>


Web - Amazon

We provide Linux to the World


We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Judntum - Wikipedia

Judntum

Aus Wikipedia

Der Àrtikl is im Dialekt „Obaboarisch“ gschriem worn.


Dialekt in da Einleitung: Niedaboarisch

Da Davidstern (hebräisch magen david = Schild Davids) is des Symbol vom Judntum und de Judn seiba.
Da Davidstern (hebräisch magen david = Schild Davids) is des Symbol vom Judntum und de Judn seiba.

Bòi ma vom Judntum redt, nå môîd ma dò damid òiss, wòs zo dă Kultur, dă Gschichte, am Glaum und de Breich vom jüdischn Voik dazuagheăd. S jüdische Voik nennd sĕ sèiwă s Voik Isråel (àf Hebräisch am Jisra'el odă bnej Jisra'el). "Judntum" komma-r àà zon Glaum vô de Judn sòng, odă bòi ma d Judn sèiwă (àf Hebräisch jehudim) òis a Gruppm môîd. Des kimmd gånz dràf ô, wen ma môîd: Schaud mas fiă-r-a Voik ô odă gèhds ôâm um de Leid, de wo en des Gleiche glaum.

Nomàlăweis rèchnad ma s Judntum zo de Hauptrèligionan dazua, und des liggt a bissl àà en dă Gschichte. Wias ausschaud, gàwads nemlĕ ohne de Judn eanăn Glaum goă kôî Christn und àà kôân Islàm ned. Aussădem hòds sogoă-r en Kinå, Indien und Àfrikà schô jüdische Gmeintn gem, wias mid de Römă dahîgånga-r is. Ma kon òiso sòng, dås d Judn de eăschte Rèligion ghòd håm, de wo s iwăròid àf dă Wèid gem hòd.

Inhaltsverzeichnis

[dro werkln] Woatherkunft

Da Nama „Judn“ hoasst sovui wia „Judäer“ und kimmt vom hiesigen Königreich Juda und oana vo dene der in Juda ghaust hod, der wor as dem Grund a Judäer. „Judentum“ hoasst eigentlich soviu, wie des wos der erste Stamm vo de Judn glaubt hod. Ois seiner Zeit von de Babylonier davo san und wieda dahoam warn, hod ma der einfachheit hoilber zu olle „Judäer“ gsagt. Ois dann de sogenannte Diaspora war, hams sich selber „Jud“ gnennt.

Judäa ias a moi war vor langer Zeit
Judäa ias a moi war vor langer Zeit

[dro werkln] Gschicht

Oiso mia dadadn heu sogn, des is da Mittlare Ost´n wos herumman. Oiso bei die Araba da unten. Palästina um genau zum sei und wohna deans da in Israel, des wo entstanden is, ois am 2. November 1917 d Englända va sprocha ham das de Judn a Land schenkan wo de dann wieda hi kennan und sich niedalassen kennan. Im Juli 1922 ham´d Englända dann Palästina in zwoa Bezirke teilt. D Judn ist nur erlaubt worden sich westlich vom Jordan niedazumlassen, bloss 22 % vom oiden Raich Davids wos zruckgriagn dadadn. Wos eana sauba gstunka hod und stinka duads eana a bis heit no. (Nah-Ost-Konflikt) Aba am gschenkten Gaul schaugt ma ned in´s Maul und dann san´s doch in 5 Immigratoinswellen bis 1932 kumma und ham sich wieda niederglassen. Am 14. Mai 1948 hams dann den Staat Israel gegründet und nachad wars wieda Amtlich das eana Land is wos hockan.

De heilige Stadt von dene is Jerusalem und eana vo Gott, der amoi jurz do war, überlossen und sozusagen gschenkt wordn sei. Heut z Tag kennt ma Jerusalem und de Judn daher, das a se ollawei mit de Muselmanen da umanad schlogn, weil de a da Meinugn san, das eane Jerusalem ghead. Ganz berühmt is a grousse Mauer, di no übri is vom oidn Templ. Do gengans oiwei hi und betn. An dera Mauer, do deafans dann ois aussa lossn, wo eane grod ned so basst. Die Mauer hoasst a Klagemauer.

