Nigerzaur

Z Wikipedii

Nigerzaur
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	zauropodomorfy
Infrarząd	zauropody
Nadrodzina	Diplodocoidea
Rodzina	rebbachizaury
Rodzaj	nigerzaur
Gatunek	Nigersaurus taqueti
Nazwa systematyczna
Nigersaurus taqueti
Sereno et al, 1999
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Rekonstrukcja nigerzaura na podstawie skamieniałości czterech osobników ((MNN GAD513, GAD 515-518). Wg Sereno et al., 2007

Nigerzaur (Nigersaurus taqueti) – rodzaj roślinożernego dinozaura z rodziny rebbachizaurów (Rebbachisauridae); jego nazwa znaczy "jaszczur z Nigru". Opisano jeden gatunek nigerzaura, Nigersaurus taqueti. Skamieniałości zwierzęcia zebrał już Philippe Taquet w 1976 roku (od jego nazwiska wywodzi się nazwa gatunkowa taqueti), opis nigerzaura przedstawił Paul Sereno i wsp. w 1999.

[edytuj] Opis

Nigerzaur żył w okresie kredy (apt-alb, około 111-99 mln lat temu^[1]) ok.110 mln. lat temu, na terenach dzisiejszej Afryki. Jego szczątki znaleziono w Gadoufaoua w Nigrze. Długość ciała nigerzaura szacuje się na 9 m, wysokość na 2,4 m, a ciężar porównywalny ze współczesnym słoniem^[2].

Charakterystyczną cechą zwierzęcia była niezwykła anatomia czaszki, spłaszczonej grzbietowo-brzusznie i zawierającej bardzo liczne zęby (około 600).

[edytuj] Rekonstrukcja czaszki

Rekonstrukcja czaszki nigerzaura i jej porównanie do czaszek innych zauropodów. Opis w tekście

A - boczny widok czaszki (MNN GAD512). B - przednio-grzbietowy widok czaszki. C - widok żuchwy z przodu. D - szeregi zębów w kości przedszczękowej i zębowej zrekonstruowane w KT. E - rekonstrukcja czaszki w widoku przednio-grzbietowym przecięta w połowie odległości między końcem pyska a okolicą ciemieniową, ze zrekonstruowanym mięśniem przywodzicielem żuchwy z przyczepami na kości kwadratowej i os surangularis. F- odlew mózgoczaszki widziany od góry z widocznym móżdżkiem i opuszkami węchowymi. G- porównanie czaszek i odlewów puszki mózgowej zauropodów: Massospondylus carinatus (BP 1/4779), Camarasaurus lentus (CM 11338), Diplodocus longus (CM 11161) i Nigersaurus taqueti (prototyp). Odlewy i czaszki ustawione są tak, że boczny kanał półkolisty ustawiony jest w płaszczyźnie poziomej. Na odlewach puszek mózgowych zaznaczono objętość mózgu i zatok opony twardej (niebieski) , ujścia nerwów (żółty), struktury ucha wewnętrznego (różowy) i tętnicę szyjną wewnętrzną (czerwony). Kladogram na dole ukazuje relacje filogenetyczne poszczególnych gatunków, widać zaznaczającą się tendencję do zwiększania kata między szczękami a osią szyi. Skala w F wynosi 2 cm. Skróty: 1–5, okna czaszki 1–5; a, kość kątowa; amm, mięsień przywodziciel żuchwy; antfe, okno przedoczodołowe; ar, kość stawowa; ce, móżdżek; cp, wyrostek dziobiasty żuchwy; d, kość zębowa; d1, 34, zęby w kości zębowej 1, 34; ds, zatoki opony twardej; emf, otwór żuchwowy zewnętrzny; en, nozdrza zewnętrzne; f, kość czołowa; fo, otwór; j, kość policzkowa; m, kość szczękowa; nf, narial fossa; olb, opuszka węchowa; olt, pasmo węchowe; pm, kość przedszczękowa; po, kość zaoczodołowa; popr, paroccipital process.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Sereno PC, Beck AL, Dutheil DB, Larsson HCE, Lyon GH, Moussa B, Sadleir RW, Sidor CA, Varricchio DJ, Wilson GP, Wilson JA. Cretaceous Sauropods from the Sahara and the Uneven Rate of Skeletal Evolution Among Dinosaurs. Science. 286, 5443, 1342-1347. 1999.
• Sereno PC, Wilson JA, Witmer LM, Whitlock JA, Maga A, et al. Structural Extremes in a Cretaceous Dinosaur. PLoS ONE. 2, 11, e1230. 2007. DOI:10.1371/journal.pone.0001230
• Structure and Evolution of a Sauropod Tooth Battery. W: Wilson JA, Sereno PC: The Sauropods: Evolution and Paleobiology. Curry Rogers K, Wilson JA (eds.). Berkeley: University of California Press, 2005. ISBN 0-520-24623-3. 

[edytuj] Linki zewnętrzne

• nigerzaur na Dinosaur Expedition 2000 (en)