Boşnakça
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Boşnakça Bosanski Jezik |
|
---|---|
Konuşulduğu ülkeler: | Bosna-Hersek, Sırbistan (çoğunlukla Sancak'ta), Karadağ, Hırvatistan, Makedonya, Slovenya, Türkiye |
Konuşan kişi sayısı: | 2,7 milyon |
Sıralama: | belli değil |
Dil Grubu Sınıflandırma: | Hint-Avrupa Dilleri
|
Resmî Durum | |
Resmî dil olduğu ülkeler: | Bosna-Hersek Sancak (belediye düzeyinde) |
Dili düzenleyen kurum: | - |
Alfabe: | Latin alfabesi |
Dil Kodları | |
ISO 639-1 | bs |
ISO 639-2 | bos |
SIL | BOS |
Not: Bu sayfa Unicode ile kodlanmış IPA fonetik sembolleri kullanıyor olabilir. | |
Ayrıca bakınız: Dil – Dil aileleri |
Boşnakça (Boşnakça: Bosanski jezik, Bosanski), çoğunluğu Bosna-Hersek'te yaşayan Boşnakların konuştuğu dil. Bosna-Hersek'in nüfusunun yarıdan fazlasını Boşnaklar oluşturur ve Boşnakça bu ülkenin resmi dillerinden biridir. Özellikle son yıllarda Hırvatça ve Sırpça'dan hem biçim, hem sözcük dağarcığı bakımından iyice farklılaşmaya başlamıştır. Hırvatça gibi Latin abecesiyle yazılır. Boşnakça Türkiye'de de konuşulur ve TRT'nin yerel diller kapsamında yayın yaptığı diller arasında yer alır.
Konu başlıkları |
[değiştir] Alfabe ve Telaffuz
Hırvatça gibi Latin abecesiyle yazılır. Boşnakça alfabesi 30 harften oluşur. Bunlardan 4ü sesli harf, 26sı ise sessiz harftir.
- A a - Tıpkı Türkçe'deki 'A' sesini verir. Örnek: advokat (avukat) Okunuşu: advokat
- B b - Tıpkı Türkçe'deki 'B' sesini verir. Örnek: bife (büfe) Okunuşu: bife
- C c - Türkçe'deki 'TS' harflerinin birlikte okunmasıyla çıkan sesdir. Örnek: cilindar (silindir) Okunuşu: tsilindar
- Č č - Türkçe'deki 'Ç' sesini verir. Örnek: čanak (çanak) Okunuşu: çanak
- Ć ć - Yine Türkçe'deki 'Ç' sesini verir, ama çoğunlukla sözcük sonunda bulunur. Örnek: ćevap (kebap) Okunuşu: çevap
- D d - Tıpkı Türkçe'deki 'D' sesini verir. Örnek: dugme (düğme) Okunuşu: dugme
- Đ đ - Türkçe'deki 'C' sesini verir. Örnek: đubre (gübre) Okunuşu: cubre
- Dž dž - Yine Türkçe'deki 'C' sesini verir. Örnek: džep (cep) Okunuşu: cep
- E e - Tıpkı Türkçe'deki 'E' sesini verir. Örnek: eksperiment (deney) Okunuşu: eksperiment
- F f - Tıpkı Türkçe'deki 'F' sesini verir. Örnek: fes (fes) Okunuşu: fes
- G g - Tıpkı Türkçe'deki 'G' sesini verir. Örnek: guverner (yönetici) Okunuşu: guverner
- H h - Tıpkı Türkçe'deki 'H' sesini verir. Örnek: harač (haraç) Okunuşu: haraç
- I i - Tıpkı Türkçe'deki 'İ' sesini verir. Örnek: istoričar (tarihçi) Okunuşu: istoriçar
- J j - Bu harf Türkçe 'Y' gibi okunur. Örnek: jelek (yelek) Okunuşu: yelek
- K k - Tıpkın Türkçe'deki 'K' harfi gibi okunur. Örnek: kupus (lahana) Okunuşu: kupus
- L l - Tıpkı Türkçe'deki 'L' harfi gibi okunur. Örnek: licej (lise) Okunuşu: litsey
