce po zwodowaniu "Lieonida Brieżniewa", późniejszego "Kuzniecowa"; okręt miał numer stoczniowy S-106 ("Kuzniecow" - S-105). W 1986 zdecydowano o wprowadzeniu do jego konstrukcji ulepszeń, zmieniając oznaczenie projektu na 11436. M.in. niedopracowany kompleks wykrywania celów Mars-Pasat zamieniono na nowy system Forum, opierający się na dwóch radarach trójwspółrzędnych z klasycznymi antenami Friegat-MA i radarze Podbieriezowik. Przewidziano też nowy system walki radioelektronicznej. Okręt od razu miał być przystosowany do bazowania będących w opracowaniu samolotów wczesnego ostrzegania Jak-44RŁD.

"Wariag" przewidziany był dla Floty Oceanu Spokojnego, z terminem oddania do służby w 1993. Wodowano go 25 listopada 1988. Ukończeniu okrętu przeszkodził jednak rozpad ZSRR i kryzys gospodarczy w republikach poradzieckich. Pod koniec 1991 zaprzestano finansowania budowy. Rosja wyrażała chęć dokończenia okrętu, lecz nie szły za tym środki finansowe, a sytuacja skomplikowała się, gdyż stocznia w Nikołajewie znalazła się na niepodległej Ukrainie. W końcu, w marcu 1995 Rosja oficjalnie zrezygnowała z okrętu i przekazała prawa do niego stoczni CzSZ w Nikołajewie za długi. Jego gotowość sięgała wówczas 67%. Ukraina również nie była zainteresowana dokończeniem budowy dla własnej floty i zdecydowała sprzedać okręt za granicę.

Po przetargu w latach 1997—1998, okręt sprzedano za 20 milionów USD chińskiej firmie Agencia Turistica e Diversoes Chong Lot Limitada, zarejestrowanej w Makao, w celu przebudowy na pływający kompleks hotelarsko-rozrywkowy. 14 czerwca 2000 okręt wypłynął na holu z Nikołajewa, lecz z powodu braku zgody Turcji na przepłynięcie przez Bosfor, przez 16 miesięcy krążył po Morzu Czarnym. Dopiero 2 listopada 2001 okręt przepłynął Bosfor. Dawny "Wariag", holowany wokół Afryki, dopiero 3 marca 2002 dotarł do chińskiego portu Dalian. O jego dalszych losach brak wiadomości - sprzedaż nastąpiła pod warunkiem przeznaczenia go do celów cywilnych, jednakże zdaniem ekspertów, jego konstrukcja niewątpliwie została zbadana przez chińskich specjalistów w celu wykorzystania doświadczeń przy budowie własnych lotniskowców, co być może było prawdziwym celem kupna.

[edytuj] "Ulianowsk"

W odróżnieniu od "Wariaga", ostatni rozpoczęty lotniskowiec dla marynarki ZSRR oparty był na nowym projekcie, w większym stopniu kładącym nacisk na zdolności uderzeniowe. Głównymi nowościami była siłownia atomowa (bazująca na krążownikach pr. 1144 typu Kirow), start samolotów za pomocą 2 katapult parowych znajdujących się na lewej części pokładu, przy zachowaniu także skoczni na dziobie oraz powiększona do 70 samolotów i śmigłowców grupa lotnicza. Ponadto, nieco zwiększono wielkość okrętu i zastosowano trzeci podnośnik lotniczy - na rufie po lewej burcie. W 1986 opracowano wstępny projekt lotniskowca 11437. Standardowa wyporność miała wynosić 62 580 t, pełna 73 400 t, prędkość 30 w, długość i szerokość: 321 x 79,5 m. W odróżnieniu od poprzednich typów, miał on służyć do wspierania zespołów floty i walki z zespołami okrętów. Planowano rozwinięcie dla niego nowych wielozadaniowych i specjalizowanych wariantów myśliwca Su-27K (rozpoznawczy KPC, walki radioelektronicznej KPP) oraz samolotu do zwalczania okrętów podwodnych Jak-44PŁO i wczesnego ostrzegania Jak-44RŁD. Jednocześnie, pozostawiono silne uzbrojenie rakietowe charakterystyczne dla projektu "Kuzniecowa".

