Język jakucki

Z Wikipedii

Język jakucki – język Jakutów, ludu zamieszkującego wschodnią Syberię. Mówi nim ok. 300 tys. ludzi. Zaliczany do języków tureckich, jednak długi wpływ języków tungusko-mandżurskich i mongolskich wywarł duży wpływa na fonetykę, słownictwo i gramatykę. Jest językiem aglutynacyjnym, ale ma też elementy przejęte z języków analitycznych. Charakterystyczną cechą fonetyki jest obecność długich samogłosek oraz dyftongów ("ya", "uo", "ie", "üö"), a także najbardziej wśród języków tureckich rozwinięta harmonia wokalna, która w języku jakuckim występuje w 3 odmianach: harmonia palatalna (np. *a-e > a-a; *e-a > e-e), harmonia labialna (np. *a-u > a-y; *e-ü > e-i; *ö-i > ö-ü) oraz atrakcja labialna (*o-a > o-o; *ö-e > ö-ö).

Posiada 2 deklinacje: posesywną i nieposesywną. Nieposesywna (koń, konia itd.) jest deklinacją podstawową, podczas gdy posesywna (mój koń, mojego konia itd.) jest zbudowana na bazie nieposesywnej, acz nie zawsze jest to proste połączenie sufiksu posesywnego (np. w znaczeniu 'mój') z sufiksem deklinacyjnym. W deklinacji nieposesywnej występują następujące przypadki (w nawiasach podany jest ich wykładnik morfologiczny w postaci podstawowej, tzn. występującej po tematach zakończonych na samogłoskę):

Nominativ (-, tzn. brak osobnego wykładnika)

Dativ (-ga)

Accusativ (-ny)

Accusativ partitiv (-ta)

Accusativ comitativ (-lary) - Uwaga: Nie mylić z Comitatiwem!

Ablativ (-ttan)

Instrumental (-nan)

Comparativ (-taaghar)

Comitativ (-lyyn; po nazwach pokrewieństwa: -naan)

Czasownik posiada bogactwo form.

Alfabet stworzony w 1922 przez S. Nowgorodowa na bazie międzynarodowego alfabetu fonetycznego. Od 1939 cyrylica.