X-2
Z Wikipedii
X-2 - oznaczenie wydziału kontrwywiadu Biura Służb Strategicznych (Office of Strategic Services - OSS) amerykańskiej agencji wywiadowczej, działającej podczas II wojny światowej, w latach 1942 - 1945.
Spis treści |
[edytuj] Powołanie OSS
13 czerwca 1942 roku prezydent Franklin Delano Roosevelt postanowił zlikwidować działającą dotychczas tzw. Koordynację Informacyjną (Coordinator of Information - COI) i w jej miejsce utworzyć nową agencję wywiadowczą nazwaną Biurem Służb Strategicznych (Office of Strategic Services - OSS), podlegającą pod Połączony Komitet Szefów Sztabów - JCS. Departamenty COI zostały przydzielone do innych instytucji wywiadowczych - Służby Propagandowe zostały przydzielone do także nowo utworzonego Biura Informacji Wojennej, a pozostałość zlikwidowanej COI - do Biura Służb Strategicznych - OSS. Zadaniem nowej agencji było m.in. gromadzenie i analiza materiału strategicznego dla Połączonego Komitetu Szefów Sztabów (Joint Chefs of Staff - JCS) oraz planowanie operacji specjalnych potrzebnych JCS i kierowanie ich realizacją.
[edytuj] Struktura OSS
W strukturach OSS działały :
- SI - Secret Intelligence (lub SI/B) - (Tajny Wywiad) - gromadzenie informacji wywiadowczych i szpiegostwo.
- SO - Secret Operations (lub SO/G) (Tajne Operacje) - sabotaż, działania partyzancko-wywrotowe.
- R&A - Research and Analysis (tzw. korpus hotelowy), (Badania i Analizy) - analizy operacji konwencjonalnych i specjalnych, m.in. ocena bombardowań alianckich w Europie.
- MO - Morale Operations (tzw. Czarna Propaganda) - operacje psychologiczne, czarna propaganda.
- X-2 - Kontrwywiad - ochrona działań wywiadu amerykańskiego.
[edytuj] Kontrwywiad OSS - X-2
W chwili powstania wydział X-2 liczył 25 osób, jego biura mieściły się w opuszczonej na czas wojny londyńskiej siedzibie MI6. W końcu 1944 roku X-2 zatrudniał 500 kobiet i mężczyzn w 16 placówkach polowych, rozsianych po całym świecie. Ciekawe jest to, że większość personelu stanowili tacy ludzie jak prawnicy i profesorowie uniwersytetów. W X-2 pracowali m.in. James Jesus Angleton, szef kontrwywiadu OSS (tj. X-2) w Rzymie, a następnie szef sztabu kontrwywiadu Centralnej Agencji Wywiadowczej - CIA. Zgodnie z ocenami Biura Służb Strategicznych, X-2 przyczyniło się do usunięcia około 1300 agentów nieprzyjaciela. W tajnej historii OSS Pearson odnotował, że X-2 współpracowało ściśle nie tylko z Brytyjczykami, ale otrzymywało również materiały kontrwywiadowcze ze źródeł francuskich, norweskich i włoskich. Wymieniało też informacje z służbami kontrwywiadu Turcji, Danii Szwecji, Holandii i Belgii. Do końca wojny kontrwywiad OSS (X-2) zgromadził akta około 300 tysięcy osób. Pierwszym naczelnikiem wydziału był prawnik z Chicago, Hubert Will. Jego następcą, profesor anglistyki uniwersytetu Yale, Norman Holmes Pearson. To on nadał wydziałowi kontrwywiadu OSS oznaczenie X-2, prawdopodobnie dla podkreślenia związków z brytyjskim Komitetem XX. Pearson pracował przez pewien czas w Bletchley Park, gdzie w ramach programu Ultra prowadzono dekryptaż niemieckich depesz zaszyfrowanych za pomocą maszyn szyfrujących Enigma. Był pełniącym obowiązki kierownika londyńskiej placówki X-2, od lipca do października 1943 roku. Całością X-2 kierował od września 1944 do stycznia 1945 roku. Wśród brytyjskich współpracowników Pearsona był Harold (Kim) Philby, który z ramienia brytyjskiej Tajnej Służby Wywiadowczej (skr. - MI6) nadzorował działalność wywiadowczą w rejonie Półwyspu Iberyjskiego. Pearson pamiętał, że zalecono mu ostrożność w kontaktach z Philbym, którego po ucieczce do Moskwy w 1963 roku zdemaskowano jako radzieckiego szpiega, wieloletniego członka tzw. siatki szpiegowskiej Cambridge.
[edytuj] Likwidacja OSS
Po zakończeniu II wojny światowej, ówczesny prezydent Stanów Zjednoczonych Harry Truman, który zastąpił Roosevelta po jego nagłej śmierci w 1945 roku, rozwiązał Biuro Służb Strategicznych 1 października 1945 roku, tym samym rozwiązano X-2 wchodzące w struktury biura. Mimo to OSS prowadziło swą działalność jeszcze do 12 stycznia 1946 roku. Większość pracowników cywilnych i wojskowych OSS, a było ich 1362 osoby, przeniesiono do Tymczasowej Służby Badań i Wywiadu podległej Departamentowi Stanu, resztę personelu - 9028 osób, przeniesiono do nowo utworzonej Jednostki Służby Strategicznej - (Strategic Service Unit - SSU), która następnie połączona z Central Intelligence Group (CIG) Grupą Centrali Wywiadu utworzyła działającą do dziś Centralną Agencje Wywiadowczą - CIA.
