Sejm Ludowy Litwy (1940)
Z Wikipedii
Sejm Ludowy Republiki Litewskiej (lit. Liaudies Seimas) - zgromadzenie litewskie wybrane w głosowaniu z 14 lipca 1940 roku, działające od 21 lipca do 25 sierpnia 1940 roku, które uchwaliło aneksję własnego kraju do Związku Radzieckiego.
Spis treści |
[edytuj] Głosowanie
Tzw. wybory do Sejmu Ludowego Litwy przeprowadzono 14 lipca 1940 roku w ośmiu okręgach wyborczych Litwy - osiem dni po opublikowania wyborczego programu Związku Ludzi Pracy Litwy. Według oficjalnych danych wzięło w nich udział 95,5% obywateli, z czego 99,1% poparło kandydatów ZLPL - członków KPL, Komsomołu, Stowarzyszenia Pracujących oraz tzw. bezpartyjnych. Wybrano 79 posłów.
[edytuj] Prace Sejmu
Sejm zebrał się na pierwsze posiedzenie 21 lipca 1940 roku w sali Teatru Państwowego w Kownie - otworzył je p.o. premiera i prezydenta Litwy Justas Paleckis. Marszałkiem zgromadzenia wybrano Liudasa Adomauskasa, do prezydium weszli Mečys Gedvilas, Juozas Grigalavičius oraz Petras Cvirka i Antanas Venclova jako sekretarze.
[edytuj] Aneksja republiki do ZSRR
31 lipca jednogłośnie i bez dyskusji przyjęto wniosek Antanasa Sniečkusa o włączenie Litwy w skład Związku Radzieckiego.
Powołano delegację złożoną z 20 posłów, która wyjechała do Moskwy przekazać uchwałę Sejmu o chęci włączenia do ZSRR - w jej składzie znaleźli się m.in. prezydent Justas Paleckis, minister spraw wewnętrznych Mečys Gedvilas, ksiądz Liudas Adomauskas, pisarz Vincas Krėvė-Mickevičius, minister oświaty Antanas Venclova i pisarz Liudas Gira.
3 sierpnia 1940 roku Rada Najwyższa ZSRR uczyniła zadość uchwale Sejmu.
[edytuj] Konstytucja Litewskiej SRR
23 lipca 1940 roku wybrano 11-osobową komisję, która miała za zadanie opracować ustawę zasadniczą socjalistycznej Litwy.
25 sierpnia 1940 roku zaakceptowano przygotowany w Moskwie dokument, wzorowany na podobnych aktach prawnych innych republik ZSRR. Na jego mocy Sejm przekształcił się w Radę Najwyższą LSRR, której przewodniczącym został Balys Baranauskas, a do zarządu weszli Justas Paleckis, Karolis Didžiulis, Domas Rocius i Stasys Pupeikis.
[edytuj] Ostateczna sowietyzacja państwa
Poza konstytucją Sejm Ludowy uchwalił liczne reformy społeczne i gospodarcze, m.in. nacjonalizację ziemi, zakładów przemysłowych i banków.
Powołano Radę Komisarzy Ludowych, która zastąpiła jeszcze na poły suwerenny rząd z czerwca 1940 roku. Na jej czele stanął Mečys Gedvilas.
W dziedzinie stosunków międzynarodowych Sejm wypowiedział konkordat Litwy z Watykanem z 1926 roku.
[edytuj] Ocena Sejmu
[edytuj] Lista posłów
| Imię i nazwisko | Okręg wyborczy | Zawód, wiek | |
| Jonas Abakonis | Wiłkomierz | rolnik, 30 lat. | |
| Birutė Abdulskaitė Slapšienė | Telsze | KPL, działaczka od 1933 roku, sekretarz miejski w Kretyndze, 27 lat. | |
| Liudas Adomauskas | Telsze | członek KPL, kontroler państwowy, 60 lat. | |
| Pranas Aksionaitis | Szawle | członek KPL od 1936 roku, działacz komunistycznego podziemia, wicemer Jurborku, 58 lat. | |
| Jurgis Ališauskas | Wiłkomierz | pracownik rolny, 29 lat. | |
| Kazys Balčiūnas | Olita | kierownik, 45 lat. | |
| Feliksas Balionis | Olita | ekonomista, 56 lat. | |
| Juozas Banaitis | Kowno | nauczyciel i radiowiec, 32 lat. | |
| Boleslovas Baranauskas | Szawle | od 1921 roku działacz KPL, szef komisariatu bezpieczeństwa, 38 lat. | |
| Antanas Bauža | Telsze | członek KPL od 1932 roku, 39 lat. | |
| Jurgis Bieliauskas | Mariampol | gospodarz, 18 ha ziemi rolnej, 50 lat. | |
| Vytautas Bieliauskas | Kowno | członek KPL, żołnierz - szeregowiec, 23 lata. | |
| Vladas Biržietis | Poniewież | członek KPL, politruk w wojsku. | |
| Ignas Budionovas | Wilno | podoficer, 23 lata. | |
| Antanas Butkus | Telsze | gospodarz, 31 lata. | |
| Petras Cvirka | Olita | pisarz, 31 lata. | |
| Alfonsas Česnaitis | Wiłkomierz | robotnik, 32 lata. | |
| Adomas Dambrauskas | Wiłkomierz | pracownik rolny, 48 lat. | |
