حروف مقطعه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
حروف مقطعه، (حرف‌های گسسته از هم) حروفی هستند که در ابتدای برخی از سوره‌های قرآن آمده‌است. حروف مقطعه در ابتدای ۲۹ سوره از سوره‌های قرآن آمده و مجموعاً ۷۸ حرف است که با حذف مکررات، ۱۴ حرف می‌شود.[۱] حروف مقطعه همیشه جزء کلمات اسرارآمیز محسوب شده و دانشمندان اسلامی و مفسران، برای آن، نظرات گوناگونی داده‌اند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] فهرست حروف
این ۲۹ حرف (که بدون تکرار ۱۴ تا می‌شود) به قرار زیر است:
| ردیف | حروف مقطعه | سوره |
|---|---|---|
| ۱ | الم | بقره، آل عمران، عنکبوت، الروم، لقمان، السجده |
| ۲ | المص | الاعراف |
| ۳ | الر | یونس، هود، یوسف، ابراهیم، الحجر |
| ۴ | المر | الرعد |
| ۵ | کهیعص | مریم |
| ۶ | طه | طه |
| ۷ | طسم | الشعراء، القصص |
| ۸ | طس | النمل |
| ۹ | یس | یس |
| ۱۰ | ص | ص |
| ۱۱ | حم | غافر، فصلت، الزخرف، الدخان، الجاثیه، الاحقاف |
| ۱۲ | حم عسق | الشوری |
| ۱۳ | ق | ق |
| ۱۴ | ن | القلم |
و نیز با حذف حروف تکراری ۱۴ حرف باقی می‌ماند:
| ا | ح | ر | س | ص | ط | ع | ق | ک | ل | م | ن | ه | ی |
و با کنار هم قرار دادن آنها جملات زیادی ساخته می‌شود، از جمله[۲]:
- «علی صراط حقّ نُمْسِکُه»؛ علی راه حق است و ما راهش را می‌پیمائیم؛
- «صراط علی حق نمسکه»؛ راه علی حق است که ما به آن تمسک جسته‌ایم.
[ویرایش] تبیین
تبیین این حروف از آغاز تاریخ تفسیر تاکنون همواره توجه مفسران و قرآن پژوهان را به خود معطوف داشته و نظرات مختلف معروف پیرامون حروف مقطعه از این قرار است:
- حروف مقطعه از نوع متشابهات قرآنی است که علم آن مخصوص به خداوند است[۳][۴]
- حروف مقطعه از ناحیه خدا، سوگندهایی است مبنی بر این که این کتاب از سوی او است[۵]
- این حروف در واقع رمز و سری میان خدا و پیامبر اسلام است که تنها پیامبر و افراد پاک میتوانند از آنها آگاهی یابند[۶]
- حروف مذکور، برای آگاه نمودن پیامبر از نزول وحی و تمایز آن از سخنان بشری نازل شده‌است[۷]
- با تدبر در سوره‌های دارای حروف مقطعه مشترک، روشن می‌شود که مضامین و سیاق آنها، با یکدیگر مشابه و متناسب است[۸]
گفتنی است تفاسیر دیگری نیز درباره «حروف مقطعه»، از جانب قرآنپژوهان ارائه گشته و روایات زیادی نیز در اینباره نقل شده‌است.[۹][۱۰][۱۱]
[ویرایش] پانویس
- ↑ آیت الله عبدالله جوادی آملی، تسنیم، ج۲، ص ۶۵ و ۶۶.
- ↑ قطره‌ای از دریای فضائل اهل بیت (ع) ترجمه کتاب «القطره»، ج۱، ذیل حدیث ۲۵۱/۱۵۸
- ↑ سیوطی، الاتقان، ج ۳، ص ۲۴
- ↑ تفسیر طبری، ج ۱، ص ۷۲.
- ↑ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ج ۱، ص ۱۱۰.
- ↑ بلاغی، محمدجواد، آلاء الرحمن، ج ۱، ص ۶۴
- ↑ الاتقان، ج ۳، ص ۳۱
- ↑ تفسیر المیزان، ج ۱۸، ص ۶ - ۸
- ↑ تفسیر البرهان، ج ۱، ص ۵۳ و ج ۲، صص ۲، ۱۷۶، ۲۰۶ و ۲۷۷
- ↑ بحارالانوار، ج ۸۹، ص ۳۷۳
- ↑ تفسیر نورالثقلین، ج ۳، ص ۳۲۰.
[ویرایش] منابع
- سیداحمد مستنبط. قطره‌ای از دریای فضائل اهل بیت (ع) ترجمه کتاب نفیس «القطره». ترجمهٔ محمدحسین رحیمیان. نشر الماس، ۱۳۸۱، ۱-۰۷-۷۷۵۳-۹۶۴.
- عبدالله جوادی آملی. تسنیم: تفسیر قرآن کریم. قم: اسراء، ۱۳۸۵، ۹۶۴-۵۹۸۴-۴۸-۳.
[ویرایش] جستارهای وابسته
| قرآن | |
|---|---|
|
تقسیمات
ترجمه
مفاهیم مرتبط
|
|
| فهرست علوم قرآنی | |
