Hondarribia

Wikipedia(e)tik

Hondarribia

Gipuzkoa

Izen ofiziala Hondarribia

Antolaketa

Estatua
Autonomia Erkidegoa
Lurralde Historikoa
Eskualdea

Espainia
Euskal Autonomia Erkidegoa
Gipuzkoa
Bidasoaldea

Posta-kodea 20280

Koordenatuak 43°21′58″N 1°47′35″W / 43.36611, -1.79306 Koordenatuak: 43°21′58″N 1°47′35″W / 43.36611, -1.79306

Garaiera 11 m

Eremua 28,63 km²

Biztanleria 16.430 (2007)

Euskaldunak %60,85 (2001)

Distantzia 19 km. Donostiara

Sorrera 1203 Donostiako Forua

Herritarra hondarribiar

Alkatea Aitor Kerejeta Cid(EAJ-EA)

www.hondarribia.org

Hondarribia Gipuzkoa ipar-ekialdeko herria da, Txingudiko ezker aldean kokatua, Bidasoa ibaia itsasortaen den lekuan.

Irun eta Hendaiarekin batera Txingudiko metropoli-eremua osatzen du, 90.000 biztanle dituena eta Espainia eta Frantzia estatuen artean banatua.. 1203an Alfontso VII.ak hiribildua titulua ematen zion, Donostiako Forua emanez.

Gaur egun 16.000 biztanle ditu, bere jarduera nagusiak zerbitzu sektorea, turismoa, arrantza eta nekazaritza dira. Ikuspuntu militar batetik, bere kokagune estrategikoagatik, gaztelua eraiki zuten eta hesi batez inguratu zuten, hiri erdia bere urbanismo mediebala kontserbatu du urteren poderioz. Alde zaharretik kanpo Portu dago, arrantzaleen auzoa.

Alde zaharreko plaza

[aldatu] Historia

Sakontzeko, irakurri: Hondarribiko historia

1203. urtean Alfontso VIII.a erregeak Hondarribiari hiri-gutuna eman zion. Erdi Araon Hondarribia merkataritzako portu aberatsa ere izan zen; izan, ere, bertatik itsasoratzen ziren Gaztelako eta Nafarroako hainbat gai (garia , ardoa, metalak...) Flandeserako eta Europarako beste portu askotarako.

Mendetan zehar Hondarribia ia gotorleku menderaezina izan zen . Kubuz eta bastioiez babestutako harresiek hiri osoan inguratzen zuten. Hainbat setiotan babestu zuten hiria mendetan zehar.

XVII.mendean

XIX. mende hasieran Hondarribia erabat suntsituta zegoen, bere alde zaharrean hondamendia besterik ez zegoen. 1805ean egoera horretatik ateratzeko udal agintariek Nafarroarekin bat egitea proposatu zuten. Erregea proposamena onartu zuen eta Hondarribia, Irun eta Lezo Nafarroaren baitan geratu ziren. 1810ean Thouvenot jeneralak agindua berriro Gipuzkoara itzuli ziren.

Napoleonen garaietan hiria frantsesen menpe egon zen.

Lehen Gerra Karlistaren hasieratik karlisten eskuetan erori zen, hiria gotortuz. Alkateak, Jose Maria Iriarte, liberala zenez, Hendaiara alde egin behar zuen. 1836ko uztailaren 11n Lacy Evans, Britaniar Legio Laguntzailearen burua, hiria menderatzen saiatu zen, karlisten eta Frantziaren arteko komunikazioa deuseztatzeko asmoz. Hala ere ez zuen bere helburua lortu, eta britainiarrek atzera egin behar izan. Tropa karlistak Gibelalde buru zutela, ingelesei erasotzea lortu zuten eta Jaizkibelgo bidetik atzera egitera behartu zituzten, Pasaiara. Hurrengo urtean liberalak berriro saiatu ziren hiria menperatzen eta Oiartzun eta Irun konkistatu ondoren Hondarribiko goarnizioaren errendizioa lortu zuten 1837ko maiatzaren 17an.

Bigarren Gerra Karlista 1872an hasi zen, baina horren eraginak ez ziren Bidasoa Behera heldu 1874. urtera arte. Urte horretan Karlosen tropek Irun eraso zuten. Hondarribia ere inguratu zuten baina ez zuten bere asmoa bete eta setioa amaitu behar izan zuten.

Gerra bukatu ondoren berpizkunde bat eman zen, udatiarren fenomeno berria aprobetxatuz hiri berri bat eraikiz. Zabalguneak egin eta Portu auzoa hirigunea bihurtu zen alde harresituaren kalte.

[aldatu] Udala

Sakontzeko, irakurri: Hondarribiko Udala

Aitor Kerejeta Cid (Euzko Alderdi Jeltzalea) da Hondarribiko alkatea 2007ko hauteskundeez geroztik. Eusko Alkartasunarekin batera gobernatzen du Hondarribiko hiria.

