Tadeusz Czeżowski
Z Wikipedii
Tadeusz Czeżowski (ur. 26 lipca 1889 w Wiedniu, zm. 28 lutego 1981 w Toruniu) – polski filozof, logik i etyk.
We Lwowie ukończył czteroletnią szkołę ludową i gimnazjum. W 1907 zdał maturę. Podjął studia z matematyki, fizyki i filozofii na Uniwersytecie Lwowskim. Wykładowcami Czeżowskiego byli:
- matematyka – Józef Puzyna i zastępczo profesor astronomii Marcin Ernst, później Wacław Sierpiński
- fizyki – Ignacy Zakrzewski i Marian Smoluchowski,
- filozofii – profesorowie Kazimierz Twardowski i Mścisław Wartenberg oraz docenci Władysław Witwicki i Jan Łukasiewicz.
Poznał się w tym czasie z Tadeuszem Kotarbińskim. W 1912 złożył egzamin nauczycielski z matematyki i fizyki, w 1914 egzamin doktorski z filozofii i matematyki. Po odbyciu rocznej praktyki nauczycielskiej w VI gimnazjum we Lwowie pod kierunkiem profesora Karola Czajkowskiego (matematyka i fizyka) oraz Macieja Rataja (propedeutyka filozofii) został nauczycielem w tym gimnazjum. W latach 1915-1918 był kierownikiem kancelarii uniwersyteckiej podczas rektorowania Kazimierza Twardowskiego. W 1918 wyjechał ze Lwowa do Warszawy, powołany na urzędnika w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W 1920 habilitował się na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, a w 1923 został mianowany profesorem nadzwyczajnym filozofii w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.
Wojnę i okupację przetrwał szczęśliwie w Wilnie. Tadeusz Czeżowski był wprawdzie aresztowany przez litweską policję bezpieczeństwa Saugumę 16 września 1943 roku, jako jeden ze stu polskich zakładników po zabójstwie policjanta litewskiego i agenta Saugumy Marianasa Padabasa, ale kiedy wyjaśniło się, że Padabas nie został zastrzelony przez Kedyw AK, ale w pijackiej kłótni przez innego policjanta, Czyżowski został po dwóch tygodniach zwolniony. Niestety 10 zakładników w międzyczasie Litwini rozstrzelali (m.in. profesorów uniwersytetu Kazimierza Pelczara (profesora medycyny) i Mieczysława Witolda Gutkowskiego profesora prawa). Wydarzenie to opisuje Czeżowski w swoich wspomnieniach.
Po wojnie Tadeusz Czeżowski został przesiedlony do Torunia. Uczestniczył w pracach organizacyjnych nowego uniwersytetu, UMK, na którym wykładał aż do przejścia na emeryturę w 1960.
W 1979 roku Uniwersytet Mikołaja Kopernika przyznał mu tytuł doktora honoris causa.
