Portal:Språk
Fra Wikipedia, den frie encyklopedi
.png/300px-Human_Language_Families_(wikicolors).png)
Språk er et system av symboler kjent som leksemer og reglene som manipulerer dem. Ordet språk brukes også til å beskrive fenomenet språk, det vil si språks felles egenskaper. Selv om språk vanligvis brukes til kommunikasjon er det ikke synonymt med det. Vitenskapelig studie av språk, deres historiske utvikling, karakteristikker og bruk i samfunnet kalles for lingvistikk eller språkvitenskap.
Menneskespråk er et naturlig fenomen, og språklæring kommer instinktivt med fødselen. I naturlig form bruker menneskespråk mønstre av lyd eller bevegelser for leksemene for å kunne kommunisere med hverandre ved hjelp av sansene. Selv om det finnes tusenvis av kjente menneskespråk deler alle mange egenskaper som det ikke er noen avvik fra.
Mennesker har også oppfunnet (eller i noen tilfeller oppdaget) mange andre språk, som konstruerte menneskespråk som esperanto eller quenya, programmeringsspråk som Python og Ruby, og diverse matematiske formalismer. Disse språkene begrenses ikke til de egenskapene som deles av naturlige menneskespråk.
Baskisk (baskisk: euskera / euskara / eskuara) er et isolert språk som tales av rundt 690 000 baskere i Baskerland, en spansk-fransk grenseregion ved altanterhavskysten. Mange baskisktalende bor utenfor Baskerland, i andre deler av Europa og i Amerika, og totalt er antallet brukere rundt 800 000.
Navnet baskisk stammer fra det latinske ordet vascones, et navn som ble brukt om keltiberere, en gruppe keltere som levde på den iberiske halvøy. Ordet deler imidlertid etymologi med den baskiske forstavelsen eusk-. Baskernes betegnelse på seg selv er Euskaldunak, som er avledet fra språknavnet, Euskara (og betyr egentlig «baskisktalende»). Les mer ...
Anarkiismo aŭ Anarĥiismo (de la greka ἀν (sen) + ἄρχειν (regni) + ισμός (de la radiko ιζειν), "sen regnestroj") estas politika filozofio kiu inkluzivas teoriojn kaj teniĝojn, kiuj malakceptas devigan registaron (la ŝtaton) kaj subtenas ĝian eliminon, ofte pro pli ampleksa malakcepto de nevolonta aŭ porĉiama aŭtoritato. La Konciza Oksforda Vortaro pri Politiko (The Concise Oxford Dictionary of Politics) difinas anarkiismon kiel "grapolon da ismoj kaj tenigxoj centrigitaj sur la kredo ke registaro kaj malutilas kaj nenecesas."
Estas multaj specoj kaj tradicioj de anarkiismo, kaj ne ĉiuj el tiuj estas reciproke ekskludaj. Laŭ la Oksforda Akompanlibro al Filozofio (Oxford Companion to Philosophy), "ne estas iu nura difina pozicio kiun tenas ĉiuj anarkiistoj, krom ilian malakcepton de deviga registaro, kaj tiuj, kiujn oni konsideras anarkiistoj, maskimume dividas ian familian similaspekton." Anarkiismaj pensoskoloj malsamas fundamente, kaj subtenas ion ajn de ekstrema individuismo al tuta kolektivismo.
Wikipedia på esperanto har nylig fått sin 100 000. artikkel. Den utvalgte artikkelen deres, som det vises utdrag av over, handler om anarkisme.Tysk (Deutsch) er et vestgermansk språk som tales i Tyskland, Østerrike, Sveits, Luxembourg, Liechtenstein, samt deler av Belgia, Nederland, Frankrike, Italia og Danmark, og store minoriteter i Øst-Europa og andre land omkring i verden. Tysk er det nest største vestgermanske språket, etter engelsk, og har 100 millioner morsmålsbrukere, og 20 millioner fremmedspråksbrukere.[1]
Det som til vanlig kalles tysk er høytysk, i motsetning til nedertysk. Nedertysk blir fortsatt brukt av mange mennesker i nordlige deler av Tyskland, men færre enn før. Nedertysk har hatt stor innvirkning på de skandinaviske språkene, ikke minst norsk, på grunn av mye kontakt i sjøfart og handel før i tiden. Et nært beslektet språk som også finnes i Nord-Tyskland og Nederland er frisisk, som ligger et sted mellom tysk og engelsk. Les mer ...