Stępkę pod lotniskowiec projektu 11437, nazwany "Ulianowsk" (numer stoczniowy S-107), położono w Nikołajewie 25 listopada 1988. Termin wejścia do służby przewidziano na 1995. Planowano też rozpoczęcie w 1992 kolejnego okrętu. Jednakże, rozpad ZSRR spowodował rezygnację z dalszej budowy. Pod koniec 1991 stopień ukończenia lotniskowca wynosił 17 — 20%, masa zbudowanego kadłuba sięgnęła 27 000 t. W lutym 1992 premier Ukrainy zarządził rozbiórkę kadłuba "Ulianowska", która zakończyła się w listopadzie, kończąc tym samym rozwój radzieckich i rosyjskich lotniskowców.

[edytuj] "Admirał Gorszkow"

Drugim i na razie ostatnim lotniskowcem klasycznym, który ma powstać w krajach byłego ZSRR, jest krążownik lotniczy "Admirał Gorszkow" (proj. 11434, ex. "Baku", zbudowany w 1987 w Nikołajewie), który po długich negocjacjach został w 2004 sprzedany Indiom, pod warunkiem jego przebudowy na klasyczny lotniskowiec w stoczniach rosyjskich. Przy projekcie przebudowy wykorzystano doświadczenia projektu 1143.42. Okręt ma wejść do indyjskiej służby w 2008, pod nazwą "Vikramaditya".

Brak informacji, żeby Rosja przewidywała rozwój własnych okrętów tej klasy w bliskiej przyszłości, a termin służby "Kuzniecowa" szacuje się na do ok. 2025 roku.

[edytuj] Dane taktyczno-techniczne

• wyporność:
  • standardowa: 46 540 t
  • normalna: 53 050 t
  • pełna: 59 100 t
  • maksymalna: 61 390 t
• wymiary:
  • długość: 306,45 m (na linii wodnej 270 m)
  • szerokość: 71,96 m (na linii wodnej 33,41 m)
  • zanurzenie: 8,05 m, maks. 10,4 m
  • wysokość burt: 25,7 m
• napęd: 4 turbiny parowe o mocy łącznej 200 000 KM, 8 kotłów parowych KWG-4, 4 śruby
• prędkość: maks. 29 węzłów, ekonomiczna 18 w (faktycznie mniejsza)
• zasięg: 3850 mil morskich przy prędkości 29 w, 8417 Mm / 14 w.
• zapas paliwa: 9918,5 t mazutu (i 2500 t paliwa lotniczego)
• załoga: 1533

Uzbrojenie:

• 12 wyrzutni rakiet przeciwokrętowych 3M45 kompleksu P-700 Granit-NK (12 pocisków)
• 24 wyrzutnie rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu 3M80 Kinżał (192 pociski)
• 8 systemów artyleryjsko-rakietowych obrony bezpośredniej Kortik (po 2 działka 30 mm i po 8 wyrzutni rakiet przeciwlotniczych 9M311, zapas 256 pocisków)
• 6 systemów artyleryjskich obrony bezpośredniej z działkami 30 mm AK-630 (2 na rufie, po 2 na lewej i prawej burcie)
• 2 wyrzutnie rakietowych pocisków przeciwtorpedowych Udaw-1 (60 pocisków) (na rufie).

Grupa lotnicza

• do ok. 30 samolotów i śmigłowców (zwykle ok. 7-12 myśliwców Su-33 i ok. 12 śmigłowców Ka-27 lub Ka-29)

Wyposażenie elektroniczne

• 1 wielofunkcyjny kompleks radarowy Mars-Passat (4 anteny ścianowe wokół nadbudówki)
• 1 radar trójwspółrzędny dozoru ogólnego MR-750 Fregat-MA (na szczycie nadbudówki, nad systemem Rezistor)
• 2 radary dozoru powietrznego MR-350 Podkat (z przodu i tyłu na dachu nadbudówki)
• 3 radary Wajgacz
• radarowy system naprowadzania lotnictwa Rezistor K4 (cylindryczna osłona anteny na szczycie nadbudówki)
• systemy walki radioelektronicznej
• podkilowa stacja hydrolokacyjna Polinom-T

[edytuj] Bibliografia

• В.П.Заблоцкий (W.P. Zabłockij), "Тяжелый авианесущий крейсер «Адмирал Кузнецов»" (Tiażiołyj awianiesuszczij kriejser "Admirał Kuzniecow"), Morskaja Kollekcja 7/2005

[edytuj] Linki zewnętrzne

• FAS - Project 1143.5 Kreml class Aircraft Carrier Cruiser
• ТАВКР "Адмирал Кузнецов"
• Zdjęcie satelitarne lotniskowca Admirał Kuzniecow w Murmańsku (WikiMapia)