- Lj lj - Türkçe 'LY' gibi okunur. Ancak buradaki 'Y' sesi çok kısa ve belirsiz söylenir. Örnek: ljubav (aşk) Okunuşu: lyubav
- M m - Tıpkı Türkçe'deki 'M' sesini verir. Örnek: mitologija (mitoloji) Okunuşu: mitologiya
- N n - Tıpkı Türkçe'deki 'N' sesini verir. Örnek: nelogičan (mantıksız) Okunuşu: nelogiçan
- Nj nj - Türkçe 'NY' gibi okunur. Ancak buradaki 'Y' sesi de çok kısa ve belirsiz söylenir. Örnek: njuh (koku) Okunuşu: nyuh
- O o - Tıpkı Türkçe'deki 'O' sesini verir. Örnek: otisak (damga) Okunuşu: otisak
- P p - Tıpkı Türkçe'deki 'P' sesini verir. Örnek: papagaj (papağan) Okunuşu: papagay
- R r - Tıpkı Türkçe'deki 'R' sesini verir. Örnek: račun (hesap) Okunuşu: raçun
- S s - Tıpkı Türkçe'deki 'S' sesini verir. Örnek: samokritika (özeleştiri) Okunuşu: samokritika
- Š š - Türkçe 'Ş' sesinin aynısıdır. Örnek: šolja (fincan) Okunuşu: şolya
- T t - Tıpkı Türkçe'deki 'T' sesini verir. Örnek: tuš (duş) Okunuşu: tuş
- U u - Tıpkı Türkçe'deki 'U' sesini verir. Örnek: ulica (cadde) Okunuşu: ulitsa
- V v - Tıpkı Türkçe'deki 'V' sesini verir. Örnek: vino (şarap) Okunuşu: vino
- Z z - Tıpkı Türkçe'deki 'Z' sesini verir. Örnek: zumbul (sümbül) Okunuşu: zumbul
- Ž ž - Türkçe 'J' sesinin aynısıdır. Örnek: žaba (kurbağa) Okunuşu: jaba
[değiştir] Boşnakçanın Dil Bilgisi
[değiştir] Cinsiyet
Boşnakçada da diğer batı dillerindeki gibi nesnelerin cinsiyetleri vardır.
- İsimlerde cinsiyet aşağıdaki şekilde kullanılır:
- Dişil nesneler ("a" ile biter)
- Eril nesneler (genellikle sessiz bir harf ile biter)
- Nötr (genellikle "o" ile biter)
- İstisnalar dışında bu kurallar kelimelerde genellikle geçerlidir.
Örnekler:
- Olovka- Kalem (dişil)
- Sat- Saat (eril)
- Staklo- Cam (nötr)
[değiştir] İsimler
İsimler kişileri mekan ya da herhangi bir şeyi tanımlamak için kullanılan kelimelerdir. Boşnakçada her ismin bir cinsiyeti vardır: İsimler dişil, eril ya da nötr olduklarını bildirir.
i) Eril (tekil) isimler sessiz harfle biterler. (çoğunlukla eril isimler):Örnekler:
Şehir Grad Bilgisayar Kompjuter Oğlan Dječak-(dyeçak)
ii) Eril (çoğul) isimler "i" harfi ile biter : Örnekler:
Şehirler Gradovi Bilgisayarlar Kompjuteri Oğlanlar Dječaci-(Dyeçatsi)
iii) Dişil isimler genellikle "a" harfi ile biterler. Çok az bir kısmı sessiz harfle bitebilir. : Örnekler:
Kedi Mačka - (maçka) Kız Djevojka - (dyevoyka) Nokta Tačka - (taçka)
iv) Dişil (çoğul) isimler "e" ya da "i" harfi ile biterler :Örnekler:
Kediler Mačke Kızlar Djevojke Noktalar Tačke
v) Nötr (tekil):Örnekler:
Ayna Ogledalo Bölge Mjesto-(myesto)
vi) Nötr (çoğul):Örnekler:
Aynalar Ogledala Bölgeler Mjesta
İsimlerde hal
1) Eril adlar Yalın hali : grad - şehir -in hali : grada - şehrin -e hali : gradu - şehre -i hali : grad - şehri -le, -la hali : gradom - şehirle -de hali : gradu - şehirde -hitap : grade! Ey şehir!