Vorher warn´s amala a halbnomadischer Stamm, der wo im 13 Jahrhundert nach Palästina kumma is. Damals hot des no Kanaan ghoassen. Ois okumma san, hams eana glei amoi a poor Städte untern Nagel grissen . Jerusalem is nach da biblischn Überlieferung um de 1000 v. Chr. d Hauptstodt vom König David worn, s Königreich Israel, wos aba dafait is, ois da Salomo gstorbn is. Oamoi des Nordreich Israel, wo dann 722 v. Chr. im Kampf gega de Assyrer valorn ganga is und des Südrecih Juda, des is guade 200 Jahr später 587 v. Chr. de Babylonier zum Opfa gfoin. Nachad san a moi de Persa do gwen und ham gmoant, das ois eana gheart, da Alexander da Grosse der war a scho amoi da unten, mit genau de selbn Vorstellungen und zum Schluss war im Reich da Seleukiden.

Ois nachad de Makkabäer 165 v. Chr. an Aufstand gmacht ham, war Israel numoi füa 100 Jahr staatlich unabhängig. 63 v. Chr. san dann d Römer kumma. D Römer ham dann gsagt, es gibt nur zwoa Provinzen un de hoassen im Süden Judäa udn im Norden Syria aus und basta. 70 n. Chr. ham d Römer dann ois zamghaut und Jerusalem mitsamt am Templ niedergmacht. Da letzte jüdische Aufstand in Israel gega de Röma (Bar-Kochba-Aufstand) werd 135 n. Chr. niedergschlogn. D Juden werdn über´d ganze Welt vastreit (Diaspora).

[dro werkln] Zahln

Heit gibt so ungefähr 13,3 Milljona Judn auf dera Weid, von dene de meistn in Amerika und Israel san. Durch verschiedene Emigrations- und Immigrationswellen hod se de Verteilung da Judn in da Weid in de letzten Jahr verändert. Vor 15 Jahr ham de meisten in da ehemaligen Sowjetunion glebt. Weng da Wirtschaftslage sans tielwis nach Amerika und Israel zogn.

De meisten Judn leben heit in folgende Länder[1]:

Land Judn  % vo allea Judn  % vo da Bev.
Amerika 5.700.000 42,9 1,9
Israel 5.025.000 37,8 76,7
Franzosen 519.000 3,9 0,9
Kanada 364.000 2,7 1,1
Engländer 273.500 2,1 0,5
Russ´n 265.000 2,0 0,2
Argentinien 195.000 1,5 0,5
Deitschland 103.000 0,8 0,1
Ukraine 100.000 0,8 0,2
Australien 99.000 0,7 0,5
Brasilien 97.300 0,7 0,1
Südafrika 78.000 0,6 0,2
Ungarn 51.300 0,4 0,5
Mexiko 40.400 0,3 0,0
Belgien 31.400 0,2 0,3
Weid 13.300.000 100,0 0,2

De Zoin san teilweise ned imemr ganz richtig, weil ma nia genau woas wer jetzad gro wo wieda woanders hiziagd.

[dro werkln] Glaubm

Da Tempelberg
Da Tempelberg

De jüdische Religion basiert auf na religiösen Überlieferungen vo de Judn seiba. De Überlieferungen teiln se in a schriftliche Lehr, de ma in da Tora niedergschriebn hod, und a mündlichen Lehr, de hoasst dann Mischna und Talmud.

Beide aber Mischna und Talmud hängan von da Halacha ab, wo sovui is wia des jüdische Gsetz. De Halachah beruht wiederum auf de rabbinischen Gsetzgebungen und sonstigen Verfügungen de ma si so im Laufe der Zeit ausdacht hod. Des woi bekannteste Werk is da Schulchan Aruch.

[dro werkln] Sprach und Schrift

Bild:190448 siddur.jpg
So schreibns.
Bild:Israel.png
da sicht ma´s bessa

Hebräisch hoast de Sprach und is oane da ältesten jüdischn Schriften und a jeda hats greed oiso a Umgangssprach vo de Judn in da antiken Zeid eanana Unabhängigkeit. Ois Umgangssprach hod sich aber dann nach Jahrhunderten Aramäischen eigschlicha, so wieas de Preissn bei uns machan. Nur no de Pfarrer ham Hebräisch gred wenns an Gottesdienst ghoitn ham. A ganz furchbarschlaue, ham de Sprach no kenna. Aramäische ist eigentlich Hebräischen weils a sehr ähnliche Sprach is. A beim schreibn hod ma s gemerkt das was anders is wia vorher.

Da Jesus zum Beispu, der hod aramäisch gredt mit seine Leit, oisa de Jünga.

Iwrith, so hoasst des heut wos ma in Israel redt. Im Grunde is des oide Hebräisch, des ma mit de neuan Wörter nur so gspickt hod, so das ma hoid in Hebräisch a sogn ko, das ma a E-Mail griagd hod und des gruzifix glump von Kompjuter scho wieder ned mog.

