Okolicznik
Z Wikipedii
Okolicznik - część zdania, która pełni funkcję określającą czasownik. Uzupełnia czasownik o dodatkowe elementy, bez których wypowiedź jednak byłaby niekompletna. Pozostaje on ze swoim członem nadrzędnym w związku przynależności. Odpowiada na pytania miejsca, czasu, przyczyny, celu, warunku.
Czasami trudno wskazać, czy określona część zdania jest okolicznikiem czy dopełnieniem. Z pomocą przychodzi wtedy reguła, która mówi, że dopełnienie pozostaje ze swoim członem nadrzędnym w związku rządu (okolicznik pozostaje w związku przynależności).
Spis treści |
[edytuj] Wyrażanie okolicznika
Okolicznik może być wyrażony w zdaniu:
- rzeczownikiem np. Dokończę to zadanie rankiem.
- bezokolicznikiem np. Poszedł robić śniadanie.
- przysłówkiem np. Zagrał niewłaściwie.
- zaimkiem przysłownym np. Kiedyś to zrobię.
- imiesłowem przysłówkowym współczesnym np. Śpiewał, jąkając się.
- wyrażeniem przyimkowym np. Idę do szkoły.
[edytuj] Rodzaje okoliczników
[edytuj] Okoliczniki miejsca
| Nazwa | Przykładowe zdanie |
|---|---|
| Okolicznik lokatywny miejsca i pidar | Maria stała przed domem. |
| Okolicznik ablatywny miejsca | Marta wróciła z Francji. |
| Okolicznik allatywny miejsca | Płynę do Szwecji. |
| Okolicznik perlatywny miejsca | Biegliśmy przez ogród. |
[edytuj] Okoliczniki miary
| Nazwa | Przykładowe zdanie |
|---|---|
| Okolicznik czasu | Jutro zrobię to. |
| Okolicznik częstotliwości | Rzadko zapominam zapalić lampę. |
| Okolicznik prędkości | Jechał wolno. |
| Okolicznik dystrybutywny | Dostaliśmy po dwadzieścia złotych. |
[edytuj] Okoliczniki pozostałe
| Nazwa | Przykładowe zdanie |
|---|---|
| Okolicznik celu | Idę po truskawki. |
| Okolicznik przyczyny | Zmęczył się od jazdy. |
| Okolicznik skutku | Bezskutecznie ratował psa. |
| Okolicznik sposobu | Mówił z zaangażowaniem. |
| Okolicznik porównawczy | Uparł się jak osioł. |
| Okolicznik stopnia | Bardzo podobał mi się ten film. |
| Okolicznik warunku | Przy szczęściu może to uczynię. |
| Okolicznik przyzwolenia | Zniszczyłeś mimo braku. |
| Okolicznik względu | Jakościowo jest on tragiczny. |
| Okolicznik czynnika towarzyszącego | Rozstaliśmy się z żalem. |
[edytuj] Zobacz też
Okoliczniki miejsca: Okolicznik lokatywny miejsca • Okolicznik ablatywny miejsca • Okolicznik allatywny miejsca • Okolicznik perlatywny miejsca
Okoliczniki miary: Okolicznik czasu • Okolicznik częstotliwości • Okolicznik prędkości • Okolicznik dystrybutywny
Okoliczniki pozostałe: Okolicznik celu • Okolicznik przyczyny • Okolicznik skutku • Okolicznik sposobu • Okolicznik porównawczy • Okolicznik stopnia • Okolicznik warunku • Okolicznik przyzwolenia • Okolicznik względu • Okolicznik czynnika towarzyszącego
