Mikołajki Pomorskie

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°51'05" N 19°10'02" E53.8513889 19.1672222 (Mikołajki Pomorskie)

Mikołajki Pomorskie
Herb Mikołajek Pomorskich
Województwo	pomorskie
Powiat	sztumski
Gmina	Mikołajki Pomorskie
Powierzchnia	1,95 km²
Położenie	53° 51' 05'' N 19° 10' 02'' E
Liczba mieszkańców (2007)  • liczba ludności  • gęstość	1500 769 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	55
Kod pocztowy	82-433
Tablice rejestracyjne	GSZ
Położenie na mapie Polski Mikołajki Pomorskie

Mikołajki Pomorskie – duża wieś na Powiślu w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Mikołajki Pomorskie przy drodze wojewódzkiej nr 522 i na trasie linii kolejowej Iława-Malbork w pasie moren czołowych i w sąsiedztwie niewielkich lasków.

Miejscowość jest siedzibą gminy Mikołajki Pomorskie.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Inne miejscowości o nazwie Mikołajki: Mikołajki

Spis treści 1 Historia 2 Turystyka 3 Gospodarka 4 Zobacz też 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Teren w których obecnie znajdują się Mikołajki Pom. był zamieszkany już w młodszej epoce kamiennej (neolitu). Jako prastare, wczesnośredniowieczne siedlisko słowiańskie Mikołajki Pom. pod nazwą Borucin lub Boruty. Przekaz z 1242 r. stosuje formę Borutę, a z 1294 r. Borutin. Nazwa ta wywodzi się zapewne od właściciela Boruty. W 1248 r. pojawia się niemiecka nazwa Niclausdorf, a w polskim źródle z 1565 r. zanotowano Nikielsdorph alias Mikołajki. Wieś posiadała wówczas 60 włók ziemi, w tym 20 włók lasu. Ziemia rozdzielona była między 20 gburów. Czynna była tutaj karczma. Z istniejącego wcześniej kościoła pozostały w 1645 r. tylko ruiny, więc na nabożeństwa uczęszczano do Nowego Targu. Znane są nazwiska niektórych sołtysów, np: Jan Gosz – Kamiński w 1604 r., Michał Kamiński w 1637 r. oraz Albert Jerzwicki w 1677 r.

Mikołajki były przez dłuższy czas małym centrum polskości, polem twardej walki z germańskimi zakusami Niemców. Przed I wojną światową czynna była we wsi biblioteka, którą w 1913 r. prowadził Jan Gembusz, w latach 20. Henryka Gwiazda i Franciszka Nowak, zaś w latach 30. Filemona Nowak. Działalność czytelnictwa polskigo więc tutaj przez kilkadzisiąt lat. Sytuacja narodowościowa nie była w Mikołajkach łatwa, gdyż większych mieszkańców przyznawała się do narodowości niemieckiej. W 1910 r. np: opowiedziało się przy polskości 251 osób, a na listę niemiecką wpisało się 277 mieszkańców wsi.

Podczas plebistytu w 1920 r. opowiedziało się za przynależnością do Polski ok. 3 096 mieszkańców. Mimo takiego stosunku głosów zdołało dzięki licznym gorącym patriotycznych rodzinom, m.in. Osińskich, Kwiatkowskich, Pakalskich, Ruców, Szreiberów, Lewandowskich, Boguszów, także dzięki czynnym tutaj nauczycielom i przedszkolankom stworzyć atmosferę żarliwego Patriotyzmu, zorganizować żywotną działalność polskich istytucji i towarzystw stawiających czoło szowinistycznym elementom niemieckim.

