Ieithyddiaeth
Oddi ar Wicipedia
| Ieithyddiaeth |
| Ieithyddiaeth ddamcaniaethol |
| Seineg |
| Ffonoleg |
| Morffoleg |
| Cystrawen |
| Semanteg |
| Semanteg eiriadurol |
| Arddullegol |
| Pragmateg |
| Ieithyddiaeth hanesyddol |
| Ieithyddiaeth gymdeithasegol |
| Caffael iaith |
| Ieithyddiaeth gymhwysol |
| Ieithyddiaeth wybyddol |
Astudiaeth ieithoedd yw ieithyddiaeth.
[golygu] Termau a Diffiniadau
Mae hi'n anodd iawn gwahaniaethu'n glir pan ddaw iaith yn amrywiad lleol, yn dafodiaith neu yn iaith hollol wahanol. Beth yw'r gwahaniaeth rhwng iaith lafar, iaith gyffredin, patwa, pisin neu creol? Anodd dweud; pwnc sy'n codi llawer o ymryson.
- Creol : iaith gymysg wedi sylfaenu fel arfer ar Ffrangeg, Saesneg neu Portiwgaleg. Gweler hefyd Siamaiceg.
- Cyfystyr : Gair sy'n debyg ei ystyr i air arall.
- Eingl-Sacsoneg neu Hen Saesneg: hen Saesneg, cyn 1066.
- Engrish : Ymadroddion Saesneg yn Siapaneg.
- Franglais : Ymadroddion Saesneg yn Ffrangeg.
- Geiriadur : Llyfr sy'n egluro geiriau a'u hystyron.
- Gwrthwynebair : Gair sy'n hollol groes yn ei ystyr i air arall.
- Japlish : Saesneg sy'n cael ei siarad gan y Siapaneaid. Yr acen Siapanaidd-Americanaidd a siaredir gan deganau electronig.
- Lefel medru iaith : Er engraifft ar eich C.V. (heb gynnwys addysg uwchradd);- Iaith gyntaf - rugl - dda - ychydig wybodaeth.
- Lingua franca : Iaith sy'n cael ei siarad rhwng rhai nad ydynt yn medru ieithoedd cyntaf ei gilydd. (Gwrthwynebair - tafodiaith leol)
- Malu awyr : Siarad yn ddi-baid a dweud dim byd yn y diwedd.
- Malu cachu : Tebyg i falu awyr ond wrth ymffrostio neu dweud pethau sy'n anodd eu coelio. Mae yna wahaniaeth rhwng malu cachu a dweud celwyddau. Mae anwireddwr yn gwybod fod e'n dweud celwydd. Mae e'n dweud celwydd er mwyn twyllo, ond bydd y malwr cachu yn malio dim os ydy e'n dweud y gwir neu beidio, dim ond bod ganddo gynulleidfa, ond dydy e ddim yn twyllo neb!
- Patwa (Patois) : Tafodiaith leol, fel arfer gydag elfennau Ffrangeg.
- Pisin : Lingua franca a siaradir yn Papwa Gini Newydd, yn ynysoedd y Môr Tawel ac yn Camerŵn.
- Rock English : Saesneg (craig) Gibraltar sy'n cynnwys ymadroddion Sbaeneg.
- Tafodiaith : iaith lafar / iaith gyffredin ardal
- Wenglish : Tafodiaith Saesneg sy'n cael ei siarad gan y Cymry.
- Ystrydeb : Dywediad sydd fel arfer wedi colli ei ystyr gwreiddiol ar ôl ei or-ddefnyddio. (= cliché)
| Gwyddorau cymdeithas |
|---|
| Addysg | Anthropoleg | Cymdeithaseg | Daearyddiaeth ddynol | Economeg |
| Gwyddor gwleidyddiaeth | Hanes | Ieithyddiaeth | Rheolaeth | Seicoleg |
