Saesneg

Oddi ar Wicipedia

Saesneg (English)
Siaredir yn:	Y Deyrnas Unedig a 104 o wledydd eraill.
Parth:	Gorllewin Ewrop, Gogledd America ac Awstralasia
Siaradwyr iaith gyntaf:	402 miliwn (150 miliwn - 1 biliwn fel ail iaith)
Safle yn ôl nifer siaradwyr:	3 neu 4 fel mamiaith neu ail yn ôl cyfanswm siaradwyr
Achrestr ieithyddol:	Indo Ewropeaidd Germaneg Germaneg Gorllewinol Eingl-Ffriseg Angleg Saesneg
Statws swyddogol
Iaith swyddogol yn:	DU, Canada, Awstralia, Seland Newydd, y rhan fwyaf o wledydd y Gymanwlad, Iwerddon, llawer o daleithiau UDA a llawer gwlad arall
Rheolir gan:	Neb
Codau iaith
ISO 639-1	en
ISO 639-2	eng
ISO 639-3	eng
Gweler hefyd: Iaith – Rhestr ieithoedd

Iaith frodorol Lloegr ydyw Saesneg (Saesneg: English). Mae'n un o ddwy iaith swyddogol Cymru (ynghyd â'r Gymraeg) yn ogystal, ac yn un o ieithoedd mwyaf y byd.

Datblygodd y Saesneg o iaith y llwythau Germanaidd ag ymsefydlodd yn Prydain rhwng y bumed a'r seithfed ganrif gan ddisodli'r Brythoniaid brodorol o rannau helaeth o dde Prydain a chreu'r teyrnasoedd Eingl-Sacsonaidd. Erbyn y ddegfed ganrif 'roedd y teyrnasoedd hyn wedi uno i greu teyrnas Lloegr. Lledodd y Saesneg drwy'r byd yn sgîl anturiaethau imperialaidd y Saeson a arweiniodd at greu gwladfeydd Seisnig mewn sawl rhan o'r byd.

Oherwydd ei lle fel iaith mwyaf yr Unol Daleithiau, mae Saesneg wedi dod yn brif iaith y byd ar gyfer cyfathrebu rhyngwladol. Dysgir Saesneg fel ail iaith yn amlach nag unrhyw iaith arall, ond y ffurf Americanaidd ar yr iaith a ddysgir yn amlach na'r ffurf Seisnig.

Mae llenyddiaeth Saesneg yn un o'r llenyddiaethau mwyaf yn y byd, a'i gwreiddiau'n gorwedd yn y cyfnod Eingl-Sacsonaidd. Mewn canlyniad i'r dirywiad yn nifer y siaradwyr Cymraeg a'r Seisnigeiddio yn y wlad, mae gan Gymru ei lenyddiaeth Saesneg hefyd: ysgrifennodd Dylan Thomas ei storïau a'i gerddi yn Saesneg, er enghraifft.

[golygu] Ymadroddion

Saesneg: English
Helo: Hello
Bore da: good morning
Tara: goodbye
Os gwelwch yn dda: please
Diolch: thank you
Cymraeg: Welsh
Sut mae?: Alright?
Sut rydych chi?: How are you?
Ydw i: I am
Ble mae'r ysgol?: Where's the school? (Where is the school?)
Mae wrth y siop: It's by the shop (It is by the shop)

[golygu] Gramadeg Saesneg

Mae gramadeg yr iaith Saesneg yn weddol debyg i'r Gymraeg i gymharu â Tsieiniaidd er enghraifft, gan fod y ddwy iaith yn dod o'r teulu Indo -Ewropeaidd. Serch hyn mae grammadeg y ieithoedd Romawns ac Almaeneg llawer yn fwy tebyg i Saesneg nag yw Cymraeg.