W 1921 r. w Mikołajkach Pomorskich była czynna ochronka, prowadziła ją Henryka Gwiazda, którą napastowano i obrzucono kamieniami, gdy szła przez wieś. Wieczorami prowadziła świetlicę dla starszej młodzieży, ucząc ją czytać i pisać po polsku, śpiewu i historii ojczystej. Stworzyła też zespół amatorski, występujący na miejscu i w okolicznych wsiach. Zorganizowała niebawem Towarzystwo Kobiet, współpracowała z Towarzystwem Młodzieży i filią Związku Polaków. Po usilnych staraniach udało się uzyskać od władz niemieckich pozwolenie na otwarcie polskiej szkoły. Nastąpiło to w dniu 18 sierpnia 1930 r. z osiągnięciem tym wiąże się nazwisko Maksymiliana Golisz, kierownika Towarzystwa Szkolnego Powiśla i Nauczyciela. Ten niezwykły w swym harcie ducha, bojowości i żarliwości patriotycznej, działacz przeniesiony został przez władze hitlerowskie do Berlina. W 1940 r. wytaczano mu proces o zdradę stanu. Wyrok wykonano w 1942 r. Przed jedo wykonaniem Golisz wzniósł okrzyk "Jeszcze Polska nie zginęła". Niestrudzoną działaczką była w Mikołajkach Gertruda Kwiatkowska. Gdy wybuchła wojna, nie opuściła wsi i ukrywała się do 1945 r. Zniszczyła jednak zdrowie i zmarła po wyzwoleniu. Przez szereg lat nauczycielem w Mikołajkach był Franciszek Piotrowski. Mszcząc się na Polakach za działalność dla własnego narodu ludność niemiecka szykanowała ich, wybijała nocami szyby w ich domach np: stale w budynku Osińskich, w którym mieściła się szkoła i miał nauczyciel Herwer. Z czasem napady miały takie rozmiary, że zaczęła je piętnować prasa polska. Oddano też sprawę do sądu wskazując winnych, lecz sąd obciążył Polaków. Ostatecznie rozprawa z Polakami następiła dopiero po wybuchu wojny. Wielu aresztowano i wywieziono do więzień czy obozów. Zamordowany został Stanisław Szreiber, a większość mężczyzn wcielono do Wehrmachtu i posłano na front, gdzie przelewali krew za wrogą sprawę. Niestety po wojnie ludność autochtoniczna uważana była nierzadko za Niemców. Wielu mieszkańców nie uważało się ani za Polaków ani za Niemców (istniały rodziny mieszane). Używana powszechnie "gwara sztumska" była wyśmiewana. Paradoksem jest fakt, że spora liczba mieszkańców przyznających się do polskości, po nadejściu władzy ludowej wyemigrowała na stałe do Niemiec. Ci, którzy pozostali stali się często swoistym pomostem kulturowym i narodowościowym pomiędzy starym, bogatym zróżnicowanym dziedzictwem i nową, otwartą ku przyszłości epoką.

Tereny należące do gminy Mikołajki Pomorskie mimo, że leżały w głębi Prus, niemal w centrum Pomezanii, zawsze znajdowały się na pograniczu różnych jednostek terytorialnych, administracyjnych, a nawet politycznych. W czasach najdalej udokumentowanych źródłowo, to znaczy na początku XIII w. znajdowała się tu rubież między dwoma słynnymi pruskimi włościami – Resia i Aley. Ziemie gminy Mikołajki Pommorskie znalazły się między trzema granicami – na południe od nich występowały włości biskupie, a przez sam środek biegła rubież dwóch konturii – malborskiej i dzierzgońskiej, do których należały: Mikołajki Pomorskie, Krasna Łąka, Stążki, Linki, Balewo, Balewko, Cieszymowo, Cieszymek, Minięta Nowe, Dworek, Krastudy, Cierpięta, Wilczewo, Sadłuki, Dąbrówka Pruska i Pierzchowice.

[edytuj] Turystyka

Główną atrakcją turystyczną wsi jest położenie z dala od miejskiego zgiełku, wśród pięknych lasów.