[dro werkln] Heidzudogs

Wia bei olle Religionen, streit ma sich ganz furchtbar drum, wos jetzad da liabe Gott eigentlich so gsogt hod und vor allem, wos a eigentlich so damit gmoand hod. Und so ham sich im Laufe der Zeit an haufa verschiedena Gruppen zamdo und ausananda do und de hoassn zum Beispui a so:

  • Orthodoxes Judntum mit seine Unterströmungen
  • Modern Orthodox
  • Ultraorthodoxes Judntum
  • Neoorthodoxes Judntum
  • Chassidismus
  • Liberals Judntum
  • Konservativs Judntum
  • Rekonstruktionismus

[dro werkln] Litaratua

Band I. (1976): 1780 - 1871. ISBN 3421017697
Band II. (1978): Im Kaiserreich. ISBN 3421018421
Band III. (1982): 1918 - 1945. ISBN 3421060940

[dro werkln] Weblinks

[../../../../../de/articles/c/a/t/Commons%7ECategory%7EJudaism_3e1a.html?uselang=de Commons: Judntum] – Buidl, Videos und/oda Audiodatein
Wiktionary: Judentum – Bedeitungsaklärungen, Woatherkunft, Synonyme und Übasetzungen

[dro werkln] Quelln

  1. Quelle: Jewish Agency for Israel Aus: Sergio Della Pergola, World Jewish Population 2002, in: American Jewish Year Book


< Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

span style="font-weight: bold;">Our
"Network":



Project Gutenberg

href="https://gutenberg.classicistranieri.com">https://gutenberg.classicistranieri.com



Encyclopaedia Britannica 1911

href="https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com">https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com



Librivox Audiobooks

href="https://librivox.classicistranieri.com">https://librivox.classicistranieri.com



Linux Distributions

https://old.classicistranieri.com



Magnatune (MP3 Music)

href="https://magnatune.classicistranieri.com">https://magnatune.classicistranieri.com



Static Wikipedia (June 2008)

href="https://wikipedia.classicistranieri.com">https://wikipedia.classicistranieri.com



Static Wikipedia (March 2008)

href="https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/">https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/



Static Wikipedia (2007)

href="https://wikipedia2007.classicistranieri.com">https://wikipedia2007.classicistranieri.com



Static Wikipedia (2006)

href="https://wikipedia2006.classicistranieri.com">https://wikipedia2006.classicistranieri.com



Liber Liber

href="https://liberliber.classicistranieri.com">https://liberliber.classicistranieri.com



ZIM Files for Kiwix

https://zim.classicistranieri.com





Other Websites:



Bach - Goldberg Variations

https://www.goldbergvariations.org



Lazarillo de Tormes

https://www.lazarillodetormes.org



Madame Bovary

https://www.madamebovary.org



Il Fu Mattia Pascal

https://www.mattiapascal.it



The Voice in the Desert

https://www.thevoiceinthedesert.org



Confessione d'un amore fascista

https://www.amorefascista.it



Malinverno

https://www.malinverno.org



Debito formativo

https://www.debitoformativo.it



Adina Spire

https://www.adinaspire.com




atOptions = { 'key' : 'e601ada261982ce717a58b61cd5b0eaa', 'format' : 'iframe', 'height' : 60, 'width' : 468, 'params' : {} };

Our "Network":

Project Gutenberg
https://gutenberg.classicistranieri.com

Encyclopaedia Britannica 1911
https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com

Librivox Audiobooks
https://librivox.classicistranieri.com

Linux Distributions
https://old.classicistranieri.com

Magnatune (MP3 Music)
https://magnatune.classicistranieri.com

Static Wikipedia (June 2008)
https://wikipedia.classicistranieri.com

Static Wikipedia (March 2008)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/

Static Wikipedia (2007)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com

Static Wikipedia (2006)
https://wikipedia2006.classicistranieri.com

Liber Liber
https://liberliber.classicistranieri.com

ZIM Files for Kiwix
https://zim.classicistranieri.com


Other Websites:

Bach - Goldberg Variations
https://www.goldbergvariations.org

Lazarillo de Tormes
https://www.lazarillodetormes.org

Madame Bovary
https://www.madamebovary.org

Il Fu Mattia Pascal
https://www.mattiapascal.it

The Voice in the Desert
https://www.thevoiceinthedesert.org

Confessione d'un amore fascista
https://www.amorefascista.it

Malinverno
https://www.malinverno.org

Debito formativo
https://www.debitoformativo.it

Adina Spire
https://www.adinaspire.com