| Petras Daukšys | Mariampol | stolarz, 32 lata. | |
| Icikas Demba | Poniewież | członek KPL, technik-inżynier, 33 lata. | |
| Juozas Demskis | Mariampol | członek KPL od 1932 roku, gospodarz małorolny, 3 ha ziemi, 57 lat. | |
| Karolis Didžiulis Grosmanas | Wilno | działacz KPL od 1919. | |
| Viktoras Ditkevičius | Mariampol | żołnierz, 22 lata. | |
| Liudas Dovydėnas | Poniewież | pisarz, 33 lata. | |
| Pranas Eidukaitis | Mariampol | gospodarz, 60 lat. | |
| Barelis Fridmanas Latvys | Wilno | od 1932 roku członek KPL, adwokat, 36 lat. | |
| Antanas Garmus | Kowno | lekarz i burmistrz Kowna, 60 lat. | |
| Mečys Gedvilas | Telsze | członek KPL od 1934, minister spraw wewnętrznych, | |
| Liudas Gira | Wiłkomierz | pisarz, 50 lat. | |
| Juozas Glotnis | Kowno | rolnik, 43 lata. | |
| Juozas Grigalavičius | Poniewież | członek KPL od 1929 roku, sekretarz w Rakiszkach, 27 lat. | |
| Aleksandras Gudaitis-Guzevičius | Wiłkomierz | członek KPL od 1927 roku, milicjant, 32 lat. | |
| Vladas Gutauskas | Wiłkomierz | rolnik, 41 lat. | |
| Vladas Jaciunskas | Alytaus | rolnik, 30 lat. | |
| Vaclovas Jadzgevičius | Wilno | ślusarz, 42 lata. | |
| Stefan Jędrychowski | Wilno | doktor prawa, 30 lat. | |
| Eduardas Jasutis | Szawle | rolnik, 34 lata. | |
| Romualdas Juknevičius | Wilno | dyrektor teatru, 34 lat. | |
| Henrikas Kačinskas | Szawle | aktor, 40 lat. | |
| Domas Kazimieraitis | Szawle | chłop małorolny, 40 lat. | |
| Marija Kutraitė | Poniewież | członek KPL od 1934 roku, działaczka polityczna, 29 lat. | |
| Ignas Laucys | Poniewież | gospodarz, 62 lata. | |
| Jonas Malašinskas | Wiłkomierz | rolnik, 41 lat. | |
| Michalina Meškauskienė | Mariampol | LKP narė nuo 1935 m., partinė veikėja, 33 m. | |
| Marijonas Miceika | Wilno | członek KPL, sekretarz partii w Wilnie. | |
| Matas Mickis | Poniewież | minister rolnictwa, 42 lata. | |
| Pranas Mickus | Mariampol | agronom, 38 lat. | |
| Antanas Mikonis | Poniewież | robotnik, 24 lata. | |
| Petrė Milančiūtė | Olita | aptekarka. | |
| Nochas Mockevičius | Szawle | nauczyciel, 35 lat. | |
| Stepas Murauskas | Poniewież | rolnik, 9 ha ziemi, 50 lat. | |
| Stasys Orintas | Szawle | vidutinis ūkininkas, 31 m. | |
| Povilas Pakarklis | Olita | prawnik, 38 lat. | |
| Genovaitė Paleckienė | Szawle | nauczycielka, żona Justasa | |
| Jan Paškevič | Wilno | ūkininkas, 48 m. | |
| Petras Paunksnis | Poniewież | LKP narys nuo 1938 m., politkalinys, 38 m. | |
| Kazimieras Petrauskas | Poniewież | LKP narys nuo 1937 m., 26 m. | |
| Pranas Petrauskas | Kowno | ūkininkas, 42 m. | |
| Jonas Plečkaitis | Mariampol | valstietis, 45 m. | |
| Stasys Pupeikis | Wiłkomierz | LKP narys nuo 1928 m., susisiekimo ministras, 35 m. | |
| Petras Ramanauskas | Olita | robotnik, 26 lat. | |
| Aleksas Ražanauskas | Olita | członek KPL od 1934 roku, 26 lat. | |
| Rapolas Rimdžius | Szawle | robotnik, 35 lat. | |
| Juozas Ryliškis | Szawle | robotnik, 43 lata. | |
| Domas Rocius | Telsze | od 1926 roku członek KPL i jej sekretarz w Telszach, 36 lat. | |
| Antanas Sniečkus | Kowno | LKP narys nuo 1920 m., politkalinys, 37 m. | |
| Irena Sztachelska Dziewicka | Wilno | historyk, 29 lat. | |
| Aleksandra Staškevičiūtė | Kowno | śpiewaczka operowa, 40 lat. | |
| Motiejus Šumauskas | Kowno | LKP narys nuo 1924 m., politkalinys, 35 m. | |
| Juozas Švitra | Szawle | żołnierz, 22 lata. | |
| Tomas Tamulevičius | Olita | robotnik, członek KPL od 1933, 25 lat. | |
| Jonas Taurinskas | Telsze | członek KPL od 1918 roku, 50 lat. | |
| Jonas Tverkus | Szawle | rolnik, 35 lat. | |
| Stasė Vaineikienė | Telsze | burmistrz Połągi, 54 lat. | |
| Antanas Venclova | Kowno | pisarz, minister oświaty, 34 lata. | |
| Jankelis Vinickis | Kowno | członek KPL od 1927 r., 35 lat. | |
| Stasys Volkovičius | Wilno | robotnik, 46 lat. | |
| Pranas Zibertas | Szawle | członek Partii od 1919 roku. | |
| Romanas Žebenka | Szawle | agronom, 34 lata. |