Godne uwagi i obejrzenia na terenie naszej miejscowości są:

1. Kościół katolicki znajdujący się w centrum Mikołajek Pomorskich przy ulicy Kościuszki

Niegdyś w Mikołajkach stał kościół (od 1250), ale uległ dewastacji w czasie wojen szwedzkich, potwierdzają to dokumenty z 1647 r., następnie kościół Mikołajski pojawił się 17 marca 1678 r. Włączony do parafii w Krasnej Łące. Ponieważ świątynia uległa zagładzie, w 1883 r. rodzina Schreiberów ufundowała prywatną kaplicę, którą obsługiwał najpierw rezydent, a od 1889 r. proboszcz Krasnej Łąki. Nowy kościół pod wezwaniem Św. Antoniego Padewskiego zaczęto budować w 1896 r. a otworzono do w 1900 r. gdzie rozwija się do dziś. W kościele rozbrzmiewają rzadkie organy o tzw.romantycznym brzmieniu wybudowane w roku 1938 przez królewiecką firmę Bruno Goebel. Przy kościele pochowany jest ks. dr Feliks Schreiber, zasłużony w pracy na niwie społecznej na Warmii w II połowie XIX w. Teren wkoło kościoła to dawny teren cmentarny. Inny cmentarz, ofiar cholery z początku XVIII w znajduje się w lesie przy ul. Dzierzgońskiej. Aktualny pamięta okres wojen napoleońskich i został poszerzony o tereny darowane przez rodzinę Klatt. Istotne znaczenie dla zachowania struktury ludnościowej miejscowości (duży procent autochtonów) miał fakt, że ks. prał. Jan Falk był proboszczem w latach 1934-1964. Parafia odgrywała ważną rolę integrującą środowisko po wojnie. Co dwa lata w na początku stycznia odbywa się nabożeństwo ekumeniczne o wymiarze diecezjalym (na przemian z kościołem ewangelickim). Około 13 czerwca główna uroczystość patronalna połączona z ogólnodostępnym festynem parafialnym o profilu rodzinnym.

2. Kościół ewangelicko-augsburski znajdujący się w Mikołajkach Pomorskich przy ulicy Gdakowskiej

W 1943 r. ewangeliccy mieszkańcy należeli do zboru w Rodowie, w 1910 r. we wsi mieszkało 172 ewangelików. Dzisiaj przy neogotyckim kościele w Mikołajkach Pomorskich funkcjonuje filiał parafii ewangelicko-augsburskiej w Elblągu. Co 2 lata na początku stycznia odbywa się tam nabożeństwo ekumeniczne.

3. Obiekt sportowo-rekreacyjny w Mikołajkach Pomorskich

Na obiekcie sportowym znajdują się:

• Kort tenisowy
• Boisko do piłki nożnej
• Boisko do koszykówki
• Boisko do siatkówki
• Basen kąpielowy

Dodatkową atrakcją są ścieżki rowerowe usytuowane w lesie otaczającym obiekt sportowy znajdującym się w Mikołajkach Pomorskich.

[edytuj] Gospodarka

W centrum Mikołajkek Pomorskich znajduje się sieć sklepów spożywczych, odzieżowych, przemysłowych i mięsnych.

Funkcjonuje także:

1. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej,

2. Szkoła Postawowa,

3. Gimnazjum,

4. Przedszkole,

5. Gminny Ośrodek Kultury posiadający w użytkowaniu własność komunalną gminy,

6. Kompleks sportowy,

7. Ochotnicza Straż Pożarna,

8. Apteka,

9. Stacja benzynowa (benzyna i gaz),

10. Poczta i Bank

Ułatwienia dla inwestorów

1. Tania siła robocza,

2. Niskie czynsze dzierżawcze gruntów i obiektów,

3. Tanie tereny budowlane,

4. Dobra komunikacja drogowa (Rydwany, PKSy) i kolejowa,

5. Niższe podatki i brak konkurencji

Atuty gminy

1. Dogodne połażenia na szlakach komunikacyjnych,

2. Walory przyrodniczo-krajobrazowe,

3. Dużo obiektów do gospodarczego wykorzystania,

4. Brak przemysłu, czyste powietrze,

5. Warunki sprzyjające aktywnemu wypoczynkowi

Największe firmy

1. GSR "Sch"

2. Zakład Gospodarki Komunalnej

3. "Motogum"

[edytuj] Zobacz też

• Balewo
• Pierzchowice
• Prabuty
• Sztum

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi

To jest tylko zalążek artykułu związanego z woj. pomorskim. Jeśli możesz, rozbuduj go.