Spółgłoska zwarta zębowa dźwięczna
Z Wikipedii
Spółgłoska zwarta dziąsłowa dźwięczna to rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [d̪].
Spis treści |
[edytuj] Artykulacja
[edytuj] Opis
W czasie artykulacji tej spółgłoski:
- modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
- prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – spółgłoska środkowa
- język dotyka zębów – jest to spółgłoska zębowa.
- Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) – jest to spółgłoska zwarta.
- wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna
[edytuj] Warianty
Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:
- wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [d̪ʲ]
- wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [d̪ˠ]
- przewężenie w gardle, mówimy spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [d̪ˤ]
- zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [d̪ʷ]
Spółgłoska może być wymówiona:
- z rozwarciem bez plozji, mówimy wtedy o spółgłosce bez plozji: [d̚].
- tylko częściowo dźwięcznie, mówimy wtedy o spółgłosce ubezdźwięcznionej: [d̥]
- dysząco dźwięcznie (ang. breathy voice), mówimy wtedy o spółgłosce przydechowej (dźwięcznej): [d̤], [dʱ]
[edytuj] Przykłady
- w języku polskim: dom [d̪ɔm]
- w niektórych dialektach języka angielskiego (np. indyjskim, irlandzkim): that [d̪æt] "tamten"
- w języku hindi: वेद [ʋe:d̪ə] "Weda"
- w języku hiszpańskim: dedo [ˈd̪̪eð̞o] "palec"
- w języku rosyjskim: друг [d̪̪ruk] "przyjaciel"
- w języku serbsko-chorwackim: disati/дисати [d̪isati] "oddychać"