Sztuka współczesna
Z Wikipedii
Sztuka współczesna - aktualny okres w dziejach sztuki, którego początek umownie wyznaczono na połowę XX wieku (po II wojnie światowej). Nie podlega jeszcze on ustalonym czasowym podziałom. Ruchy artystyczne, tendencje, manifesty składają się na skomplikowany obraz tej sztuki.
Zaczynu współczesności w sztukach wizualnych upatruje się w działalności dadaistów, czyli w początkach XX wieku.
Od czasu gdy artysta przestał być rzemieślnikiem w dziedzinie dekoracji i architektury, a stał się interpretatorem świata, twórcą szukającym odpowiedzi na istotne pytania epistemologiczne rozwiązującym własne problemy wewnętrzne - rola sztuki uległa zmianie. Estetyczne satysfakcje odbiorcy coraz rzadziej motywują twórców. Hasło "sztuka dla sztuki" - chociaż nie było pierwszym przykładem odchodzenia od służebnej roli sztuki - było pierwszym sztandarowym wezwaniem do wyzwolenia sztuki od uzależnień rynkowych.
W obecnej dobie rozwoju cywilizacji nie można zamknąć sztuki współczesnej w jednolitych formułach. Sztuka poprzez dzieła artystów reaguje na ogromny potencjał, możliwości i zagrożenia otaczającego świata. Artyści dla swoich poszukiwań znajdują różne środki wyrazu. Do najwcześniej wprowadzonych nowatorskich rozwiązań - przez pierwszą awangardę - należą abstrakcje, collage, fotomontaż, manifest, obiekt, w czasach drugiej awangardy (neoawangardy) pojawia się także instalacje, videoinstalacje, performance, happening. Nie istnieją żadne zauważalne dla współczesnego odbiorcy ograniczenia estetyczne czy techniczne w wypowiedzi artystycznej.
Spis treści |
[edytuj] Galerie sztuki współczesnej w Polsce
Centra Sztuki Współczesnej:
- Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie,
- Instytut Sztuki Wyspa w Gdańsku,
- Centrum Sztuki Współczesnej "Kronika" w Bytomiu,
- Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku,
- Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu" w Toruniu,
- Centrum Sztuki Współczesnej Solvay w Krakowie,
- Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej "Elektrownia" w Radomiu.
Ważniejsze galerie niekomercyjne:
- Atlas Sztuki w Łodzi,
- [[Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej w Słupsku/Ustce,
- BWA w Katowicach,
- BWA we Wrocławiu: Galeria Awangarda, BWA Studio, Galeria Dizajnu, Galeria Szkła i Ceramiki,
- BWA (Biuro Wystaw Artystycznych) w Zielonej Górze,
- Centrum Kultury w Lublinie,
- Galeria Arsenał w Białymstoku,
- Galeria AT(ASP) w Poznaniu,
- Galeria Biała w Lublinie,
- Galeria Bielska w Bielsku-Białej,
- Galeria Entropia we Wrocławiu,
- Galeria Foksal w Warszawie,
- Galerie Górnośląskiego Centrum Kultury w Katowicach: Sektor I, Engram, Piętro Wyżej, Pusta, Galeria "5".
- Galeria Krzysztofory w Krakowie,
- Galeria Manhattan w Łodzi,
- Galeria Miejska "Arsenał" w Poznaniu,
- Galeria ON w Poznaniu,
- Galeria Potocka w Krakowie,
- Galeria Rondo Sztuki w Katowicach,
- Galeria Stary Browar w Poznaniu,
- Galeria Szara w Cieszynie,
- Galeria Sztuki Współczesnej "Bunkier Sztuki" w Krakowie,
- Galeria Wozownia w Toruniu,
- Galeria XX1 w Warszawie,
- Narodowa Galeria Sztuki Zachęta w Warszawie,
- Otwarta Pracownia w Krakowie,
Ważniejsze galerie komercyjne:
- Fundacja Galerii Foksal w Warszawie,
- Galeria Raster w Warszawie,
- Galeria Zderzak w Krakowie,
- Galeria Starmach w Krakowie,
- Galeria Ego w Poznaniu,
- Galeria Czarna w Warszawie,
- Galeria LeGuern w Warszawie,
- Galeria Leto w Warszawie,
- Galeria Pies w Poznaniu,
- Galeria Appendix2 w Warszawie,
Inne:
- Muzeum Sztuki w Łodzi,
- Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie,
- Centrum Sztuki WRO we Wrocławiu,
- Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku,
[edytuj] Czasopisma poświęcone sztuce współczesnej
- ARTeon (od 1999)
- ARTluk
- artmix
- artPapier (w sieci)
- Czas Kultury
- Czereja (już nie wydawane)
- Exit (od 1990)
- Format (od 1991)
- Fort Sztuki
- Ha!art (od 1999)
- Kwartalnik Rzeźby Orońsko (od 1990)
- Magazyn Sztuki (już nie wydawane)
- Obieg (od 1988)
- Piktogram (od 2005)
- Pokaz (od 1993)
- Raster (już nie wydawane: druk i sieć)
- Sekcja
- spam.art.pl
[edytuj] Nagrody i konkursy
- Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
[edytuj] w Polsce
