Część zdania
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Zdanie dzieli się na części zdania według funkcji, jaką pełnią w nim wyrazy lub związki wyrazowe. Funkcje te ustala się dokonując analizy składniowej czyli rozbioru logicznego. Istnieje też biernik
Spis treści |
[edytuj] Podstawowe części zdania:
Podmiot:
Uwaga! Występują też zdania bezpodmiotowe.
Podmioty możemy podzielić na:
Podział ze względu na ilość wyrazów w podmiocie:
- jednowyrazowy
- wielowyrazowy
- czasownikowe (proste)
- imienne (złożone)
[edytuj] Określenia (części zdania poza podmiotem i orzeczeniem):
- Przydawka:
- rzeczowna
- przymiotna
- liczebna
- dopełniaczowa
- przyimkowa
- Okolicznik:
- miejsca
- czasu
- celu
- przyczyny
- warunku
- sposobu
- przynależności
- stopnia i miary
- akcesoryjny
[edytuj] Częściami zdania NIE SĄ:
- wyrazy niesamodzielne:
- wyrazy poza związkami zdania:
- wołacz
- wykrzyknik
- wyrazy i zwroty wtrącone:
"To zachowanie, moim zdaniem, nie jest godne pochwały." - wyrazy nawiązujące do zdań poprzednich:
akurat, otóż, poza tym, tymczasem, właśnie - wyrazy charakteryzujące stosunek mówiącego do treści zdania:
na pewno, niestety, oczywiście, prawdopodobnie - wyrazy uwydatniające treść członu zdania:
naprawdę, niewątpliwie, oczywiście, po prostu, tylko
" Tylko jemu zawdzięczamy to osiągnięcie. - wyrazy zmieniające treść członu zdania:
chyba, raczej, wcale, zapewne
[edytuj] Części zdania - podsumowanie
- Przydawka:
- Określenie rzeczownika
- wyrażona przymiotnikiem, liczebnikiem, rzeczownikiem, wyrażeniem przyimkowym
- Jaki? Jaka? Jakie? Który? Która? Które? Czyj? Czyja? Czyje? Ile? Czego? Z czego?
- Dopełnienie:
- Określenie czasownika
- Wyrażone rzeczownikiem, wyrażeniem przyimkowym
- Kogo? Czego? Komu? Czemu? Kogo? Co? Z kim? Z czym? O kim? O czym? Jak? Gdzie? Kiedy? Po co? Dlaczego?
- Okolicznik:
- Określenie czasownika
- Wyrażony przysłówkiem, wyrażeniem przyimkowym
- Jak? Gdzie? Kiedy? Skąd? Dokąd? Którędy? Dlaczego? Jak długo? Z jakiego powodu?
- Podmiot:
- Określenie czasownika
- Wyrażony rzeczownikiem w mianowniku
- Kto? Co?
- Orzeczenie:
- Określenie rzeczownika
- Wyrażone osobową formą czasownika
- Co robi? Co się z nim dzieje? W jakim stanie się znajduje