2007ko hauteskundeetan EAJk 6 ziengotzi lortu zituen EAk 4 zinegotzi EAE-ANVk 3 zinegotzi, PSOEk 2 EBk 1 eta PPk 1

[aldatu] Auzoak

Portuko auzoko etxe koloredunak

2001. urtean Udalak auzo izen ofizial hauek onartu zituen:

[aldatu] Ikustekoak

Jasokundeko eta Sagarrondoko Andra Mariaren eliza (1474 - 1549 artean eraikia, dorrea XVIII. mendean)
Guadalupe ermita (XVIII. mendekoa)
Karlos V gaztelua
Zuloaga jauregia
Mugaretenea etxea (XVI. mendekoa)
Egiluz jauregia (XVII. mendekoa)
Udaletxea (1731 - 1740)
Harresiak
Santa Maria atea
San Nikolas ateak
San Telmo gaztelua
Guadalupeko gotorlekua
Portuko etxe koloretsuak

[aldatu] Jaiak

Inauteriak
Apirilaren 25: San Markos, Opila eguna
Ekainaren 29: San Pedro arrantzaleen eguna
Uztailaren 25a: Kutxa entrega
Irailaren 8a: Guadalupeko festak, ohiko Alardearekin

[aldatu] Biztanleria

Biztanleriaren eboluzioa
1900	1910	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1981	1991	2000	2005	2006	2007
4.345	5.175	5.570	6.181	5.994	7.363	8.581	10.471	11.276	13.524	14.946	15.955	16.073	16.430

[aldatu] Hondarribiar ezagunak

Candido Saseta(1904-1937) militarra
Fernando Artola Bordari(1910-1983) idazlea
Remigio Mendiburu(1931-1990) eskultorea
Txomin Artola(1948-) abeslaria
Javier Busto(1949-) konpositorea
Mikel Garmendia Ugarte(1961-) idazlea
Jose Maria Olazabal(1966-)
Ane Muñoz Mitxelena(1967-)
Kote Pikabea(1970-)
David de Jorge(1970-)
Judas Arrieta(1971-)
Joseba Llorente(1979-)
Ainhoa Etxaide(1972-) sindikaria
Juan Jose Lapitz
Xabier Lapitz
Unai Emeri

Herritik kanpo jaiotako hondarribitarrak:Hondarribiak bere inguruneak eta lasaitasunagatik betidanik jende asko erakarri du bere baitara bizitzera. Hauen artean:

[aldatu] Musika taldeak

Dut
Chicago Botanic Garden
Sorotan Bele
Beti Mugan

[aldatu] Ekonomia

Arrantza

Hondarribiko arrantza-portua baxurako azpisektorean baizik ez da aritzen. Ontziak bi arrantza-motakoak ditu:ur azaleko arrantza (inguraketa-arrantza eta beita biziko atun-arrantza) eta artisau-arrantza (hegaluzerako eta legatzerako ontziak)

Hondarribiko arrantza-flota 2002. urtean 28 itsasontziz osatutakoa zen. Horietako %39,5, hau da, 15 ontzi (69 marinel), artisau-arrantzakoak ziren, eta gainerako % 60, 5a, hots, 23 ontzi (312 marinel) azaleko arrantzan aritzen ziren.

Hondarribiko arrantza-flotak gehien harrapatzen dituen espezieak hauek dira: lehenbizi berdela, eta gero atuna, sardina, hegaluzea eta txitxarroa.

Kofradia

[aldatu] Komunikabideak eta azpiegiturak

Aireportua: Zerbitzuak eskaintzen dizkie Donostialdea eta Bidasoaldeako hiritarrei.
Arrantza portua: Euskal Herriko kairik garrantzitsuenetarikoa da.
Kirol portua

[aldatu] Kanpo loturak

Hondarribiko udala

	Gipuzkoako udalerriak
Abaltzisketa • Aduna • Aia • Aizarnazabal • Albiztur • Alegia • Alkiza • Altzaga • Altzo • Amezketa • Andoain • Anoeta • Antzuola • Arama • Aretxabaleta • Arrasate • Asteasu • Astigarraga • Ataun • Azkoitia • Azpeitia • Baliarrain • Beasain • Beizama • Belauntza • Berastegi • Bergara • Berrobi • Bidegoian • Deba • Donostia • Eibar • Elduain • Elgeta • Elgoibar • Errenteria • Errezil • Eskoriatza • Ezkio-Itsaso • Gabiria • Gaintza • Gaztelu • Getaria • Hernani • Hernialde • Hondarribia • Ibarra • Idiazabal • Ikaztegieta • Irun • Irura • Itsasondo • Larraul • Lasarte-Oria • Lazkao • Leaburu • Legazpi • Legorreta • Leintz Gatzaga • Lezo • Lizartza • Mendaro • Mutiloa • Mutriku • Oiartzun • Olaberria • Oñati • Ordizia • Orendain • Orexa • Orio • Ormaiztegi • Pasaia • Segura • Soraluze • Tolosa • Urnieta • Urretxu • Usurbil • Villabona-Amasa • Zaldibia • Zarautz • Zegama • Zerain • Zestoa • Zizurkil • Zumaia • Zumarraga

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.