Albert Pierrepoint
Z Wikipedii
Albert Pierrepoint (ur. 30 marca 1905 w Bradford (w dzielnicy Clayton), zm. 10 lipca 1992 w Southport) - brytyjski kat, Naczelny Kat Zjednoczonego Królestwa w latach 1941-1956.
Spis treści |
[edytuj] Dzieciństwo i kariera
Pochodził z rodziny katów zamieszkałej w Yorkshire. Jego ojciec Henry Pierrepoint (1874-1922) został katem w wieku 25 lat (1901) i w ciągu 9 lat wykonał 107 egzekucji zanim został zdymisjonowany w lipcu 1910 za stawienie się na miejsce jednej z nich pod wpływem alkoholu. Starszy brat Henry'ego i stryj Alberta, Thomas Pierrepoint (1870 - 1954) w ciągu 37 lat wykonał ponad 300 egzekucji i zrezygnował z zawodu dopiero w wieku 76 lat.
Albert bardzo wcześnie postanowił pójść w ślady ojca i stryja. W wieku 11 lat w jednym ze szkolnych wypracowań napisał: "Kiedy skończę szkołę, będę pracował jako naczelny kat". W roku 1932 mając 27 lat, po tygodniu ćwiczeń z obciążonymi workami i manekinami, Albert Pierrepoint został asystentem swojego wuja Thomasa.
Podczas II wojny światowej w więzieniu wojskowym w Shepton Mallet wykonał 16 wyroków na amerykańskich żołnierzach skazanych za morderstwa i gwałty.
Jego pierwszą egzekucją wykonaną po otrzymaniu nominacji na naczelnego kata Zjednoczonego Królestwa w roku 1941 było powieszenie gangstera Antonio Manciniego w więzieniu Pentonville w Londynie.
Po procesach norymberskich został potajemnie przewieziony przez brytyjskie władze wojskowe do Niemiec, gdzie powiesił ok. 200 nazistowskich zbrodniarzy wojennych. Wtedy też, wbrew jego woli, odtajniono jego personalia a brytyjskie gazety zamieściły szereg artykułów wychwalających jego profesjonalizm i staranność, z jaką wykonywał wyroki na sprawcach holokaustu.
Był katem o największej w historii Wielkiej Brytanii udokumentowanej liczbie wykonanych wyroków kary śmierci. W latach 1932-1956 powiesił 433 mężczyzn i 17 kobiet. Był również wykonawcą najszybciej wykonanego wyroku. James Inglis, 29-letni zabójca prostytutki został przez niego powieszony 8 maja 1951 w więzieniu w Manchesterze w ciągu zaledwie 7 sekund od momentu wyprowadzenia z celi. Mylnie bywa określany mianem ostatniego kata Wielkiej Brytanii, gdyż ostatnie wyroki śmierci przez powieszenie zostały wykonane 13 sierpnia 1964 przez Harry'ego Allena i Roberta Leslie Stewarta. Był jednak ostatnim noszącym tytuł Naczelnego Kata Zjednoczonego Królestwa.
[edytuj] Skazańcy
Wśród osób, na których wykonał wyroki kary śmierci byli:
- Irma Grese - powieszona 13 grudnia 1945 w więzieniu w Hameln - funkcjonariuszka SS, w hitlerowskich obozach koncentracyjnych Ravensbrück, Auschwitz-Birkenau i Bergen-Belsen zwana "piękną bestią". Najmłodsza (22 lata) strażniczka obozowa skazana na śmierć w procesach norymberskich;
- Josef Kramer - powieszony 13 grudnia 1945 w więzieniu w Hameln - komendant obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen nazywany "bestią z Bergen-Belsen";
- Johanna Bormann - powieszona 13 grudnia 1945 w więzieniu w Hameln - jedna z najokrutniejszych strażniczek w obozie w Oświęcimiu-Brzezince zwana "kobietą z psami";
- John Amery - powieszony 19 grudnia 1945 - brytyjski antykomunista, twórca brytyjskiej jednostki Waffen-SS - Wolnego Korpusu Brytyjskiego. W opublikowanych przez Pierrepointa wspomnieniach określony jako "najodważniejszy człowiek, którego kiedykolwiek powiesił". Idąc na szafot swojego kata powitał wyciągnięciem ręki i słowami: "Panie Pierrepoint, zawsze chciałem Pana poznać, choć oczywiście nie w takich okolicznościach..."
- William Joyce - powieszony 3 stycznia 1946 w więzieniu w Wandsworth - amerykański faszysta, spiker propagandowych angielsko-języcznych audycji nadawanych przez nazistowską rozgłośnię Radio Hamburg, określany pogardliwie jako Lord Haw-Haw;
- John George Haigh - powieszony 10 sierpnia 1949 w więzieniu w Wandsworth - seryjny morderca, który dla zatarcia śladów rozpuszczał ciała swoich ofiar w kwasie.
- Timothy John Evans - powieszony 9 marca 1950 w więzieniu Pentonville w Londynie - ofiara drugiego z trzech najbardziej kontrowersyjnych wyroków w powojennej historii Wielkiej Brytanii. Niesłusznie skazany za zabójstwo córki. Zbrodni tej w rzeczywistości dokonał sąsiad Evansa - seryjny morderca John Reginald Christie, który również został powieszony przez Pierrepointa. Evans został pośmiertnie oczyszczony z zarzutu zamordowania córki w 1966.