2) Dişil adlar Yalın hali:djevojka - kız -in hali : djevojke - kızın -e hali : djevojci - kıza -i hali : djevojku - kızı -le, -la hali : djevojkom - kızla -de hali : djevojci - kızda -hitap : djevojko! - Hey kız!
3) Nötr adlar Yalın hali :ogledalo - ayna -in hali : ogledala - aynanın -e hali : ogledalu - aynaya -i hali : ogledalo - aynayı -la,-la hali: ogledalom aynayla -de hali : ogledalu - aynada -hitap : ogledalo! - Ey ayna!
Note: İsimlerde cinsiyet tanımlamaları ( the , a) Boşnakçada kullanılmaz, ama kelime içinde kolaylıkla anlaşılır.
[değiştir] Basit Cümle Kalıpları
- İyi günler. - Dobar dan.
- Merhaba. - Zdravo ya da Merhaba.
- Nasılsınız? - Kako ste?
- Nasılsın? - Kako si?
- İyiyim, teşekkür ederim. - Dobro sam, hvala.
- Adınız nedir? - Kako se zovete?
- Adın ne? - Kako se zoveš?
- Benim adım ______ . - Zovem se ______ .
- Ben _____. - Ja sam ______.
- Tanıştığımıza memnun oldum. - Drago mi je.
- Lütfen. - Molim.
- Teşekkür ederim. - Hvala.
- Çok teşekkürler. - Hvala lijepo.
- Bir şey değil.- Nema na čemu.
- Afedersiniz. Pardon. Özür dilerim. - Izvinite. Oprostite. Pardon.
- Başınız sağolsun. - Žao mi je.
- Hoşçakal. - Allahimanet ya da Zbogom.
- Hoşçakal(resmi olmayan). - Doviđenja ya da Ćao ya da Zdravo.
- İyi Boşnakça konuşamıyorum. - Ne govorim dobro bosanski.
- Türkçe biliyor musun? - Da li govorite turski?
- Burada Türkçe bilen biri var mı? - Da li iko ovdje govori turski?
- İmdat! - Upomoć!
- Dikkat et! - Pazite!
- Günaydın. - Dobro jutro, Sabah hajrola.
- İyi akşamlar. - Dobra večer. Dobro veče.
- İyi geceler. İyi geceler (uyku için). - Lahku noć. Laku noć.
- Anlamadım. - Ne razumijem.
- Tuvalet nerede? - Gdje je WC?
- Sus! - Šuti!
- Evet. – Da.
- Hayır. – Ne.
- Affedersiniz. – Izvinite.
- Lütfen. – Molim.
- Rica ederim. – Molim.
- Teşekkür ederim. – Hvala vam.
- Tamam. – U redu.
- Pekâlâ. – Dobro.
- İyi. – Lijepo.
- Çok iyi. – Odlično.
- Fena değil. – Nije loše.
- Dinle. – Slušaj!
- Endişelenmeyin. – Ne brinite.
- Her şey yolunda. – Sve je u redu.
- İdare eder. – Eh dobro je.
- İnşallah. – Inšallah.
- İşler nasıl gidiyor? – Kako ide posao?
- Fena değil. – Nije loše.
- İyi fikir. – Dobra ideja.
- Tabi.- Sigurno.
- Belki. – Možda.
- Umarım. – Nadam se.
- Sahi mi? – Istina?
- Harika. – Izvrsno.
- Estağfurullah. – Molim vas.
- İmdat. – Pomoć.
- Lütfen bana yardım edin. – Molim vas, pomozite mi.
- Yardımcı olabilir misiniz? – Možete li mi pomoći?
- Elbette. – Svakako.
- Olabilir. – Moguće.
- Mümkün değil. – Nije moguće.
- Sanmıyorum. – Ne vjerujem.
- Asla. – Nikada.
- Memnuniyetle. – Sa zadovoljstvom.
