Spółgłoska zwarta podniebienna dźwięczna

Z Wikipedii

Spółgłoska zwarta podniebienna dźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [ɟ].

Spis treści 1 Artykulacja 1.1 Opis 1.2 Warianty 2 Przykłady

[edytuj] Artykulacja

[edytuj] Opis

W czasie artykulacji tej spółgoski:

• modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
• tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
• prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – spółgłoska środkowa
• środkowa część języka dotyka podniebienia twardego - jest to spółgłoska podniebienna
• dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) – jest to spółgłoska zwarta
• wiązadła głosowe periodycznie drgają – spółgłoska ta jest dźwięczna

[edytuj] Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

• przewężenie w gardle, mówimy wtedy o spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [ɟˤ]
• zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [ɟʷ]

Spółgłoska może być wymówiona:

• z rozwarciem bez plozji, mówimy wtedy o spółgłosce bez plozji: [ɟ̚].
• tylko częściowo dźwięcznie, mówimy wtedy o spółgłosce ubezdźwięcznionej: [ɟ̥]
• dysząco dźwięcznie: [ɟʱ]

[edytuj] Przykłady

• w języku baskijskim: anddere [anɟeɾe] "lalka"
• w w języku czeskim: dělám [ɟɛlaːm] "robię"
• w języku łotewskim: ģimene ['ɟimene] "rodzina"
• w języku węgierskim: gyerek ['ɟerek] "dziecko"

	Dwu‐ wargowe	War‐ gowo‐ zębowe	Zębowe	Dzią‐ sło­we	Zadzią‐ słowe	Re­tro‐ fle­ksyjne	Pod­nie‐ bienne	Miękko‐ podnie‐ bienne	Języcz‐ kowe		Gar‐ dłowe		Nagło‐ śnio­we		Krta‐ niowe
Nosowe	m	ɱ	n̪	n		ɳ	ɲ	ŋ	ɴ
Zwarte	p b	p̪ b̪	t̪ d̪	t d		ʈ ɖ	c ɟ	k ɡ	q ɢ				ʡ		ʔ
Szczelinowe	ɸ β	f v	θ ð	s z	ʃ ʒ	ʂ ʐ	ç ʝ	x ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	ʜ	ʢ	h ɦ
Półotwarte	β̞	ʋ	ð̞	ɹ		ɻ	j	ɰ
Drżące	ʙ		r			*			ʀ				*
Uderzeniowe	*	ѵ	ɾ			ɽ							*
Boczne szczelinowe			ɬ ɮ			*	*	*
Boczne półotwarte			l			ɭ	ʎ	ʟ
Boczne uderzeniowe			ɺ			*	*	*

Podwójna artykulacja i koartykulacja ʍ w ɥ ɕ ʑ ɧ ɫ Zwarto-szczelinowe pf ʦ ʣ ʧ ʤ ʨ ʥ tɬ dɮ kx qχ

Mlaski ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ   Iniektywne ɓ ɗ ʄ ɠ ʛ   Ejektywne pʼ tʼ cʼ kʼ qʼ sʼ