Wasil Zacharka

Z Wikipedii

Wasil Zacharka, biał. Васіль Захарка (ur. 1 kwietnia 1877 r. w Dobrosielcach koło Wołkowyska, zm. 14 marca 1943 r. w Pradze) – białoruski wojskowy, narodowy publicysta oraz działacz polityczny, prezydent Białoruskiej Rady Ludowej na emigracji w latach 1928-1943.

W latach 1895-1898 nauczał w cerkiewnej szkole na Grodzieńszczyźnie. W 1898 roku zaciągnął się do wojska rosyjskiego, w którym służył do rewolucji lutowej 1917 r. Następnie przystąpił do białych. Po powrocie na Białoruś organizował białoruskie formacje wojskowe. 22 października 1917 roku objął funkcję sekretarza Centralnej Białoruskiej Rady Wojskowej w Mińsku. Jednocześnie był członkiem kierownictwa Białoruskiej Socjalistycznej Hramady. W grudniu 1917 roku był jednym z organizatorów, a następnie uczestników I Wszechbiałoruskiego Kongresu w Mińsku, który zapoczątkował proces powołania do życia Białoruskiej Republiki Ludowej. Został wybrany do rady wykonawczej Kongresu. Po jego rozpędzeniu przez bolszewików został aresztowany i uwięziony, ale udało mu się zbiec. Odtąd przeszedł do opozycji antysowieckiej. Od marca 1918 roku piastował liczne stanowiska rządowe w kolejnych gabinetach rządowych Republiki (m.in. ministra obrony). W emigracyjnym rządzie Wacława Łastowskiego w Kownie sprawował urząd ministra finansów. Na początku czerwca 1920 roku przewodniczył misji dyplomatycznej do Moskwy, która miała negocjować uznanie państwa białoruskiego. Prowadził też rozmowy dyplomatyczne z władzami Polski i Litwy.

Następnie przeniósł się do Pragi. Dzięki jego staraniom niemal całe archiwum Białoruskiej Republiki Ludowej zostało tam przewiezione. We wrześniu 1921 roku zainicjował zwołanie I Białoruskiej Konferencji Narodowej w Pradze, która ustosunkowała się do polsko-bolszewickiego traktatu ryskiego, nazywając go "rozbiorem Białorusi" i odmawiając prawa tak rządowi polskiemu, jak też władzom sowieckim do reprezentowania Białorusinów. Podczas II Konferencji Białoruskiej w Berlinie w październiku 1925 r. W. Zacharka znalazł się w grupie mniejszościowej odrzucającej współpracę z bolszewicką Rosją. W marcu 1928 roku objął stanowisko przewodniczącego Rady Białoruskiej Republiki Ludowej (de facto prezydenta). Wcześniej od 1925 r. był zastępcą drugiego przewodniczącego Piotry Krečeŭskiego. Współpracował z różnymi białoruskimi pismami narodowymi, pisząc liczne artykuły, m.in. w "Iskrach Skaryny". W początkowym okresie II wojny światowej liczył na odbudowę niepodległej Białorusi z pomocą Niemców. Dlatego jeszcze 20 kwietnia 1939 r. wystosował memorandum do Adolfa Hitlera, w którym przedstawił polityczną, geograficzną i ekonomiczną sytuację sowieckiej Białorusi oraz zadeklarował mu swoją wierność. W 1941 r. odrzucił jednak współpracę polityczną z III Rzeszą. Zmarł 14 marca 1943 roku. Został pochowany na praskim Cmentarzu Olszańskim.

[edytuj] Bibliografia

• Roszkowski W., Kofman J. (red.), Słownik biograficzny Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, Warszawa 2005, ISBN 83-7399-084-4
• E. Mironowicz, Historia Białorusi. Podręcznik dla liceów ogólnokształcących, Białystok 2001

[edytuj] Linki zewnętrzne

Biografia Wasila Zacharki (jęz. angielski)