- Ben de öyle düşünüyorum. – I ja mislim tako.
- Benim için hiç fark etmez. – Za mene nema nikakavog problema.
- Anlaştık. – Dogovorili smo se.
- Onu kabul ediyorum. – To prihvaćam.
[değiştir] Boşnakça Bazı Dil İsimleri
- turski--Türkçe
- hrvatski--Hırvatça
- srpski--Sırpça
- engleski--İngilizce
- njemački--Almanca
- francuski--Fransızca
- ruski--Rusça
- španjolski--İspanyolca
- portugalski--Portekizce
- talijanski--İtalyanca
- arapski--Arapça
- kineski--Çince
- japanski--Japonca
- indonezijski--Endonezyaca
Makedonski : Makedonyaca Slovenski: Slovence
[değiştir] Boşnakça Sayılar
- 1=jedan
- 2=dva
- 3=tri
- 4=četiri
- 5=pet
- 6=šest
- 7=sedam
- 8=osam
- 9=devet
- 10=deset
- 11=jedanaest
- 12=dvanaest
- 13=trinaest
- 14=četrnaest
- 15=petnaest
- 16=šesnaest
- 17=sedamnaest
- 18=osamnaest
- 19=devetnaest
- 20=dvadeset
- 21=dvadeset jedan
- 22=dvadeset dva
- 30=trideset
- 40=četrdeset
- 50=pedeset
- 60=šezdeset
- 70=sedamdeset
- 80=osamdeset
- 90=devedeset
- 100=sto, stotina
- 1000=hiljada
- 1000000=miljarda
[değiştir] Gerekli Sözcükler
- Samo--sadece
- Malo--biraz
- Mali--küçük(çocuk)
- zašto?--neden?
- Kako?--nasıl?
- Kad?--ne zaman?
- Koji?--hangi?
- Tko?--kim?
- Gdje je …?--... nerede?
- Pošto je …?--... ne kadar(fiyat)?
- Sir--peynir.
- Mlijeko--yoğurt.
- Vrnika--süt
- Kahva. Kafa--kahve.
- Hljeb--ekmek.
- Šećer--şeker.
- Pica--pizza.
- Čaj--çay.
- i--ve.
- Šta?--Ne? (kaba).
- Molim? alo,Ne? (nazik).
- Jučer--dün.
- Danas--bugün.
- Sutra--yarın.
- Sada--şimdi.
- Ovdje--burada.
- Tamo--orada .
- Ovo--bu.
- ono--şu.
- Molim vas…--Lütfen….
[değiştir] Dış bağlantılar
- Türkiye ve dünyadaki boşnaklar ile ilgili haberler [1]
- Boşnaklar forumu boşnak portalı [2]
- rjecnik.ba On-Line Turkie-Bosnian two-side dictionare
- Boşnakça-Türkçe (Boşnakça-Türkçe konuşma kılavuzu)
- Türkçe- Boşnakça Sözlük (Boşnakça)
- Bosanski jezik (Boşnakça, İngilizce, Fransızca, Almanca)
- Sanoptikum - o bosanskom jeziku (Boşnakça)
- Learn Bosnian language (İngilizce)
- Članak iz "DANI" o bosanskom jeziku (Boşnakça)
- Bosanski jezik - Povijesna paradigma (Boşnakça)
|
|
---|---|
Batı | Çekçe · Kashubian · Knaanic† · Aşağı Sorbca · Pannonian Rusyn · Polabian† · Lehçe · Pomeranian† · Slovakça · Slovincian† · Yukarı Sorbca |
Doğu | Belarusça · Eski Doğu Slavca† · Eski Novgorod lehçesi† · Rusça · Carpathian Rusyn · Ruthenian† · Ukraynaca |
Güney | Banat Bulgarcası · Boşnakça · Bulgarca · Bunyev · Kilise Slavcası · Hırvatça · Makedonca · Karadağca · Eski Kilise Slavcası† · Sırpça · Yunanistan'daki Slav Diyalektleri · Slovence |
Diğer | Eski Slavca† · Russenorsk† · Slavoserbian† |
(†) ölü dil |