- James Corbitt - powieszony 28 listopada 1950 w więzieniu Strangeways w Manchesterze - bliski znajomy Alberta Pierrepointa i stały klient prowadzonego przez niego wraz z żoną Anne pubu "Help The Poor Struggler" w Oldham, gdzie Pierrepoint organizował dla stałych bywalców śpiewane wieczory. Skazany na karę śmierci za zamordowanie w przypływie zazdrości swojej przyjaciółki. Noc zabójstwa Corbitt spędził w pubie Pierrepointa, z którym w duecie śpiewali "Danny Boy";
- Derek Bentley - powieszony 28 stycznia 1953 w więzieniu w Wandsworth - upośledzony umysłowo i cierpiący na padaczkę 19-latek, ofiara jednego z trzech najbardziej kontrowersyjnych wyroków w powojennej historii Wielkiej Brytanii. Bentley został skazany w atmosferze medialnej nagonki na członków młodzieżowych gangów za zabójstwo policjanta Sidneya Milesa, mimo że w momencie zdarzenia był uzbrojony jedynie w nóż a strzał oddał jego kompan, 16-letni Christopher Craig, który jednak był zbyt młody, by skazać go na najwyższy wymiar kary. Egzekucję wykonano pomimo apelu m.in. 200 członków brytyjskiego parlamentu i żony zabitego policjanta oraz odmiennej od wyroku sędziego rekomendacji wydanej przez ławę przysięgłych. Ostatecznie po wieloletnim procesie Bentley został pośmiertnie uniewinniony w lipcu 1998. W artykule opublikowanym z tej okazji przez The Guardian Pierrepoint przyznał, że Derek do ostatniej chwili był pewny, że zostanie ułaskawiony. Na motywach jego historii powstał film Dawaj! ("Let him have it") (1991);
- Michael Manning - powieszony 20 kwietnia 1954 w więzieniu Mountjoy w Dublinie - ostatnia osoba w Irlandii, na której wykonano karę śmierci. Oficjalnie orzekanie kary śmierci w Irlandii ograniczono w 1964 jedynie do wypadków zabójstw policjantów, dyplomatów i strażników więziennych a w 1990 abolicją objęto również i te przypadki. W 2001 w drodze referendum zapis o karze śmierci wykreślono z irlandzkiej konstytucji;
- Ruth Ellis - powieszona 13 lipca 1955 w więzieniu Holloway w Londynie - ofiara trzeciego z kontrowersyjnych wyroków, który wykonano mimo petycji o jej ułaskawienie podpisanej przez ponad 50.000 Brytyjczyków. Ostatnia kobieta, którą powieszono w Wielkiej Brytanii. Na motywach historii jej życia powstał film Taniec z nieznajomym (Dance with a Stranger) (1985);
[edytuj] Rezygnacja
Albert Pierrepoint zrezygnował z zawodu kata w 1956. Oficjalnym powodem rezygnacji było nieporozumienie z brytyjskim Home Office w kwestii finansowej. Za każdy wykonany wyrok Pierrepoint otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 15 funtów (równowartość obecnych 200 funtów), jednakże w styczniu 1956 w więzieniu Strangeways w Manchesterze w ostatniej chwili ułaskawiono Thomasa Bancrofta, którego Pierrepoint przybył powiesić i w związku z tym zaoferowano mu wynagrodzenie w wysokości jedynie 1 funta. Ostatecznie kwotę tę podwyższono do 4 funtów, jednak z powodu urażonej dumy Pierrepoint nie wycofał złożonej rezygnacji, mimo że został o to poproszony przez Home Office, co było ewenementem w historii brytyjskiego wymiaru sprawiedliwości. Uważa się jednak, że sprawa ta była tylko pretekstem a prawdziwym powodem rezygnacji były targające nim wątpliwości w sens jego pracy po śmierci Jamesa Corbitta.
[edytuj] Zmiana frontu
Pod koniec swojej kariery Albert Pierrepoint stał się przeciwnikiem kary śmierci. W swojej autobiografii Kat: Pierrepoint (Executioner: Pierrepoint) (1974) napisał:
- "Wszyscy ci ludzie, którzy stali przede mną w swych ostatnich chwilach, utwierdzają mnie w przekonaniu, że wykonując swoją pracę nie zapobiegłem ani jednemu morderstwu. A skoro śmierć nie jest w stanie nikogo powstrzymać, to nie należy jej stosować... Moim zdaniem kara śmierci nie służy niczemu, poza zemstą".
- "Doszedłem do wniosku, że egzekucje nie rozwiązują niczego a są tylko staroświeckim reliktem prymitywnej żądzy zemsty, która wybiera prostą drogę i bierze górę nad poczuciem odpowiedzialności za odwet w stosunku do innych osób... Problem z karą śmierci polegał zawsze na tym, że nikt jej nie chciał dla wszystkich, ale opinie wszystkich różniły się w zakresie tego, kto powinien jej uniknąć".
Na motywach historii jego życia w 2005 nakręcono film Pierrepoint z Timothym Spallem w roli tytułowej, który wszedł na ekrany kin w Wielkiej Brytanii 7 kwietnia 2006. W Stanach Zjednoczonych film będzie wyświetlany pod tytułem "Ostatni kat" (The Last Hangman).
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Albert Pierrepoint Executioner: Pierrepoint (1974), Harrap, ISBN 0-245-52070-8
