Tiere
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
| Technische Yschränkung: Dr koräkt Titel wär: »Tier« |
| Dierer | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Systematik | ||||||
|
||||||
| Wisseschaftlicher Namme | ||||||
| Animalia | ||||||
| Linnaeus, 1758 | ||||||
| Underriiche | ||||||
|
Wisseschaftlich bilde d' Dierer ä Riich vu de Domäne vu de Eukaryote. S'Dierriich isch in verschideni Undergruppe underglideret, dorunter au d'Stämme, wo au Phyla haiße. D'Wisseschaft vu de Dierer isch d'Zoologie vu grich. zoon fer Dier.
Dierer sin Läbewese, wo ihri Energi nit dur Photosynthese gwinne, sundern sich vu andere dierische oder pflanzliche Organisme ernähre un (bis uf wänigi Usnahme) Sürstoff fer d'Atmig benötige. Die maiste Dierer sin ortsbeweglich un mit Sinnesorgane usgstattet.
Naturwisseschaftlich gsähe isch au de Mensch als Dier z'betrachte. D'Verhaldensbiologi het zaigt, dass komplexer ufbauti Dierer au komplizierteri Verhaldensmuster un gwissi Zaichesysteme benutze (Diersproch). Au zue abstraktem Denke zaige sich näben em Mensch ainigi Dierarte zumindist in Asätze fähig. Usser em Mensch sind allerdings chaine Dierarte bechannt, wo in de Lage sin, hochentwickelti Kulture hervorzubringe, gschwaige denn, dert ani z'go. Die in de maiste Sproche yblich Underschidig zwische Mensch un Dier isch wisseschaftlich gsähe aber nit haldbar. Zum Verhältnis vum Mensch zue de andere Diere („Mensch-Dier-Verhäldnis“) lueg au Philosophischi Anthropologi.
Maistens werre d'Dierer hüt mit de viilzellige Dierer gliichgsetzt. Traditionell werre aber au äe ganzi Gruppe vu Aizeller, d'Protozoa, zue de Dierer grechnet. Säll cha biologisch allerdings nimmi grächtfertigt werre. Die mit de aigentliche Viilzeller am engste verwandt Gruppe sin d'Chragegaißledierli (Choanoflagellata). Si werre in dere Systematik in de Wikipedia mit zue de Dierer zellt. Die evolutionär Schwestergruppe vu de Dierer sin interessanterwiis d'Pilze, wo früeher traditionell zue de Pflanze grechnet worre sin. Dierer (in dere Definition) un Pilze zämme werre au als Opisthokonthe bezaichnet.
[ändere] Dierer un de Mensch
Dierer werre vum Mensch (wo in dere Betrachtig jetz nit dezuezellt wird) sit früeheste Zitte verehrt, bechämpft un au als Nutz- oder Huusdierer ghalde, nit z'ledscht au gesse.
De Mensch underschidet je nooch em gegesitige Verhältnis:
- Hailige Deerer
- Wilddierer
- Nutzdierer, (Viih, Zugdierer, Schlachtdierer)
- Huusdierer
- Schädling un Nützling
Hailigi Dierer chänne lebendigi Manifestatione vu Diergötter si, wo bispilswiis im Alde Ägypte vielfach verehrt worre sin. Im Verlauf vu rituelle Handlige chänne Dierer au als Opfer diene.
Lueg au: Systematik vum Dierriich, Rekorde im Dierriich, selteni un endimischi Dierer in Dytschland
[ändere] Witteri Informatione
[ändere] Weblinks
Dr Artikel basiert uf ´ra freie Ibersetzung vum Artikel „Tiere“ us dr dytsche Wikipedia. E Lischte mit de dörtige Autore kasch dörte aluege
