Václav Havel

Z Wikipedii

Václav Havel
Data i miejsce urodzenia	1936 Praga, Czechosłowacja
9. Prezydent Czechosłowacji
Okres urzędowania	od 29 grudnia 1989 do 20 lipca 1992
Poprzednik	Gustáv Husák
Następca	Jan Stráský (P.o.)
1. Prezydent Republiki Czeskiej
Okres urzędowania	od 2 lutego 1993 do 2 lutego 2003
Poprzednik	(państwo ustanowione)
Następca	Václav Klaus
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Václav Havel (ur. 5 października 1936 w Pradze) - czeski pisarz, dramaturg i polityk, sygnatariusz Karty 77. Był ostatnim prezydentem Czechosłowacji i pierwszym prezydentem Republiki Czeskiej.

Spis treści 1 Nota biograficzna 1.1 Kontrowersje 2 Bibliografia 2.1 Sztuki teatralne 2.2 Ważniejsze eseje 2.3 Wydania książkowe 3 Linki zewnętrzne 4 Przypisy

[edytuj] Nota biograficzna

Václav Havel urodził się w Pradze 5 października 1936. Po wojnie i komunistycznym przewrocie w Czechosłowacji w 1948 jego rodzina została zaklasyfikowana jako kapitaliści i pozbawiona majątku. Młodemu Havlowi uniemożliwiono podjęcie studiów. Uczęszczał jednak do liceum wieczorowego, a następnie podjął studia na praskiej politechnice, skąd jednak został po niecałym roku relegowany i wcielony do wojska w 1957.

Po dwuletniej służbie wojskowej Václav Havel został przeniesiony do rezerwy. Jako że nie mógł podjąć pracy w żadnym przedsiębiorstwie państwowym, utrzymywał się z prac dorywczych. Jednocześnie studiował korespondencyjnie scenopisarstwo. Zadebiutował scenicznie sztuką Zahradní slavnost ("Garden Party") w roku 1963. Wkrótce potem rozpoczął pracę w praskim teatrze "na zábradlí", początkowo jako montażysta sceny, potem kierownik literacki, a wreszcie jako główny dramaturg i scenarzysta. W 1964 ożenił się z Olgą Šplíchalovą.

Po stłumieniu praskiej wiosny w 1968 jego nazwisko znalazło się na indeksie. Havel został zmuszony do przerwania współpracy z teatrem i zajął się polityką. Był jednym z współorganizatorów i działaczy Porozumienia Obywatelskiego oraz jednym z sygnatariuszy Karty 77 w roku 1977. Za działalność opozycyjną dwukrotnie aresztowany, spędził w więzieniach ponad 5 lat. W tym czasie współpracował także z działaczami polskiego KOR, między innymi z Jackiem Kuroniem, oraz z Solidarnością Polsko-Czesko-Słowacką, której jest po dziś dzień "szeregowym" członkiem.

Jako jeden z liderów Porozumienia był jednym z najważniejszych uczestników tzw. aksamitnej rewolucji w 1989. 29 grudnia 1989 Zgromadzenie Narodowe wybrało go na prezydenta Czechosłowacji. Po pierwszych całkowicie wolnych wyborach w 1990 Havel pozostał prezydentem. W polityce Havel popierał utrzymanie federacji Czech i Słowacji, a także szybkie reformy i integrację z EWG i NATO. Nie udało mu się jednak przekonać większości Słowaków. 3 lipca 1992 parlamentowi federalnemu nie udało się wybrać Havla na kolejną kadencję z powodu absencji słowackich posłów. 20 lipca parlament w Bratysławie ogłosił niepodległość Słowacji, a w pięć dni później jego decyzję poparł parlament federalny. W ramach protestu Havel złożył urząd.

Po rozdziale Czech i Słowacji 1 stycznia 1993, Havel ubiegał się o urząd prezydenta nowo powstałej Republiki Czeskiej. Zgromadzenie Narodowe przegłosowało jego wybór 26 stycznia. Havel działał na rzecz pojednania między poszczególnymi frakcjami na czeskiej scenie politycznej, a także na rzecz zjednoczenia ze strukturami europejskimi. Pomimo coraz bardziej zaawansowanej choroby serca Havel został w 1998 wybrany na drugą kadencję. Po jej zakończeniu 2 lutego 2003 Havel złożył urząd i wycofał się z polityki. Jego następcą został jeden z jego najzagorzalszych przeciwników politycznych, Václav Klaus.

Od 1997 r. jego żoną jest była aktorka Dagmar Veškrnová.

[edytuj] Kontrowersje

3 września 2007 odbył wizytę w Krakowie, której celem była promocja jego najnowszej książki o charakterze wspomnień Tylko krótko, proszę. Podczas konferencji prasowej na Wawelu, odniósł się do obecnej sytuacji w Polsce. Jak powiedział: odnoszę takie wrażenie, że jak najwcześniej powinny się odbyć wolne wybory. Uważam, że byłoby w interesie wszystkich obywateli Polski, gdyby na te wybory zostali zaproszeni międzynarodowi obserwatorzy.

Od jego poglądów w tej sprawie odcięła się ambasada czeska w Warszawie.^[1]

[edytuj] Bibliografia

[edytuj] Sztuki teatralne

• 1960 Rodinný večer
• 1963 Zahradní slavnost
• 1965 Vyrozumění (Powiadomienie, wydanie polskie 1966)
• 1968 Ztížená možnost soustředění (Puzuk, czyli Uporczywa niemożność koncentracji, wyst. pol. w tym samym roku)
• 1968 Anděl strážný
• 1968 Motýl na anténě
• 1971 Spiklenci
• 1972 Žebrácká opera (Opera żebracza, oficjalne wystawienie 1990)
• 1975 Audience (Audiencja, premiera polska 1981, ponowna premiera w 1990, premiera czeska w tymże roku)
• 1975 Vernisáž (Wernisaż, wyd. pol. 1981 – podziemne)
• 1976 Horský hotel (Górski hotel)
• 1978 Protest (Protest, wyd. pol. 1981 – podziemne)
• 1983 Chyba
• 1984 Largo desolato (Largo desolato, wyd. pol. 1987 – podziemne)
• 1985 Pokoušení (Kuszenie, wyd. pol. 1987 – podziemne)
• 1987 Asanace (Rewaloryzacja, wyd. pol. 1989)
• 1988 Zítra to spustíme
• 2007 Odcházení

[edytuj] Ważniejsze eseje

• 1975 Dopis Gustávu Husákovi (List do Gustawa Husaka)
• 1978 Moc bezmocných (Siła bezsilnych, wyd. pol. 1984 – podziemne)
• 1984 Politika a svědomí (Polityka i sumiennie)
• 1985 Anatomie jedné zdrženlivosti
• 1986 Děkovná řeč za Erasmovu cenu
• 1986 O smyslu Charty 77 (O sensie Karty 77)
• 1987 Příběh a totalita
• 1989 Slovo o slovu (Słowo o słowie)

[edytuj] Wydania książkowe

• 1983 Dopisy Olze (Listy do Olgi, wyd. pol. 1993)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Václava Havla
• Havel Festival

Przypisy