Avéns
Èn årtike di Wikipedia.
Les Avéns, c' est l' termene des shijh u cwate samwinnes divant l’ Noyé. Dabôrd, les Avéns si stårèt so les moes d' nôvimbe eyet decimbe.
C’ est les djoûs d' abtinince et di rpintance.
Emey les dujhances des Avéns, gn a l' corone des Avéns.
Å mitan del termene, gn a l' fiesse del Notru-Dame des Avéns.
Po des linwincieusès racsegnes sol mot "Avéns", alez s' vey e splitchant motî.
Ådvins |
[candjî] Istwere des Avéns
Diviè l' 5inme sieke, c' est les moennes irlandès et scotches k' ont pinsé ki, come Påke, k’ i gn a 40 djoûs d' cwareme divant, i sereut åjhey di fé ene sôre di cwareme si 40 djoûs divant Noyé.
Did la, les Gålwès et les Catalans ont pris ç’ dujhance la å 6inme sieke, et ataker les Avéns al Sint-Mårtén (li 11 di nôvimbe) et purade avou del djoye k' avou des djunes, la ki por zels l' anêye d' eglijhe comincive li minme djoû.
A Rome, ons a dit k' c' esteut bén, et ons a apontyî les Avéns å 8inme sieke, et prinde ene idêye des Irlandès: ki les Avéns fouxhénxhe des djoûs d' djune.
Termetant, gn a eto ene idêye des Gålwès ki va passer: k' i gn ouxhe ene miete di djoye avou. Et co ene troejhinme: ki les Avéns tinénxhe seulmint cwate samwinnes et nén shijh.
Pus tård, les Greks ont xhiné les Irlandès, les Roumins ont fwait come les Gålwès, et des ôtes Eglijhes do Levant ont copyî purade les Roumins.
Après les bardouxhes rilidjeuses da Tchårlumagne, les Gålwès ont stî oblidjîs d' fé les Avéns di cwate samwinnes, come a Rome. [1]
[candjî] Li dierinne samwinne des Avéns
Li dierene samwinne des Avéns, do 17 å 23 d' decimbe, on tchante les antyinnes avou "Ô". C' est des antyinnes ki tchantnut des nos ki les profetes avént eployî po profetijhî do Messeye. Li prumire, c' est "O Sapientia" ("Vos, Saedjesse"), et l' dierene est "O Emmanuel".
Mins asteure, si les crustins priynut l' Messeye po k' i vegne, dins leu teyolodjeye, c' est po k' i rvegne po l' deujhinme côp, po k' i mete so pîs si rweyåme ki n' finixhrè måy:
- Vos, Clé d' Dåvide et haminde del måjhone d' Israyel, vos ki drouve et nouk ni sere, vos ki sere et nouk ni drouve, vinoz, et s' leyî moussî les prijhnîs foû del prijhon, come les cis ki sont ashidous e li spexheur et dins l' ombrire del moirt. [2]
[candjî] Les avéns come termene del meteyo
Les Avéns, c' est on bon moumint po planter des åbes.
- Cwand on plante ås Avéns, on wangne ene anêye di tins.
On vout kel tins des Avéns soeye li contråve do tins d' l' esté ki shût :
- Frexhs Avéns, setch esté ; setchs Avéns, frexh esté.
Gn a eto on spot sol nive ki toume so cisse termene la :
- Li nive des Avéns a todi des grands dints.
[candjî] Sourdants
- ↑ Georges Sfasie, Li Rantoele, ivier 2007-2008.
- ↑ Georges Sfasie, come ciddé ådzeu.