- Bielska Jesień, Galeria Bielska w Bielsku-Białej (malarstwo i konkurs kuratorski),
- [[Biennale Sztuki Młodych Rybie OKO]] w BGSW w Słupsku (artyści do 35 roku życia),
- Konkurs im. Eugeniusza Gepperta, ASP i BWA we Wrocławiu (malarstwo),
- nagroda im. Jana Cybisa od 1973 (malarstwo)
- nagroda krytyki artystycznej im. Jerzego Stajudy od 1992
- nagroda im. Katarzyny Kobro
- nagroda "ARTeonu"
[edytuj] za granicą
[edytuj] Kierunki
nazwa | lata rozwoju | miejsce[1] | dziedziny | przedstawiciele | autor terminu |
---|---|---|---|---|---|
socrealizm realizm socjalistyczny |
1934 - poł. lat 80. | ZSRR | sztuki plastyczne film literatura muzyka |
Isaak Brodski Aleksander Kobzdej |
|
pop-art | od 1953 | Wielka Brytania USA |
Richard Hamilton Roy Lichtenstein Andy Warhol |
Lawrence Alloway (1952) | |
hiperrealizm | od ok. 1965 | USA | malarstwo grafika rzeźba |
Douane Hanson John De Andrea Chuck Close |
Isy Brachot (1973) |
sztuka ziemi land art |
od ok. 1965 | Dennis Oppenheim Richard Long Robert Smithson |
|||
nowa figuracja | lata 60. | malarstwo | Jean Dubuffet Francis Bacon Willem de Kooning |
||
mail art sztuka poczty |
lata 60. | Ray Johnson On Kawara Andrzej Partum |
|||
sztuka kinetyczna | Alexander Calder Jean Tinguely |
||||
konceptualizm | od ok. 1967 | Roman Opałka | |||
Arte Povera sztuka biedna sztuka świadomego ubóstwa |
1967-1977 | Włochy | Michelangelo Pistoletto Giovanni Anselmo Alighiero Boetti |
Germano Celant (1967) | |
environment | |||||
asamblaż | Jean Dubuffet | ||||
video art sztuka video |
|||||
sztuka krytyczna | |||||
współczesna architektura | |||||
street art | malarstwo grafika instalacja happening |
Banksy |
[edytuj] Abstrakcja niegeometryczna
W świecie sztuki panuje dość duże zamieszanie jeśli chodzi o terminy przedstawione w poniższej tabelce. Niektórzy uważają słowa informel i taszyzm za synonimy. Inni wiążą art informel tylko z Francją, podczas gdy taszyzm odnoszą do sztuki Europy i Ameryki jednocześnie. Jeszcze inni czynią wprost odwrotnie. Tak czy inaczej obydwa terminy pochodzą z języka francuskiego i są utożsamiane z tym, co w Stanach Zjednoczonych nazwano abstrakcyjnym ekspresjonizmem. Kierunek ten rozwijał się niezależnie na obu kontynentach. Prawdopodobnie stąd bierze się brak porządku w terminologii.
nazwa | lata rozwoju | miejsce[1] | dziedziny | przedstawiciele | autor terminu |
---|---|---|---|---|---|
taszyzm malarstwo gestu |
lata 50. | Francja | malarstwo | Jean-Paul Riopelle Hans Hartung |
|
art informel malarstwo gestu |
lata 50. | Francja USA |
malarstwo | Michel Tapié | |
szkoła nowojorska |
|||||
abstrakcyjny ekspresjonizm | 1946 | USA | malarstwo | Robert Coates | |
action art action painting malarstwo gestu |
lata 50. | USA | malarstwo | Jackson Pollock Franz Kline Willem de Kooning |
Harold Rosenberg (1952) |
color field painting malarstwo barwnych płaszczyzn |
lata 50. | USA | malarstwo | Mark Rothko Barnett Newman Clyfford Still |
Clement Greenberg (1955) |
[edytuj] Abstrakcja geometryczna
nazwa | lata rozwoju | miejsce[1] | dziedziny | przedstawiciele | autor terminu |
---|---|---|---|---|---|
op-art optical-art |
lata 60. | USA | malarstwo grafika sztuka użytkowa |
Victor Vasarely | 1964 |
minimal art sztuka minimalna minimalizm |
od ok. 1965 | USA | malarstwo rzeźba |
Sol le Witt Robert Morris Donald Judd |
[edytuj] "Sztuka żywa"
nazwa | lata rozwoju | miejsce[1] | dziedziny | przedstawiciele | autor terminu |
---|---|---|---|---|---|
happening | od 1959 | USA | --- | Allan Kaprow | Allan Kaprow (1959) |
body art sztuka ciała |
koniec lat 60. | --- | Marina Abramović | ||
performance | lata 70. i 80. | --- | Marina Abramović Nam June Paik |
||
Fluxus | lata 60. i 70. | Niemcy USA |
happening performance |
John Cage Yoko Ono Joseph Beuys Nam June Paik |
George Maciunas (1962) |
[edytuj] Bibliografia
- Mieczysław Porębski, Granica współczesności. Ze studiów nad kształtowaniem się poglądów artystycznych XX wieku, Ossolineum, Wrocław 1965.
- Internetowa encyklopedia PWN - encyklopedia.pwn.pl
Przypisy
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- info.galerie.art.pl - serwis informacyjny o galeriach sztuki współczesnej w Polsce
- internetowe pismo o sztuce "Obieg"
- serwis o sztuce e-flux