Edvard Beneš
Z Wikipedii
Edvard Beneš | |
Data i miejsce urodzenia | 1884 , zm. 1948 |
prezydent Czechosłowacji | |
Okres urzędowania | od 1935 do 1938 |
Poprzednik | Tomáš Garrigue Masaryk |
Następca | Emil Hácha |
Edvard Beneš (28 maja 1884 – 3 września 1948) – polityk czeski, prezydent Czechosłowacji w latach 1938-1945, na uchodźstwie (uznany przez aliantów prezydentem w lecie 1941) i po powrocie do kraju 1945-1948.
Z wykształcenia prawnik i socjolog. Działacz Partii Narodowo-Socjalistycznej, bliski współpracownik Tomaša G. Masaryka. W latach 1918-1939 – minister spraw zagranicznych, a następnie prezydent Czechosłowacji. Zwolennik współpracy z państwami zachodnimi (głównie z Francją) i z ZSRR. Współtwórca Małej Ententy. Po zawarciu układu monachijskiego (1938) podał się do dymisji. Opierając się na teorii ciągłości prawnej Czechosłowacji "przedmonachijskiej" utworzył władze czechosłowackie na wychodźstwie, w ramach których piastował funkcję prezydenta. Planowane w czasie wojny (1939-1943) utworzenie federacji polsko-czechosłowackiej uzależniał od zgody ZSRR i innych mocarstw, co spowodowało zerwanie rozmów. W 1943 podpisał w Moskwie czechosłowacko-sowiecki układ o przyjaźni, pomocy i współpracy. W 1945 powrócił do Pragi i został ponownie wybrany na głowę państwa. Na mocy jego dekretów pozbawiono obywatelstwa i mienia Niemców wysiedlanych z Czechosłowacji. Po przewrocie komunistycznym w lutym 1948 zaakceptował nowy skład rządu. W maju 1948 nie podpisał nowej konstytucji, 7 czerwca 1948 podał się do dymisji, wycofał się z życia publicznego i wkrótce zmarł.
Od 2005 przed Ministerstwem Spraw Zagranicznych w Pradze stoi jego pomnik.
Tomáš Masaryk • Edvard Beneš • Emil Hácha • Klement Gottwald • Antonín Zápotocký • Antonín Novotný • Ludvík Svoboda • Gustáv Husák • Václav Havel
W 1993 roku Czechosłowacja się rozpadła. Prezydentem Czech został Václav Havel, a tymczasowym prezydentem Słowacji został Vladimír Mečiar